Η μυρωδιά της βροχής δεν συναρπάζει μόνο όσους την αισθάνονται αλλά και τους επιστήμονες. Η οσμή έχει μεγαλύτερη ένταση ιδιαίτερα όταν οι πρώτες βροχές μιας εποχής πέσουν σε ξηρό έδαφος.
Δύο ερευνητές της Αυστραλίας ονόμασαν την οσμή πετριχώρ (από των συνδυασμό των ελληνικών λέξεων πέτρα και ιχώρ) οι οποίοι ανέλυσαν πώς η συγκεκριμένη οσμή αναδύεται από ένα έλαιο το οποίο παράγεται από κάποια φυτά κατά την διάρκεια των περιόδων ξηρασίας, και το οποίο απορροφάται από τα μαλακά πετρώματα του εδάφους και απελευθερώνεται όταν πέφτει η βροχή.
Ένα σημαντικό συστατικό του πετριχώρ είναι οργανική ένωση που ονομάζεται γεωσμίνη. Οι επιστήμονες γνωρίζουν ήδη ότι ένα κοινό γένος βακτηρίων, γνωστό ως Streptomyces, παράγει γεωσμίνη. Σχεδόν όλα τα είδη Streptomyces απελευθερώνουν γεωσμίνη όταν πεθαίνουν, αλλά μέχρι τώρα δεν ήταν σαφές γιατί τα βακτηρίδια παράγουν αυτό το χαρακτηριστικό άρωμα.
«Το γεγονός ότι όλα τα είδη παράγουν γεωσμίνη σημαίνει ότι προσδίδει ένα επιλεκτικό πλεονέκτημα στα βακτηρίδια, διαφορετικά δεν θα το έκαναν», λέει ο συντάκτης της νέας έρευνας Mark Buttner. «Έτσι, υποψιαζόμασταν ότι ήταν ένα σήμα σε κάτι και το πιο προφανές θα ήταν κάποιο ζώο ή έντομο που θα μπορούσε να βοηθήσει στη διασπορά των σπόρων Streptomyces».
Σε διάφορα πειράματα εργαστηρίου οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η γεωσμίνη προσελκύει ειδικά ένα είδος μικροσκοπικού αρθρόποδου που ονομάζεται springtail. Μελετώντας τις κεραίες, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι μπορούν να ανιχνεύσουν απευθείας τη γεωσμίνη. Οι ερευνητές πιστεύουν πως και οι δύο οργανισμοί εξελίσσονται μαζί και «συνεργάζονται». Τα βακτήρια Streptomyces χρησιμεύουν ως τρόφιμα για τα springtails, ενώ τα springtails στη συνέχεια να διασπείρουν βακτηριακούς σπόρους βοηθώντας στη δημιουργία νέων αποικιών Streptomyces.
«Υπάρχει αμοιβαίο όφελος», εξηγεί ο Buttner και προσθέτει πως είναι κάτι ανάλογο με αυτό που συμβαίνει με τα πουλιά που τρώνε τους καρπούς των φυτών.
Αυτή η συμβιωτική σχέση είναι βασική για την επιβίωση των Streptomyces, καθώς τα βακτήρια είναι γνωστό ότι παράγουν ορισμένες αντιβιοτικές ενώσεις που τα καθιστούν τοξικά για άλλους οργανισμούς όπως μύγες. Τα Springtails, από την άλλη παράγουν μια σειρά νέων ενζύμων που αποτοξινώνουν τα αντιβιοτικά. Αυτή η συναρπαστική ανακάλυψη υποδεικνύει ότι ένα σημαντικό στοιχείο για το άρωμα της υγρής γης. υποστηρίζεται από μια σχέση σχεδόν 500 εκατομμυρίων ετών μεταξύ βακτηρίων και αρθροπόδων, με τη μεσολάβηση ενός εξαιρετικά συγκεκριμένου τρόπου χημικής επικοινωνίας.
«Συνηθίζαμε να πιστεύουμε ότι τα σπόρια Streptomyces διανέμονται από τον αέρα και το νερό, αλλά δεν υπάρχει αρκετός χώρος για να γίνει αυτό στο έδαφος», λέει ο Buttner. «Έτσι, αυτά τα μικρά πρωτόγονα ζώα έχουν γίνει σημαντικά για την ολοκλήρωση του κύκλου ζωής των Streptomyces, μιας από τις σημαντικότερες πηγές αντιβιοτικών που είναι γνωστές στην επιστήμη».
Η νέα μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Microbiology.
