Εκπροσωπεί μια γενιά πλούσια σε ευαισθησίες, ανησυχίες και γνώσεις. Τη νέα γενιά των συγγραφέων που θαυμάζουμε τη γραφή τους. Τη γενιά, που τα εμπόδια που συναντά σήμερα στο διάβα της καθιστούν ακόμα πιο σπουδαίο τον άθλο της.
Πιστεύει ότι η αποτύπωση των σκέψεων και των συναισθημάτων στο χαρτί είναι μια καθαρτήρια διαδικασία, δεν πρέπει όμως το γράψιμο να είναι αυτοσκοπός, διότι παγιδεύει το κείμενο σε ένα μάλλον στρεβλό αυτο-ψυχαναλυτικό κύκλο.
Επιπλέον, θεωρεί πως ένας συγγραφέας πρέπει να διαθέτει πρωτίστως παρατηρητικότητα και μάλιστα μια παρατηρητικότητα ευαίσθητη σε αυτές τις λεπτομέρειες που περνούν απαρατήρητες από τους πολλούς. Να έχει επίσης την ικανότητα ερμηνείας και ανάλυσης των όσων δέχτηκε, για να φιλτράρει το ακατέργαστο υλικό και να αποστάξει από αυτό την ουσία, από την οποία θα πλάσει πρόσωπα και πλοκή.
Η συζήτηση με τον συγγραφέα Χρήστο Ντεκίδη ήταν άκρως ενδιαφέρουσα και απολαυστική.
Πρόκειται για μια χαρισματική προσωπικότητα, έναν ιδιαιτέρως δοτικό άνθρωπο, που ανταποκρίνεται με χιούμορ και ευθύτητα και κατασταλαγμένες απαντήσεις σε ένα παιγνίδι συνειρμών.
«Η τυχερή μέρα του Γκούντερ Νόιμαν» είναι ένα περιπετειώδες, κοινωνικό μυθιστόρημα με υπαρξιακές προεκτάσεις. Μέσα από το έντονο σασπένς παρακολουθούμε χαρακτήρες «αληθινούς» και οικείους μας με τις αδυναμίες, τις ενοχές, τη γοητεία, την τρυφερότητα και τη σκληρότητά τους. Τα μυστικά τους προοδευτικά αποκαλύπτονται και μαζί τους ξετυλίγεται κομμάτι – κομμάτι το κουβάρι της ιστορίας μέχρι το καθηλωτικό φινάλε.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
«Η τυχερή μέρα του Γκούντερ Νόιμαν» τιτλοφορείται το πρώτο βιβλίο σας, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κέδρος» και πρόκειται για ένα μυθιστόρημα περιπέτειας, για ένα λογοτεχνικό ταξίδι που εκτοξεύει την αδρεναλίνη του αναγνώστη στα ύψη. Τι πιστεύετε, κύριε Ντεκίδη, ότι οδηγεί την πένα ενός συγγραφέα στην καταγραφή μιας ιστορίας;
Πιστεύω ότι η συγγραφή, όπως και κάθε μορφή τέχνης, είναι η εξωτερίκευση της ανάγκης μας για επικοινωνία, η μεταφορά ενός μηνύματος προς τα άλλα ανθρώπινα όντα.
Κάνετε τα πρώτα σας συγγραφικά βήματα στον χώρο της λογοτεχνίας έχοντας στο πλευρό σας τις εκδόσεις «Κέδρος», έναν από σας μεγαλύτερους εκδοτικούς οίκους στην Ελλάδα, που όλα αυτά τα χρόνια έχει δώσει δυναμικό «παρών» στον χώρο των εκδόσεων με αξιόλογα έργα. Πώς αισθάνεστε γι’ αυτό;
Κάπου διάβασα ότι τα κλαδιά του «Κέδρου» προσφέρουν ένα φιλόξενο καταφύγιο σε κάθε είδος πουλιού που θέλει να πει το τραγούδι του. Έτσι ακριβώς αισθάνθηκα από την πρώτη επαφή που είχαμε για το βιβλίο μου, πολύ φιλόξενα. Ελπίζω η εμπιστοσύνη που μου έδειξαν να βρει ανταπόκριση και στο αναγνωστικό κοινό, διότι αντιλαμβάνομαι ότι δαπάνησαν δυσεύρετους πόρους για να με εκδώσουν. Είναι προς το συμφέρον όλων μας να παραμείνει ο «Κέδρος» μας θαλερός και να προσφέρει τη δυνατότητα να ακουστούν και άλλες φωνές.
Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να ξεκινήσετε το ταξίδι της συγγραφής;
Έγραφα ή έστηνα μικρές ιστορίες από πολύ παλιά, αλλά περισσότερο για την προσωπική μου ευχαρίστηση, για να γεμίσω τον κενό χρόνο. Παλαιότερα δημοσίευσα κάποια κείμενα ταξιδιωτικού περιεχομένου σε περιοδικά, όμως μόλις πριν δυο με τρία χρόνια μου δόθηκε ο χρόνος να ασχοληθώ συστηματικά με το γράψιμο.
Ποιες είναι οι λογοτεχνικές επιρροές σας;
Διάβαζα ανέκαθεν πολύ, αλλά ποτέ δεν ήμουν ιδιαίτερα συνδεδεμένος με κάποιο λογοτεχνικό είδος. Θα έλεγα ότι είμαι πολυσυλλεκτικός. Μου αρέσουν οι φαρμακερές ατάκες των νουάρ συγγραφέων, όσο και οι σε βάθος αναλύσεις χαρακτήρων των κλασικών έργων. Απολαμβάνω εξ ίσου την ωραία γραφή, είτε αυτή προέρχεται από την αρχαία τραγωδία είτε αφορά σε ένα διήγημα επιστημονικής φαντασίας.
Πόσο εύκολο ήταν για εσάς να εκφράσετε τις σκέψεις σας πάνω στο χαρτί;
Καθόλου, κυρία Δούλη. Ενώ η πλοκή και τα επεισόδια ήταν σχηματισμένα στο μυαλό μου από νωρίς, χρειάστηκε να σβήσω πολλές φορές περισσότερα από όσα τελικά κράτησα στο τελικό αποτέλεσμα.
Στο βιβλίο σας οι χαρακτήρες ψυχογραφούνται σε βάθος, και αυτό γίνεται κυρίως μέσα από τις σκέψεις, τα λόγια και τις πράξεις τους. Πόσο δύσκολο είναι για έναν συγγραφέα να καταφέρει να παρουσιάσει ρεαλιστικά και πειστικά ήρωες με διαφορετικά βιώματα, διαφορετική ηλικία ή ιδιότητα από τον ίδιο; Δεθήκατε με τους ήρωες του βιβλίου σας, κύριε Ντεκίδη;
Ο συγγραφέας είναι λίγο σαν τους σκακιστές που παίζουν παρτίδες ενάντια στον εαυτό τους. Πρέπει να αντιλαμβάνονται τον ρόλο του κάθε πιονιού και να το εκμεταλλεύονται ανάλογα, ενώ ταυτόχρονα εναλλάσσουν συνεχώς στρατόπεδο. Ως συγγραφέας δεν μπορείς να είσαι ένας παρατηρητής από απόσταση, πρέπει να συμπάσχεις μαζί με τα πλάσματα της φαντασίας σου, να τους δίνεις υπόσταση, να τους υποδύεσαι, και φυσικά αυτή η διαδικασία οδηγεί σε ένα δεσμό μεταξύ δημιουργού και δημιουργήματος. Αυτός είναι και ο λόγος που ορισμένοι συγγραφείς δυσκολεύονται να σκοτώσουν τους κακούς των έργων τους.
Ο ήρωάς σας, ο Γκούντερ, θα αγωνιστεί για την επιβίωσή του, κάνοντας μια φρενήρη διαδρομή από την υποανάπτυκτη Κεντροαφρικανική Δημοκρατία στην κοσμοπολίτικη Αμβέρσα και από κει στη βαυαρική ύπαιθρο και στις ειδυλλιακές λίμνες της Ελβετίας. Πιστεύετε ότι ο χώρος, ο τόπος, έχει μια μεταμορφωτική δυνατότητα;
Σίγουρα, κυρία Δούλη. Το περιβάλλον επιδρά στον συλλογικό και ατομικό τρόπο αντιμετώπισης των πραγμάτων. Πάρτε για παράδειγμα τη Μεσόγειο και τη Βόρεια Ευρώπη. Οι ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκες του νότου επιτρέπουν στο άτομο να αποκτήσει μια αυτάρκεια στην επιβίωσή του, με συνεπακόλουθο την ευρύτερη ανεξαρτησία του πνεύματος και την ανάπτυξη ατομιστικών συμπεριφορών. Αντίθετα, οι βόρειοι, όντας υποχρεωμένοι να στηρίζουν την επιβίωσή τους στη συνολική προσπάθεια, δόμησαν κοινωνίες πιο συμπαγείς και αποδέχτηκαν εύκολα τις ισχυρές κεντρικές εξουσίες, από τις οποίες όμως απαιτούν αποτελεσματικότητα ως προς το κοινό όφελος.
Πώς νιώσατε, όταν ολοκληρώσατε το βιβλίο σας;
Αγχωμένος. Περίμενα ότι η ολοκλήρωση του βιβλίου θα μου έφερνε μια αίσθηση ικανοποίησης και μια πληρότητα. Αντ΄ αυτού, κάθε φορά που το διάβαζα ανακάλυπτα νέες ατέλειες στην έκφραση και σημεία που ήθελαν διόρθωση. Όταν τελικά έστειλα το κείμενο στον Κέδρο, πέρασα ένα διάστημα με την αγωνία της έγκρισης, και ο ανήφορος συνεχίστηκε και μετά την έκδοση, καθώς με κατέλαβε το άγχος της αποδοχής από το κοινό. Όπως καταλαβαίνετε, κυρία Δούλη, ήταν ένα «σκωτσέζικο ντους» διαρκείας.
Πιστεύετε ότι «αγγίζοντας» κάποια από τα βιώματά του στο χαρτί ελαφρώνει τελικά μέσα του ο συγγραφέας;
Ναι, η αποτύπωση των σκέψεων και συναισθημάτων στο χαρτί είναι μια καθαρτήρια διαδικασία, δεν πρέπει όμως να είναι αυτοσκοπός στο γράψιμο, διότι παγιδεύει το κείμενο σε ένα μάλλον στρεβλό αυτο-ψυχαναλυτικό κύκλο. Μην ξεχνάτε ότι ακόμη και η οικεία εικόνα μας στον καθρέφτη είναι στην πραγματικότητα αντεστραμμένη.
Τολμήσατε να «κολυμπήσετε» στα βαθιά νερά της λογοτεχνίας. Ποιες θεωρείτε βασικές αρετές σε έναν συγγραφέα;
Πρωτίστως την παρατηρητικότητα και μάλιστα μια παρατηρητικότητα ευαίσθητη σε αυτές τις λεπτομέρειες που περνούν απαρατήρητες από τους πολλούς. Να έχει την ικανότητα ερμηνείας και ανάλυσης των όσων δέχτηκε, για να φιλτράρει το ακατέργαστο υλικό και να αποστάξει από αυτό την ουσία, από την οποία θα πλάσει πρόσωπα και πλοκή. Είναι απαραίτητο, όπως είπαμε και πιο πάνω, να είναι συμπαθών με την αρχαία έννοια της λέξης. Πρέπει δηλαδή να βάλει τον εαυτό του στο κέντρο των καταστάσεων και να τις βιώσει σαν δικές του. Και μαζί με τα παραπάνω πρέπει να είναι μεταδοτικός, ένας δυνατός και κατανοητός μεταφορέας των ιδεών και συναισθημάτων, των εικόνων και των καταστάσεων, να έχει γερή πένα δηλαδή.
Αφουγκραζόσαστε τους ανθρώπους γύρω σας. Πιστεύετε ότι οι αναγνώστες μπορούν να διδάξουν τους συγγραφείς;
Όπως είπα και πριν, ο συγγραφέας, πρέπει να είναι παρατηρητής των πραγμάτων. Μέσα σε όλα τα άλλα πρέπει να νοιώθει και τον παλμό του κοινού στο οποίο απευθύνεται και να δέχεται την σοβαρή κριτική. Όμως, δεν πρέπει να θυσιάζει τη δική του αντίληψη των πραγμάτων, για να γίνει απλά ευχάριστος. Αυτό είναι μια γραμμή που διαχωρίζει την τέχνη από το εμπόριο.
Περάσαμε μια δύσκολη περίοδο εγκλεισμού και απομόνωσης, εξαιτίας της πανδημίας του covid-19. Τι πιστεύετε ότι μας έδωσε και τι μας πήρε αυτή η πρωτόγνωρη κατάσταση, κύριε Ντεκίδη;
Μας έδωσε κατήφεια και φόβο, και οι φοβικές κοινωνίες τείνουν να γίνονται ανελαστικές και βίαιες απέναντι στο νέο και στο διαφορετικό. Δεν νομίζω ότι πήραμε κάτι θετικό από όλη αυτή την κατάσταση, και οι τυχόν έπαινοι για την συλλογική μας αντίδραση στην αντιμετώπιση του φαινομένου είναι μάλλον κούφιοι.
ΤΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
Ο Χρήστος Ντεκίδης γεννήθηκε στο Διδυμότειχο το 1962. Εισήλθε στη Σχολή Ικάρων το 1980 και υπηρέτησε στην Πολεμική Αεροπορία για είκοσι χρόνια ως πιλότος σε αεροσκάφη αναχαίτισης και εκπαιδευτής νέων χειριστών.
Το 2000 ίδρυσε ταξιδιωτικό γραφείο και για έντεκα χρόνια ασχολήθηκε με αυτό, ικανοποιώντας παράλληλα και το πάθος του για ταξίδια.
Έχει ταξιδέψει σε πάνω από εβδομήντα χώρες, σε πολλές από τις οποίες περισσότερες από μία φορά, διαμένοντας μεγάλα διαστήματα σε αυτές.
Έχει δημοσιεύσει ταξιδιωτικά άρθρα και μικρά διηγήματα.
«Η τυχερή μέρα του Γκούντερ Νόιμαν» είναι το πρώτο του βιβλίο και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κέδρος».
*Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Τα Μετέωρα” στις 5 Ιουνίου 2020.
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!
