Για εκείνη γράφω σημαίνει ζωή και δημιουργία. Δεν γνωρίζει εάν περισσότερο εκτονώνεται ή βασανίζεται μέσα από τη διαδικασία της γραφής, γνωρίζει όμως ότι χωρίς αυτή δεν θα μπορούσε να υπάρξει. Και είναι αναμφισβήτητα ευτυχής, διότι σ’ αυτό που κάνει υπάρχουν και άμεσοι αποδέκτες.
Η Ζέτα Κουντούρη είναι μία συγγραφέας με αντοχές και σθένος. Ιδιαίτερα ευγενική ως άνθρωπος, φαίνεται απόλυτα συνειδητοποιημένη ως προς τις επιλογές της και όλα όσα ζητά από τη συγγραφή και τη λογοτεχνία.
Διάφορα, όχι πάντα σκοτεινά αλλά και εντελώς συνηθισμένα γεγονότα μπορούν να λειτουργήσουν μέσα της ως κίνητρο γραφής. Σε όλα όμως τα βιβλία της υπάρχουν προεκτάσεις σχετικές με την οικογένεια, δηλαδή τον πυρήνα της κοινωνίας στην οποία ζούμε, διότι θεωρεί πως η οικογένεια είναι η εστία, γύρω από την οποία διαδραματίζονται όλα τα ευχάριστα και τα δυσάρεστα που μας αφορούν και που ταυτόχρονα μας διαπλάθουν.
Στο τελευταίο της βιβλίο «Κασκόλ από κασμίρι» με μετρημένη γραφή μεταδίδει στον αναγνώστη εκρήξεις συναισθημάτων, δίχως να καταφεύγει στον εύκολο εντυπωσιασμό.
Η ευαισθησία και η παρατηρητικότητα, καθώς και η ειλικρίνεια και η αμεσότητα, με την οποία γράφει, καθηλώνουν και τους πιο απαιτητικούς αναγνώστες. Κι αυτό, διότι σε κάθε ιστορία της καταθέτει την ψυχή της και με ένα ήσυχο ύφος τα καθιστά αξιαγάπητα και ουσιαστικά.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Πριν λίγες ημέρες κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Κέδρος» το μυθιστόρημά σας με τίτλο «Κασκόλ από κασμίρι». Πρόκειται για ένα βιβλίο, στο οποίο περιλαμβάνονται σκοτεινές ιστορίες της καθημερινότητας και στο οποίο εστιάζετε στις ανθρώπινες σχέσεις και στα συναισθήματα. Ποιο ήταν το ερέθισμα που έπλασε στο μυαλό σας την υπόθεση του βιβλίου, κυρία Κουντούρη;
Διάφορα, όχι πάντα σκοτεινά αλλά και εντελώς συνηθισμένα γεγονότα μπορούν να λειτουργήσουν μέσα μου ως κίνητρο γραφής. Επί παραδείγματι, μια κοπέλα που μιλά στο κινητό της και κλαίει, ένας καβγάς που ακούω απ’ το πλαϊνό σπίτι, ένας έφηβος που βάφει ξένους τοίχους και ξαφνικά το βάζει στα πόδια, ένας ήχος τη νύχτα που μοιάζει με πυροβολισμό, ενώ δεν είναι. Στην προκειμένη περίπτωση το μυθιστόρημα ξεκίνησε, όταν πληροφορήθηκα ότι μια νεαρή κοπέλα βρέθηκε τραυματισμένη και αναίσθητη σ’ ένα δασάκι πολύ κοντά στο σπίτι μου. Η συνέχεια ήρθε μόνη της…
Μέσα από την ιστορία σας ψυχογραφείτε ανθρώπους. Περιγράφοντας τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά των ηρώων σας, καταφέρνετε να μας βάλετε στις πιο ενδόμυχες σκέψεις τους. Χαρτογραφώντας τις σκέψεις τους, με ποιον ήρωα ήρθατε πιο κοντά;
Μπορεί να ακούγεται παράξενο, αλλά μου είναι αδύνατον να χαρτογραφήσω τις σκέψεις οποιουδήποτε ήρωά μου, αν η απόστασή μου από αυτόν είναι μεγαλύτερη από μια ανάσα. Στη συγκεκριμένη ιστορία κεντρικά πρόσωπα είναι ένα ζευγάρι, ο Ευγένιος και η Μιράντα, που τους ακολουθώ μέσα σ’ έναν δυσλειτουργικό σύγχρονο γάμο, με όσα αυτός μπορεί να συνεπάγεται. Όταν ξεκίνησα να γράφω, πίστευα ότι ήμουν πιο κοντά στη Μιράντα, άλλωστε αυτή είναι στα περισσότερα κεφάλαια η αφηγήτρια και μέσα από τη ματιά της κυλά ως επί το πλείστον η ιστορία. Στην πορεία όμως συνειδητοποίησα ότι εξίσου κοντά βρισκόμουν και στον Ευγένιο και στη δική του εντελώς διαφορετική εκδοχή της πραγματικότητας.
Ποια φράση του βιβλίου σας έχει χαραχτεί στην καρδιά σας;
«Ποια μορφή απώλειας είναι περισσότερο οδυνηρή; Αυτή του θανάτου, που περιέχει το οριστικό και αμετάκλητο και που μ’ όλο το βάρος της αναγκάζεσαι κάποτε να την αποδεχτείς; Ή της εγκατάλειψης, που σου αφήνει πίσω μια ανοιχτή πληγή και κάθε φορά που διαψεύδεσαι αρχίζει πάλι να αιμορραγεί;»
Στο εν λόγω βιβλίο υπάρχουν έντονες οικογενειακές και κοινωνικές προεκτάσεις, που αφορούν στην κάθε οικογένεια. Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να καταπιαστείτε με το θέμα της οικογένειας και ποια μηνύματα θέλετε να περάσετε κυρίως;
Νομίζω πως σε όλα μου τα βιβλία υπάρχουν προεκτάσεις σχετικές με την οικογένεια, δηλαδή τον πυρήνα της κοινωνίας στην οποία ζούμε. Κι αυτό, διότι θεωρώ πως η οικογένεια είναι η εστία γύρω από την οποία διαδραματίζονται όλα τα ευχάριστα και τα δυσάρεστα που μας αφορούν και που ταυτόχρονα μας διαπλάθουν. Προσωπικά δεν είχα στόχο να περάσω συγκεκριμένα μηνύματα, εκτός ίσως από την αξία της αγάπης και της συγγνώμης, που λειτουργεί σαν κάθαρση στο τέλος της ιστορίας μου. Ίσως ο αναγνώστης μπορέσει να βγάλει περισσότερα.
Τροφοδοτείτε τα βιβλία σας με τις εμπειρίες της ζωής σας;
Αυτό νομίζω πως το κάνει, θέλοντας και μη, κάθε συγγραφέας, όταν γράφει. Οι εμπειρίες όμως δεν είναι απαραίτητο να αναφέρονται στην προσωπική του ζωή. Πολύ συχνά έχουν να κάνουν με τις ζωές άλλων και τον τρόπο που επηρεάζεται ο ίδιος από αυτές.
Σπουδάσατε νομικά κι έχετε εργαστεί ως δικηγόρος. Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας το κίνητρο εκείνο που σας οδήγησε να πάρετε πένα και χαρτί και να γράψετε το πρώτο σας βιβλίο;
Μπορεί να σας φανεί αστείο, κυρία Δούλη… Νομίζω ότι είχα αρχίσει τη διαδικασία της συγγραφής όχι μόνο πριν πάω στο Πανεπιστήμιο, αλλά πριν ακόμη μάθω να γράφω. Σε προσχολική ηλικία θυμάμαι να περπατώ κάποια ηλιόλουστα πρωινά με τη μητέρα μου στο πάρκο, στο Πεδίον του Άρεως. Να κρατώ αγκαλιά τη μονάκριβη κούκλα μου και να της διηγούμαι ιστορίες που ξεπηδούσαν -ανεξήγητο πώς- μέσα από την ψυχή μου. Να νιώθω να με πλημμυρίζει ένα αναπάντεχο είδος ευτυχίας, της ίδιας ακριβώς ευτυχίας που νιώθω και σήμερα όταν γράφω.
Μετά από τη συγγραφή έξι μυθιστορημάτων θέλετε να μας πείτε ποια είναι η μεγαλύτερη αγωνία ενός συγγραφέα, όταν βάζει την τελευταία λέξη σε κάθε συγγραφικό έργο;
Δεν αισθάνομαι ότι μπορώ να μιλήσω για λογαριασμό άλλων. Η δική μου προσωπική αγωνία έχει να κάνει με το αν κατάφερα να περισώσω όλους ή τουλάχιστον τους περισσότερους ήρωές μου. Αυτούς που εγώ έπλασα, χωρίς να τους ρωτήσω. Αν κατάφερα να κάνω τον αναγνώστη να τους αγαπήσει ή έστω να τους αποδεχτεί με όλα τα ελαττώματά τους. Διότι, κατά κάποιο τρόπο, τους θεωρώ παιδιά μου.
Η συγγραφή είναι μια μοναχική, δύσκολη και ίσως κάποιες φορές βασανιστική πορεία. Απαιτεί η συγγραφή πόνο, πληγές, εμπειρίες, κυρία Κουντούρη;
Όλα αυτά που αναφέρατε, κυρία Δούλη, νομίζω πως πράγματι τα απαιτεί. Σε μεγάλο βαθμό. Ταυτόχρονα όμως, για μένα τουλάχιστον, αποτελεί και λύτρωση.
Είναι η γραφή μια μορφή τέχνης που θα μπορέσει να δημιουργήσει πυρήνες αντίστασης, για να ξυπνήσει ο αναγνώστης και να αντιμετωπίσει τα προβλήματα με άλλη ματιά;
Πιστεύω ναι. Το διάβασμα είναι μια διαδικασία που αφυπνίζει και μετακινεί. Και όταν κάποιος μετακινείται αντιμετωπίζει τα προβλήματά του με μιαν άλλη -ελπίζω- πιο ώριμη ματιά.
Η λογοτεχνία πόσο έχει αλλάξει τη ζωή σας; Πώς σας επηρέασε ως άνθρωπο και ως συγγραφέα;
Η λογοτεχνία έχει αλλάξει τη ζωή μου από τότε που ακόμη ήμουν παιδί. Θυμάμαι τον εαυτό μου να χώνομαι κρυφά στην οικογενειακή βιβλιοθήκη και να απολαμβάνω βιβλία που οι γονείς μου θεωρούσαν ακατάλληλα για την ηλικία μου. Τι μαγευτική διαδικασία! Ταξίδια απαγορευμένα στον μέσα και στον έξω κόσμο. Πιστεύω ότι από τότε διαφοροποιήθηκε τόσο η ζωή, όσο και η ματιά μου. Και είμαι σίγουρη ότι η λογοτεχνία δεν θα πάψει ποτέ όσο ζω να με επηρεάζει.
Η απόλαυση της ανάγνωσης εξαρτάται και από την τέχνη του συγγραφέα;
Σίγουρα ναι, θα απαντούσα ως αναγνώστης, αλλά ως συγγραφέας αφήνω την απάντηση στους ίδιους τους αναγνώστες, για να μη φανεί ότι μεροληπτώ.
Τι σημαίνει γράφω για εσάς, κυρία Κουντούρη; Είναι μια δραστηριότητα προσωπικής εκτόνωσης ή μια δραστηριότητα που έχει άμεσους αποδέκτες;
Για μένα γράφω σημαίνει ζωή και δημιουργία. Δεν ξέρω αν περισσότερο εκτονώνομαι ή βασανίζομαι μέσα από τη διαδικασία της γραφής, ξέρω όμως ότι χωρίς αυτήν προσωπικά δεν θα μπορούσαν να υπάρξω. Και είμαι ασφαλώς ευτυχής, όταν ξέρω πως σ’ αυτό που κάνω υπάρχουν και άμεσοι αποδέκτες !
Σας ευχαριστώ θερμά, κυρία Δούλη, για την ευκαιρία που μου δώσατε να μιλήσω για το βιβλίο μου.
ΤΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ
Η Ζέτα Κουντούρη γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά και εργάστηκε ως δικηγόρος. Στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου υπήρξε μέλος του Επιστημονικού Διδακτικού Προσωπικού, δίδαξε από το 2007 έως το 2009 Δημιουργική Γραφή στο Εργαστήρι της Φοιτητικής Λέσχης.
Διηγήματά της έχουν ανθολογηθεί στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό (Ισπανία και Ιταλία) κι έχουν δημοσιευθεί σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά.
Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.
Από τις εκδόσεις Κέδρος κυκλοφορούν τα βιβλία της: Η Λεγάμενη (μυθιστόρημα, 2006), Όμορφη ζωή (διηγήματα, 2007), Ρωγμές στη σιωπή (μυθιστόρημα, 2010), Πίστωση χρόνου (μυθιστόρημα, 2013), Λίγο πριν βρέξει (διηγήματα, 2017), Κασκόλ από κασμίρι (μυθιστόρημα, 2022).
*Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Τα Μετέωρα” στις 20 Μαΐου 2022.
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!
