Ο Σπύρος Φλώρος είναι ένας συγγραφέας που φεύγει από τα «εγώ» του και αντικρίζει κατάματα τη ζωή και τις αντανακλάσεις της. Αποφεύγει τις εμμονές των θεωρητικών μοντέλων, αναλύει εξονυχιστικά τους χαρακτήρες στα βιβλία που γράφει, ανακαλύπτει την ουσία των καταστάσεων, αποκαλύπτει μυστικές πτυχές, μετουσιώνει με ένταση το βίωμα.
Αποτελεί πρότυπο πνευματικού ανθρώπου δοσμένου στη συγγραφή του, καθώς πρόκειται για έναν άνθρωπο που αποπνέει τέχνη και αγάπη γι’ αυτό που προσφέρει.
Θεωρεί πως η πιο σημαντική «πηγή ιδεών» για έναν συγγραφέα είναι το βίωμα, τα πάθη, όπως κι αν αυτά νοηθούν, και αναμφισβήτητα η Τέχνη. Μια λέξη, κάποτε, μια φράση σε ένα έργο μπορεί να γεννήσει, όπως σημειώνει, ένα ολόκληρο νέο έργο, κι ακόμη περισσότερο: Έναν ολόκληρο νέο κόσμο.
Είναι αληθινός, ευφυής, ευαίσθητος, και μας δείχνει τη βαθιά ματιά του στα γεγονότα, την καθαρότητα και την αυθεντικότητα, που διαθέτουν μόνον όσοι αγαπούν πραγματικά αυτό που κάνουν. Κι αυτό, διότι είναι από εκείνους που ακούν την καρδιά τους και εμπιστεύονται τον εαυτό τους.
Έχει επίσης το ταλέντο όχι μόνο να στήνει ιστορίες με τα δικά του μέτρα και σταθμά, αλλά και να διεισδύει κάθε φορά στις αθέατες αλήθειες της ζωής, οι οποίες φωτίζονται και αποκαλύπτονται μεγαλοπρεπώς σε κάθε συγγραφική του απόπειρα.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Πριν λίγους μήνες κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Κέδρος» το μυθιστόρημά σας με τίτλο «…και δικαιοσύνη για όλους». Τι κρύβεται πίσω από αυτόν τον όμορφο και ευφάνταστο τίτλο, κύριε Φλώρο;
Αν πρέπει να επιλεχθεί μία λέξη, μάλλον θα έλεγα ότι κρύβεται ένα αίτημα. Το –σε ένα θεωρητικό ωστόσο επίπεδο– διαχρονικό και πανανθρώπινο αίτημα για δικαιοσύνη. Φυσικά, η διαχρονικότητα του αιτήματος και το αέναο της επίκλησής του μάλλον αίρει –δυστυχώς- το πανανθρώπινο και διαχρονικό του χαρακτήρα του.
Τι είναι αυτό που κατά τη γνώμη σας οδηγεί την πένα ενός συγγραφέα στην καταγραφή μιας ιστορίας;
Για να μη μιλήσουμε αναλυτικά, μπορούμε να σταθούμε σε κάποιες λέξεις-ερμηνείες: έμπνευση, χρέος, ενόραση ίσως, βίωμα, μανία, όπως κι αν αυτό νοηθεί, δαίμονες και άγγελοι άλλοτε.
Αν και πρόκειται για μυθιστόρημα, μπορείτε να μας αποκαλύψετε εάν υπάρχουν πραγματικά γεγονότα στις σελίδες του;
Ακόμη και του πιο μεγάλου ψεύδους, συχνά η πρώτη του ύλη, μια αρχική του μαγιά, είναι η αλήθεια. Ομοίως, μια ιστορία που πλέκεται έχει στοιχεία μιας πραγματικότητας, η οποία, όσο κι αν φαντάζει αντιφατικό, είναι κάποτε μια νοητή πραγματικότητα. Κάποτε το μη πραγματικό αποκτά διαστάσεις της πιο ζωντανής κι αληθινής πραγματικότητας.
Έχετε σπουδάσει Κλασική Φιλολογία και εργάζεστε ως φιλόλογος. Πιστεύετε ότι το επιστημονικό υπόβαθρο είναι απαραίτητο για τη συγγραφή ενός βιβλίου ή αρκεί το έμφυτο συγγραφικό ταλέντο, η φαντασία και οι εμπειρίες του συγγραφέα;
Είναι ένα πάντρεμα, κυρία Δούλη. Περισσότερο κι από επιστημονικό υπόβαθρο, το αναγνωστικό υπόβαθρο είναι μεγάλη τροφός. Μα, κάποτε το χάρισμα, το δώρο μιας μοίρας φαντάζει να κινεί τα νήματα.
Ποιες είναι οι λογοτεχνικές σας επιρροές και τι ήταν αυτό που σας ώθησε να ξεκινήσετε το ταξίδι της συγγραφής;
Δύσκολο να εστιάσει κάπου κανείς. Ένα φάσμα ανεξάντλητο, από τον Πλάτωνα, τον Σοφοκλή, τον Ηράκλειτο έως τον Παλαμά, τον Καβάφη, τον Ντοστογιέφσκι, τον Σαραμάγκου και ένα πλήθος αληθινά αναρίθμητο και ποικίλο.
Έχετε γράψει πάνω από είκοσι εκπαιδευτικά βιβλία Αρχαίων Ελληνικών, Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Ιστορίας και έχετε επίσης εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές. Ποια συναισθήματα σας «γεννά» η διαδικασία της συγγραφής;
Η διαδρομή συναισθήματα – συγγραφή είναι μάλλον αμφίδρομη. Ίσως πρώτα είναι τα συναισθήματα, μεγάλα πάθη ή μικρές εσωτερικές κινήσεις, που γεννούν τη γραφή. Όσο για τη γραφή, κάποτε γεννά τέτοιες εσωτερικές αναταράξεις που μόνο αυτή μπορεί.
Κάθε βιβλίο είναι ένας ζωντανός κόσμος. Από τι πρέπει να αποτελείται κατά τη γνώμη σας αυτός ο κόσμος και τι δεν χωρά μέσα του, κύριε Φλώρο;
Δεν μπορώ να φανταστώ τίποτε που να μη χωρά. Όλα μπορούν να βρουν τη θέση τους μέσα στον κόσμο του βιβλίου. Άλλωστε, είναι τόσο διαφορετικές του καθενός οι αναζητήσεις, και ποιος να ξέρει τι ζητά η ψυχή του καθενός;
Ποια θεωρείτε ως την πιο σημαντική «πηγή ιδεών» για έναν συγγραφέα;
Το βίωμα, τα πάθη, όπως κι αν τούτα νοηθούν, και αναμφισβήτητα την τέχνη. Μια λέξη, κάποτε, μια φράση σε ένα έργο μπορεί να γεννήσει ένα ολόκληρο νέο έργο, κι ακόμη περισσότερο: έναν ολόκληρο νέο κόσμο.
Θυμάστε το πρώτο ανάγνωσμα που σας «παρέσυρε» στον μαγικό κόσμο της λογοτεχνίας;
Νομίζω ότι ήταν ο Οιδίποδας Τύραννος στο λύκειο. Για εμένα θα είναι πάντα σημείο αναφοράς. Αυτό με έκανε φιλόλογο, αυτό μου έδειξε τη δύναμη και τη μαγεία του λόγου. Και αποτελεί, εκτός των άλλων, τη διαρκή υπόμνηση ότι ο καλός δάσκαλος (αυτός που μας το δίδαξε στο σχολείο), μπορεί να σπείρει τον πιο ελπιδοφόρο σπόρο και να ανοίγει ορίζοντες.
Πιστεύετε ότι οι συγγραφείς οφείλουν να προβληματίζουν τους αναγνώστες, «αφυπνίζοντας» τη σκέψη τους, ή ο σκοπός των βιβλίων τους θα έπρεπε να είναι απλά και μόνο ψυχαγωγικός και αγχολυτικός;
Όποια «πρέπει» και όποιες οδηγίες ή καλούπια, νομίζω είναι ξένα για την τέχνη και αυτοπεριοριστικά. Ποτέ δεν κατάλαβα τη «διαμάχη» των δογμάτων «Η τέχνη για την τέχνη» και η «η τέχνη για τον άνθρωπο». Νομίζω στη λέξη «δόγμα» εγγράφεται η αδυναμία τους. Ο συγγραφέας άλλο από το είναι του, και μάλιστα το διαρκώς μεταβαλλόμενο, δεν αποθέτει στο χαρτί. Ανάμεσα λοιπόν στα τόσα «είναι» ο αναγνώστης θα οδηγηθεί εκεί που το δικό του «είναι» τον καλεί.
Τι σας έχει προσφέρει ο κόσμος της γραφής και τι σας έχει στερήσει;
Τι θεραπεύουμε γράφοντας; Ή αντιθέτως, τι διακινδυνεύουμε; Αν η γραφή είναι ανάγκη, αν μοιάζει κάποτε να γίνεται ζώσα πνοή, τότε το ερώτημα περί της προσφοράς μοιάζει να ενέχει μέσα του και την απάντηση. Δεν μου έχει στερήσει τίποτε, κυρία Δούλη. Εδώ είμαι απόλυτος. Θεραπεύουμε πληγές, σκαλίζουμε πληγές, ανοίγουμε πληγές. Αναμετρόμαστε με δυνάμεις, επιτυγχάνουμε θριάμβους, βιώνουμε συντριβές… κυνηγάμε μια λέξη κάποτε ώρες ολόκληρες, κι αυτή είναι εκεί από την αρχή. Ίσως πάλι δεν ξέρουμε γιατί και πώς γράφουμε, όπως άλλωστε δεν ξέρουμε γιατί και πώς αναπνέουμε ή γιατί και πώς ερωτευόμαστε.
Τις τελευταίες ημέρες η λέξη δικαιοσύνη πρωταγωνιστεί ακόμη περισσότερο στην επικαιρότητα, εξαιτίας της δολοφονίας των τριών παιδιών στην Πάτρα. Η δικαιοσύνη κατά τη γνώμη σας αποδίδεται, είναι τυφλή, είναι μια ιδέα που την έχουμε ανάγκη όλοι μας για να προχωρήσουμε στη ζωή;
Η δικαιοσύνη πάνω απ’ όλα είναι έννοια σχετική. Αιώνες επί αιώνων οι φιλόσοφοι μόχθησαν να την ορίσουν. Πώς να αποδοθεί λοιπόν, όταν τόσο αλλιώτικα προσγράφεται στη συνείδηση διαφορετικών ανθρώπων; Ξέρετε, επειδή το αναφέρατε, η Μήδεια, αδιάφορο αν τυφλωμένη, παράφρων, εμποτισμένη από ένα πάθος και μια δύναμη που διαστρέφει μέσα της κάθε –συμβατικά– ηθική αρχή και πρωτίστως κάθε λογική, αφού προβαίνει στο πλέον αφύσικο έγκλημα, διέπεται από μια βαθιά ριζωμένη πίστη μέσα της, ότι πράττει σύμφωνα με μια ανώτερη αρχή, ότι αποδίδει, εν τέλει, δικαιοσύνη! Όσο για το αν όλοι έχουμε ανάγκη τη δικαιοσύνη, σαφώς και την έχουμε και την απαιτούμε. Μόνο που συνήθως θυμόμαστε να την αναδείξουμε, όταν νιώσουμε πως εμείς τη στερούμαστε, ξεχνώντας ότι είναι ομοίως και δικό μας «χρέος» το δικαίως πράττειν.
Πώς βλέπετε και βιώνετε τη σύγχρονη πραγματικότητα, κύριε Φλώρο;
Η σύγχρονη πραγματικότητα είναι ίσως απλώς ένα άθροισμα πολλών «πραγματικοτήτων». Ή, αν θέλουμε να περιορίσουμε το εύρος της, δύο πραγματικοτήτων: της πραγματικότητας αυτής καθαυτήν και εκείνης, την οποία ορίζει η δική μας πρόσληψη. Η περίοδος της καραντίνας, για παράδειγμα, σχεδόν ισοπέδωσε κάποιους ανθρώπους! Ακούγαμε το πνιγηρό αίτημα για ελευθερία, για κανονικότητα, για επάνοδο στη ζωή. Όμως, η ίδια αυτή πραγματικότητα υπήρξε αληθής ελευθερία για άλλους ανθρώπους και περίοδος της πιο μεγάλης δημιουργικότητας και, ναι, ελευθερίας! Η πραγματικότητα είναι, όπως νομίζω πάντα, γεμάτη δυσάρεστα, οδυνηρά, πνιγηρά, απογοητευτικά γεγονότα… Και πλάι σε αυτά στέκουν και άλλα τόσα, που όχι μόνο ομορφαίνουν, αλλά και νοηματοδοτούν τη ζωή, τον χρόνο, το είναι και το γίγνεσθαι. Νομίζω διαπιστώνω έναν εθισμό στην έκθεσή μας στο άσχημο… σαν μια ακατανόητη, συνειδητή, διαστροφική απάρνηση του κάλλους και εξορία του από τη ζωή.
Σας ευχαριστώ θερμά για την τόσο όμορφη κι ανθρώπινη συζήτηση.
ΤΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
Ο Σπύρος Φλώρος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1974.
Σπούδασε Κλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή Ιωαννίνων και εργάζεται ως φιλόλογος στην ιδιωτική εκπαίδευση.
Έχει συγγράψει περισσότερα από είκοσι εκπαιδευτικά βιβλία Αρχαίων Ελληνικών, Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Ιστορίας. Έχει επίσης εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές, «Και λίγο φως» το 2015, «Σύμβολο Νέας Πίστεως», το 2018 και «Μια φορά και… διάφορους καιρούς», το 2020.
Διάγει τον βίο του συντροφιά -και πλήρης έρωτος- με τα παιδιά του, τους μαθητές του, τα αδέσποτα, τα χρώματα του ουρανού, της γης και της θάλασσας, της μουσικής τους ήχους, τις λέξεις, τους δαίμονες και -ενίοτε- τους αγγέλους που τον ανταμώνουν.
Το τελευταίο του μυθιστόρημα έχει τίτλο «…και δικαιοσύνη για όλους» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κέδρος».
Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Τα Μετέωρα” στις 15 Απριλίου 2022.
