Η συζήτηση με τη συγγραφέα και νηπιαγωγό Ελένη Μπετεινάκη ήταν άκρως ενδιαφέρουσα και πλήρως απολαυστική.
Πρόκειται για μια χαρισματική προσωπικότητα, μια ιδιαιτέρως δοτική συγγραφέα παιδικών βιβλίων, που ανταποκρίνεται με ευθύτητα, κατασταλαγμένες απαντήσεις και υπέροχες περιγραφές σε ένα παιγνίδι συνειρμών, αφηγούμενη τη ζωή της από τότε που ήταν παιδί, από τον τόπο που μεγάλωσε που έχει υπέροχη φύση και πολλούς θρύλους με νεράιδες και ξωτικά, μέχρι σήμερα που η ενασχόλησή της με το παιδικό βιβλίο και τις εκδηλώσεις για παιδιά έγιναν για εκείνη …ζωή.
Είναι ευδιάθετη και εξωστρεφής, και θυμάται ότι διαβάζει από τότε που υπήρξαν βιβλία στη ζωή της, δηλαδή από τότε που έμαθε γράμματα. Στη δική της γραφή έχει επηρεαστεί πολύ από τα παλιά παραμύθια γνωστών και άγνωστων συγγραφέων, και σημειώνει ότι ο καθένας μας έχει το προσωπικό του στυλ, το οποίο είναι κράμα πολλών αναγνωσμάτων και εμπειριών.
Πιστεύει ότι πάντα θα αγαπά την παιδική λογοτεχνία, όπως και τα παιδιά και ότι δεν θα σταματήσει ποτέ να γράφει και να μοιράζεται ιστορίες και παραμύθια.
Επίσης, μας μεταφέρει την αίσθηση μαγείας και συγκίνησης που είχε αισθανθεί με δύο προσφυγόπουλα που είχε στην τάξη του νηπιαγωγείου, του οποίου διδάσκει, όταν τα δύο παιδιά ζωγράφιζαν αυτό που ήθελαν να πουν με λόγια.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Το νέο βιβλίο σας με τίτλο «Με ένα κόκκινο κουμπί», κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κλειδάριθμος», και στις σελίδες του πραγματοποιείται μία γνωριμία των μικρών αναγνωστών με το προσφυγικό θέμα και την ευαισθητοποίησή τους απέναντι στους πρόσφυγες. Ποιό είναι κατά τη γνώμη σας το στοιχείο εκείνο, που θα κάνει το συγκεκριμένο βιβλίο να το αγαπήσουν τα παιδιά;
Ο ίδιος ο Ασίντ, ο οποίος είναι ένα μικρό παιδί και μεγαλώνει όπως όλα τα παιδιά του κόσμου μέχρι την στιγμή που ξεσπά ο πόλεμος στην πατρίδα του. To κόκκινο κουμπί που γίνεται παιχνίδι και αφήνει τη φαντασία τους ελεύθερη. Μπορούν να το οικειοποιήσουν, να το ζωγραφίσουν, να το ζωντανέψουν, φτιάχνοντας ένα δικό τους «παιχνίδι».
Υπήρχε κάποια σύνδεση με τα κοινωνικά θέματα της εποχής μας κατά τη συγγραφή της ιστορίας σας, κυρία Μπετεινάκη;
Ναι, υπήρχε, κυρία Δούλη. Ήταν το διάστημα που είχαν έρθει πολλοί πρόσφυγες στην Ελλάδα, ιδιαίτερα στη Λέσβo αλλά και στο δικό μας νησί, την Κρήτη. Λίγο αργότερα είχα τη τύχη να έχω στο νηπιαγωγείο που εργάζομαι με ειδικό πρόγραμμα δύο προσφυγόπουλα, τη Μαντένα και τον Ναβίντ, που δεν μιλούσαν καθόλου Ελληνικά. Εννοείται πως ούτε εγώ ήξερα την γλώσσα τους. Η πατρίδα τους ήταν το Αφγανιστάν και με τη βοήθεια των διερμηνέων μπορούσα λίγο στην αρχή να καταλάβω τι ήθελαν και να τους μεταφέρω τις δικές μου σκέψεις και συναισθήματα. Αργότερα τα παιδιά ενσωματώθηκαν τελείως στην ομάδα μας και έμαθαν πολύ γρήγορα τη γλώσσα και τις συνήθειές μας. Το κουμπί ήταν ένα από τα παιχνίδια που παίζαμε στον κύκλο της ολομέλειας τα πρωινά. Τα δύο παιδιά ζωγράφιζαν αυτό που ήθελαν να πουν με λόγια και κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα… Θυμάμαι τη Μαντένα να ζωγραφίζει συνέχεια ένα σπίτι με γαλανό ουρανό, ήλιο και πολλά λουλούδια…
Θέλετε να μας πείτε λίγα λόγια για τον ήρωα του βιβλίου σας, τον Ασίντ; Πρόκειται για έναν ήρωα, με τον οποίο δε μοιράζεστε κοινά βιώματα. Από πού αντλήσατε ερεθίσματα, προκειμένου να χτίσετε έναν τόσο αληθοφανή χαρακτήρα;
Όπως προανέφερα, αφορμή στάθηκαν τα δύο προσφυγόπουλα που είχα την τύχη να έχω μαθητές. Ο Ασίντ έχει στοιχεία από αυτά τα παιδιά. Έφεραν ελάχιστα πράγματα μαζί τους, όταν ήρθαν. Ευτυχώς, εκείνα ήρθαν στη χώρα μας με τους γονείς τους. Όμως, άλλα παιδιά που γνώρισα ήταν ασυνόδευτα. Υπάρχει και στην Κρήτη δομή που υποδέχεται ασυνόδευτα προσφυγόπουλα. Η ιστορία των δύο παιδιών, που για μέρες περπατούσαν κατά μήκος της Τουρκίας, για να έρθουν στα παράλια και αργότερα στα νησιά της Ελλάδας, ήταν για μένα πολύ δυνατή, και αποτέλεσε πηγή έμπνευσης. Ο Ασίντ είναι κάθε προσφυγόπουλο σε όποιο μέρος του κόσμου και αν βρίσκεται. Φαντάζομαι πως όλα τα παιδιά -έτσι κι ο Ασίντ- κουβαλούν πάντα σαν αποσκευές τις αναμνήσεις τους και κάτι από τον τόπο τους πολύ μικρό (το κουμπί στην προκειμένη περίπτωση) κι έτσι νιώθουν δεμένα με τις ρίζες τους.
Το 2015 σας απονεμήθηκε από το ΙΒΒΥ, Κύκλο Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, το Βραβείο «Βούλα Κουλουμπή» Νηπιαγωγού, για την εισαγωγή με ευφάνταστους τρόπους των παιδιών προσχολικής ηλικίας στον κόσμο του παιδικού βιβλίου. Περιμένατε μια τέτοια διάκριση;
Όχι, δεν το περίμενα και ήταν μια πολύ ευχάριστη έκπληξη για μένα. Πάντα στο νηπιαγωγείο είχε ξεχωριστή θέση το βιβλίο. Η συνέχεια ήταν η στήλη μου με τα «Παραμύθια του Σαββάτου» και η αφήγηση παραμυθιών με κούκλες που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα (πλέον διαδικτυακά, λόγω του covid-19).
Λειτουργεί η βράβευση ως επιβεβαίωση και ως κίνητρο για να συνεχίσετε να γράφετε, κυρία Μπετεινάκη;
Όχι σε μένα, κυρία Δούλη. Γράφω από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Επίσης, η δουλειά μου είναι τέτοια, που οι ιστορίες και τα παραμύθια έχουν πρωταρχικό ρόλο. Απλά νιώθεις μια μικρή ικανοποίηση, όταν αναγνωρίζεται η πολύχρονη προσφορά σου και συνεχίζεις με μεγαλύτερο χαμόγελο….
Από που αντλείτε την έμπνευσή σας για τη δημιουργία των παραμυθένιων κόσμων σας;
Από τον τόπο που μεγάλωσα, που έχει υπέροχη φύση και θρύλους πολλούς με νεράιδες και ξωτικά. Από τη δουλειά μου και την επαφή μου με τα παιδιά, που κυριολεκτικά ρουφούν τις ιστορίες με μοναδικό τρόπο.
Θέλετε να μοιραστείτε μαζί μας πώς γεννήθηκε μέσα σας η αγάπη για τη λογοτεχνία; Είστε κατεξοχήν συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας. Πώς ξεκίνησε η αγάπη σας για το παιδικό βιβλίο;
Διαβάζω από τότε που υπήρξαν βιβλία στη ζωή μου. Δηλαδή, από τότε που έμαθα γράμματα. Μεγαλώνοντας και σπουδάζοντας νηπιαγωγός, το παιδί έπαιξε κυρίαρχο ρόλο στη ζωή μου. Στη συνέχεια είχα την τύχη να έχω σύντροφο στη ζωή μου έναν άνθρωπο που επίσης γεννήθηκε μέσα στα βιβλία, που ήταν και συνεχίζει να είναι βιβλιοπώλης. Η ενασχόληση μου με το παιδικό βιβλίο και με εκδηλώσεις για παιδιά έγιναν πια για μένα… ζωή. Διατηρώ εδώ και πάρα πολλά χρόνια ένα blog, που είναι αφιερωμένο στα βιβλία, στα παραμύθια και σε δικά μου κείμενα ιστορίας και λαογραφίας. Η στήλη μου, «Τα παραμύθια του Σαββάτου», έχει παρουσία πολλών χρόνων στο διαδίκτυο, κι εκεί γράφω την άποψή μου για παιδικά βιβλία γνωστά και άγνωστα που αξίζει να διαβαστούν από όλους μας. Νομίζω πως πάντα θα αγαπώ την παιδική λογοτεχνία, όπως και τα παιδιά. Δεν νομίζω να σταματήσω ποτέ να γράφω και να μοιράζομαι ιστορίες και παραμύθια…
Υπάρχουν συγγραφείς ή βιβλία που σας έχουν επηρεάσει;
Στη δική μου γραφή έχω επηρεαστεί πολύ από τα παλιά παραμύθια γνωστών και άγνωστων συγγραφέων. Καθένας μας έχει το προσωπικό του στυλ, το οποίο είναι κράμα πολλών αναγνωσμάτων και εμπειριών. Δεν μπορώ να σας πω ονόματα, διότι δεν είναι μόνο ένα. Όπως προανέφερα, διαβάζω πάρα πολύ, ακόμη και αναγνώσματα που θεωρούνται μέτρια ή και «βαρετά», απλώς και μόνο διότι έτσι διαμορφώνω καλύτερη άποψη και γνώση.
Θεωρείτε πως είναι σημαντικό να διαβάζουν τα παιδιά βιβλία από μικρά, για να αναπτύξουν αγάπη για τη λογοτεχνία αλλά και για να καλλιεργήσουν την φαντασία τους, κυρία Μπετεινάκη;
Φυσικά και είναι πολύ σημαντικό να τους διαβάζουμε, όταν είναι πιο μικρά τα παιδιά, και να διαβάζουν τα ίδια μεγαλώνοντας πολλά βιβλία. Από τα πιο σημαντικά πράγματα για την ανάπτυξή τους. Καλλιεργείται έτσι ο λόγος και η φαντασία τους.
Μπορεί το βιβλίο να λειτουργήσει «θεραπευτικά» σε μια εποχή που το άγχος ξεπερνά τους ανθρώπους και πολλοί προτιμούν την τηλεόραση γυρνώντας σπίτι;
Ναι, λειτουργεί εντελώς θεραπευτικά. Αν καταφέρει ένα βιβλίο να κεντρίσει το ενδιαφέρον σου τα οφέλη είναι πολλαπλά. Σε ξεκουράζει, σε ταξιδεύει, σε λυτρώνει από τα δικές σου έγνοιες και από τα προβλήματα.
ΤΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ
Η Ελένη Μπετεινάκη εργάζεται εδώ και είκοσι πέντε χρόνια ως νηπιαγωγός στην Κρήτη και ασχολείται με τη διοργάνωση παιδικών εκδηλώσεων και εκδηλώσεων που αφορούν στα βιβλία και ιδιαίτερα τα παιδικά. Αγαπά πολύ την Ιστορία και τη Λαογραφία, και αρκετά από τα άρθρα της δημοσιεύονται στις τοπικές εφημερίδες και σε ειδησεογραφικές ηλεκτρονικές σελίδες.
Από το 2013 διατηρεί την εβδομαδιαία στήλη «Τα παραμύθια του Σαββάτου» στην ηλεκτρονική ειδησεογραφική σελίδα www.cretalive.gr, με παρουσιάσεις και απόψεις για τα παιδικά βιβλία, και αφηγείται ιστορίες και παραμύθια στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης και σε αρκετούς άλλους επιλεγμένους χώρους.
Το 2015 της απονεμήθηκε από το ΙΒΒΥ, Κύκλος Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, το Βραβείο σε Νηπιαγωγό «Βούλα Κουλουμπή», για την εισαγωγή με τους πιο ευφάνταστους τρόπους των παιδιών προσχολικής ηλικίας στον κόσμο του παιδικού βιβλίου.
Πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Κλειδάριθμος» το βιβλίο της για παιδιά με τίτλο «Με ένα κόκκινο κουμπί».
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!
