«Φίλοι Τρυγώνας»: Πόρισμα κατά της εγκατάστασης Αιολικού Σταθμού στη θέση «Ξηρόκαμπος»

Η ομάδα «Φίλοι Τρυγώνας» από το ομώνυμο χωριό της ορεινής περιφέρειας των Τρικάλων, έχει σαν στόχο την κοινωνική και πολιτιστική εξέλιξη του χωριού και τη συνεργασία με τους φορείς που έχουν ευθύνη για την περιοχή, την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και την καλύτερη ποιότητα ζωής.

Στα πλαίσια αυτών των στόχων, υπέβαλε πόρισμά της προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κ. Σκρέκα, με το αίτημα να μη χορηγηθεί άδεια για την εγκατάσταση Αιολικού Σταθμού στη θέση «Ξηρόκαμπος» των Δημοτικών Ενοτήτων Μαλακασίου και Χασίων, του Δήμου Μετεώρων.

Το πόρισμα συνυπογράφεται από προέδρους τοπικών κοινοτήτων, Πολιτιστικούς Συλλόγους, Περιβαλλοντικές Οργανώσεις και Ομάδες Δράσης διαφόρων μορφών και αντικειμένων, ενώ κάποιοι άλλοι φορείς έχουν εκφράσει το ενδιαφέρον τους για το συγκεκριμένο θέμα και το παρακολουθούν.

Στο πόρισμα τονίζεται ότι πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη η ομόφωνη αντίρρηση των τοπικών κοινωνιών κατά της εγκατάστασης των ανεμογεννητριών στα βουνά της περιοχής.

Η Ελληνική πολιτεία δεν επιτρέπεται να αγνοήσει την ομόφωνη στάση των άμεσα ενδιαφερομένων που θα υποστούν και τις αρνητικές επιπτώσεις του έργου. Από τον υπουργό Περιβάλλοντος ζητείται να ενεργοποιηθεί και να επεκταθεί ο θεσμός «Απάτητα Βουνά» με θεσμοθέτηση της περιοχής ως ΠΑΔ (Περιοχή Άνευ Δρόμων). Η πρωτοβουλία «Απάτητα Βουνά» του Υπουργού κ. Σκρέκα αποτελεί ένδειξη ενδιαφέροντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος για μια καθ’ όλα σωστή πολιτική προστασίας των Βουνών. Το πόρισμα αναφέρει: “ ελπίζουμε ότι ο κ. υπουργός –συμπατριώτης μας από τα Τρίκαλα- θα δείξει όπως και για τα 6 βουνά που προστατεύονται από την Υπουργική του απόφασή , την ίδια ευαισθησία και για τα βουνά των Χασίων, τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της Πίνδου, ραχοκοκαλιάς της Ελλάδας. Για τις έξι (6) περιοχές που αναφέραμε παραπάνω έγινε ανάκληση της αδείας. Στη δική μας περίπτωση ζητάμε να μη δοθεί άδεια, πράγμα που είναι ευκολότερο να γίνει.”

Το πόρισμα αφιερώνει στην παράγραφο «Απαράδεκτες επιπτώσεις του έργου», μια σειρά θεμάτων που αφορούν:

α. Στη μορφολογία του τοπίου: “Η άποψη ότι η επέμβαση στην τοπική μορφολογία δεν απαιτεί ειδικές ενέργειες αποκατάστασης δεν μπορεί να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Δεν υπάρχει περίπτωση να αποκατασταθούν τα βουνά στην κατάσταση που είναι τώρα.”

β. Στις επιπτώσεις στον πρωτογενή τομέα (Κτηνοτροφία) και στη βιοποικιλότητα οι οποίες είναι αναμφισβήτητες. Θα στερήσουν βοσκές απαραίτητες για τους κτηνοτρόφους, για τη συντήρηση τους και την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας. Η μεγαλύτερη απειλή για τη βιοποικιλότητα είναι η διάνοιξη νέων δρόμων και η δημιουργία τεχνητών επιφανειών σε φυσικά οικοσυστήματα.

γ. Στα κατολισθητικά και διαβρωτικά φαινόμενα που είναι συνήθη στην περιοχή όπου σχεδιάζεται να εγκατασταθούν οι ανεμογεννήτριες. Τα χωριά της περιοχής έχουν άσχημη εμπειρία μ’ αυτό το φαινόμενο. Είναι αναγκαίο για την ασφάλειά τους να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά οι αιτίες κατολισθήσεων, ενώ το έργο θα επιδεινώσει την κατάσταση.

δ. Στην ασύμβατη με τους ισχύοντες κανονισμούς κατασκευή: “Συμφωνα με με τον αναθεωρημένο χωροταξικό χάρτη Θεσσαλίας και τις χρήσεις γης στην περιοχή, δεν υπάρχει δυνατότητα ανάπτυξης ΑΠΕ στη θέση «Ξηρόκαμπος». Αυτό καθιστά αυτομάτως την όλη κατασκευή ασύμβατη με του ισχύοντες κανονισμούς,κάτι για το οποίο το ΥΠΕΝ έχει δεσμευθεί πως δεν θα επιτρέψει να ξανασυμβεί στον Ελλαδικό χώρο και δη στα έργα που αφορούν την Πράσινη Ανάπτυξη.”

ε. Στη στέρηση πραγματικών ευκαιριών για ανάπτυξη: “Με την έγκριση ενός τέτοιου έργου θα στερηθούν τα χωριά μας κάθε δυνατότητας για προγράμματα και έργα που θα κρατήσουν τους κατοίκους στην ύπαιθρο. Ήδη βρισκόμαστε σε μια κατάσταση σταδιακής ερήμωσης της περιοχής. Ουσιαστικά, αντί έργων που καταστρέφουν τη φύση θα έπρεπε να επενδύσουμε σε έργα αξιοποίησης των δυνατοτήτων και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων σε τοπική κλίμακα. Η ανάπτυξη της υπαίθρου θα πρέπει να γίνει προτεραιότητα των περιφερειακών, δημοτικών και εθνικών πολιτικών και στρατηγικών.”

Για την πλήρη ενημέρωση σας, σας επισυνάπτουμε ολόκληρο το πόρισμα:

Θέμα: Γιατί δεν πρέπει να χορηγηθεί άδεια για το έργο ΑΣΠΗΕ εγκατεστημένης και μέγιστης ισχύος παραγωγής 54,0 MW στη θέση “Ξηρόκαμπος” Δ.Ε. Μαλακασίου και Δ.Ε. Χασίων, Δήμου Μετεώρων, Περιφέρειας Θεσσαλίας

Σε συνέχεια της διαδικασίας δημόσιας διαβούλευσης για το έργο του θέματος, σας υποβάλλουμε σχετικό υπόμνημα αναφορικά με την προβληματική αδειοδότηση του συγκεκριμένου ΑΣΠΗΕ επισημαίνοντας τα εξής:

Α) Ελλείψεις στο στάδιο της Δημόσιας Διαβούλευσης

Η υποβολή αποφάσεων του Δήμου Μετεώρων και των τοπικών κοινοτήτων και πρωτοβουλιών πολιτών, έλαβε χώρα μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των. Αυτό ήταν -κατά μεγάλο βαθμό- αποτέλεσμα του τρόπου παρουσίασης της Μελέτης του έργου. Η δημοσίευσή της στον Τύπο αποδεικνύεται ότι δεν ήταν επαρκής ως πρόσκληση υποβολής γνωματεύσεων και αποφάσεων που αφορούν άμεσα ενδιαφερόμενους φορείς και τους πολίτες.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, παρά την έλλειψη ενημέρωσης των άμεσα ενδιαφερομένων, υπάρχει έντονη κινητικότητα και συμμετοχή τοπικών κοινοτήτων, οργανώσεων και συλλογικοτήτων πολιτών που θίγονται άμεσα από την τυχόν έγκριση του έργου. Το παρόν έγγραφο είναι συνέχεια των σχολίων που έγιναν μέχρι στιγμής στα πλαίσια της Δημόσιας Διαβούλευσης.

Β) Ελλείψεις και αντιφάσεις στις γνωμοδοτήσεις υπηρεσιακών φορέων

Είναι χαρακτηριστική η διαφορά απόψεων μεταξύ των γνωμοδοτήσεων Δασαρχείου Καλαμπάκας και Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Περιφέρειας Θεσσαλίας (ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ.Σ)

α) Το Δασαρχείο

Η γνωμοδότηση του Δασαρχείου (Αριθ.πρωτ.285833 30-08-2022) περιορίζεται στην παράθεση στοιχείων για την έκταση του έργου, την οδοποιία, τον μερικώς κυρωμένο δασικό χάρτη και έναν κατάλογο από δέκα σημεία που υποστηρίζουν την υλοποίηση του έργου. Kλείνει δε με την παράγραφο ότι “Πρόκειται για επιτρεπτή επέμβαση σε δάση και δασικές εκτάσεις σύμφωνα με το αρ-θρο 53 του Ν.998/79 όπως ισχύει σήμερα”. Το αναφερόμενο άρθρο 53 αφορά την “Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων” (ΑΕΠΟ). Το δασαρχείο θα έπρεπε να μας πληροφορήσει τι ισχύ-ει σήμερα σχετικά με την απόφαση έγκρισης Περιβαλλοντικών όρων. Να πληροφορήσει τους ενδιαφερομένους, δηλαδή τους κατοίκους των τοπικών κοινοτήτων οι οποίοι θα υποστούν τις συνέπειες από την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών, σχετικά με την ερμηνεία του συγκεκριμένου άρθρου από την πλευρά του και την απόφαση έγκρισης Περιβαλλοντικών όρων.
Το ίδιο ισχύει για το θέμα των δασικών χαρτών και το θέμα της ιδιοκτησίας. Η νομοθεσία είναι τόσο πολύπλοκη και αλλάζει συνεχώς και ο απλός πολίτης δεν μπορεί να παρακολουθήσει τι ισχύει και τι όχι. Το Δασαρχείο αναφέρει ότι “το μεγαλύτερο μέρος του έργου εμπίπτει εντός των ορίων της Τοπικής Κοινότητας
Τρυγόνας και Κακοπλευρίου του Δήμου Μετεώρων και περιλαμβάνεται στην δήλωση του Ελληνικού Δημοσίου σύμφωνα με την αριθ.155922/30-07-2021 επικαιροποιημένη τροποποιητική δήλωση του Δημοσίου του Ν.2308/1995 για τις δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων. Για το τμήμα εκείνο που εμπίπτει εντός του Συνιδιόκτητου δάσους της Πεύκης και δεν συμπεριλαβάνεται στη δήλωση του Ελληνικού Δημοσίου, θα πρέπει να εξασφαλιστεί η γνώμη των συνιδιοκτητών”. Αυτή η παράγραφος δεν συνάδει με την άποψη της τοπικής Κοινότητας Τρυγόνας, η οποία έχει κοινοποιηθεί με το υπ’αριθμ 15159/21-10-2022 έγγραφο προς την Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας της Περιφ. Ενότητας Τρικάλων και στον Δήμο Μετεώρων. Η Τοπική Κοινότητα (Τ.Κ.) Τρυγόνας αναφέρει ότι είναι κάθετα αντίθετη προς την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στην περιοχή της Κοινότητας. Επιπλέον αναφέρει ότι η περιοχή που θα εγκατασταθούν οι 6 ανεμογεννήτριες των 36 MW είναι συνιδιοκτησία των κατοίκων της Τρυγόνας (Συμβόλαιο αγοράς 50365/4-12-1904 και έγγραφο με αρ.Πρωτ.7967/27-3-1941 Δασαρχείο Καλαμπάκας).Θα πρέπει να δοθεί από το Δασαρχείο σαφής απάντηση σ’ αυτό το σημείο για την αποφυγή παρεξηγήσεων.
Την 27-10-2022 η συλλογικότητα “Φίλοι Τρυγώνας” έστειλε στους αρμόδιους της υπηρεσίας επι-στολή με σχετικά ερωτήματα τα οποία δεν έχουν απαντηθεί μέχρι σήμερα.

β) Η ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ.Σ

Αντίθετα με το Δασαρχείο, στη γνωμοδότηση της ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ.Σ. με αρ.Πρωτ. 405022/17-10-22, αναφέρονται τα επιχειρήματα που υποστηρίζουν τις θέσεις τους. Η ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ.Σ. έχει υποβάλλει μια συστηματική και με ακριβή στοιχεία γνωμοδότηση στην οποία αναπτύσσει, με εξαιρετική προσοχή και επιμονή σε λεπτομέρειες, τα επιχειρήματα που την οδηγούν σε αρνητικό για το προκείμενο έργο συμπέρασμα. Σε 12 εισηγητικά συμπεράσματα συνοψίζει τα επιχειρήματά της και κλείνει με τη διαπίστωση ότι η «Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων» (ΜΠΕ) παρουσιάζει σημαντικές ελλείψεις ως προς την δέουσα εκτίμηση των επιπτώσεων στην βιοποικιλότητα, αλλά και στις α-βιοτικές συνιστώσες του φυσικού περιβάλλοντος, σε συνδυασμό με υποεκτίμηση, ελλιπή και επιφανειακή προσέγγιση πολλών περιβαλλοντικών παραμέτρων και των αντίστοιχων επιπτώσεων.
Η ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ.Σ. τονίζει ότι “οι ισχυρισμοί της ΜΠΕ ότι οι όποιες επιπτώσεις, θα αρθούν μετά την αποκατάσταση, πρακτικά δεν είναι δυνατή σε επεμβάσεις τέτοιας κλίμακας. Κατά τη γνώμη μας και σύμφωνα με στοιχεία που παραθέσαμε και αναλύσαμε στα παραπάνω κεφάλαια της παρούσας γνωμοδότησής μας [ενν: οι ισχυρισμοί] δεν ευσταθούν και οι συνολικές επιπτώσεις από την κατασκευή και λειτουργία του έργου θα είναι μεγάλες, μόνιμες, και μη αναστρέψιμες». Επομένως για τους παραπάνω βάσιμους και ουσιαστικούς λόγους εισηγούμαστε αρνητικά ως προς την ΜΠΕ του έργου του θέματος”.

γ) Η γνωμοδότηση του Περιφερειακού Συμβουλίου Θεσσαλίας

Στις 03/12/2022 δημοσιεύτηκε η ομόφωνη αρνητική γνωμοδότηση του Περιφερειακού Συμβουλίου Θεσσαλίας. Το Περιφερειακό Συμβούλιο θεωρεί τη θέση εγκατάστασης του Αιολικού Σταθμού “Ξηρόκαμπος” ασύμβατη και έρχεται σε σύγκρουση με τις κατευθύνσεις του Αναθεωρημένου Χωροταξικού Χάρτη της Θεσσαλίας, ο οποίος στην εν λόγω περιοχή δεν προβλέπει ανάπτυξη Α-ΠΕ/ΑΣΠΗΕ, ενώ η περιοχή δεν ανήκει στις Περιοχές Αιολικής καταλληλότητας σύμφωνα με το ίδιο σχέδιο, που εξειδικεύει τις κατευθύνσεις του Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου για τις ΑΠΕ εντός της Περιφέρειας. Το Περιφερειακό Συμβούλιο αναφέρει διεξοδικά σε 12 σημεία της γνωμάτευσης, τις αρνητικές επιπτώσεις του έργου οι οποίες είναι μεγάλες, μόνιμες και μη αναστρέψιμες. Θεωρεί ότι πρέπει να εξεταστεί η εφαρμογή του άρθρου 10 του Ν.4014/2011 και πως ο κύριος του έργου θα πρέπει να προβεί στη σύνταξη Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (ΕΟΑ). Γενικά κρίνει ότι η ΜΠΕ παρουσιάζει σημαντικές ελλείψεις ως προς τη δέουσα εκτίμηση των επιπτώσεων στην βιοποικιλότητα, είναι δε ελλιπής και επιφανειακή στην προσέγγιση πολλών περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

δ) Πολιτική Αεροπορία και Γεν. Δ/νση αρχαιοτήτων

Οι γνωμοδοτήσεις της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, και της Γενικής Δ/νσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής κληρονομιάς του Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, περιορίζονται σε δικά τους εξειδικευμένα θέματα. Η γνωμοδότηση τους είναι θετική εάν εκπληρωθούν τα συγκεκριμένα αι-τήματα τους. Διαφορετικά δεν συναινούν με το προτεινόμενο έργο. Τονίζουν ότι δεν μπορούν να γνωμοδοτήσουν για θέματα που δεν είναι της αρμοδιότητας τους.

Τέλος, να υπενθυμίσουμε ότι για το συγκεκριμένο έργο εξέφρασαν τις αρνητικές τους απόψεις και την αντίθεσή τους στο έργο: η περιβαλλοντική οργάνωση “ΚΑΛΛΙΣΤΩ”, το Δίκτυο φορέων και πολιτών για την προστασία του Ασπροποτάμου, η ομάδα “Φίλοι Τρυγώνας”, ο Δήμος Μετεώρων και οι τοπικές Κοινότητες Κακοπλευρίου, Μαλακασίου, Πεύκης και Τρυγόνας.

Γ) Απαράδεκτες οι επιπτώσεις του έργου

α) Μορφολογία του τοπίου όπου θα εγκατασταθούν οι Ανεμογεννήτριες

Τα βουνά μας αποτελούν φυσική και πολιτιστική κληρονομιά με ιστορία που σχετίζεται με την καθημερινότητα της ζωής των κατοίκων. Η καταστροφή που θα επέλθει από την ισοπέδωση και ουσιαστικά εξαφάνιση κορυφογραμμών, η προτεινόμενη οδοποιία για την εξυπηρέτηση οδικής μεταφοράς εκατοντάδων τόνων υλικών σε οχήματα μήκους 62 μέτρων σε υψόμετρα 1.000-1.500 μέτρων θα αλλάξει το τοπίο σε τέτοιο βαθμό που δεν θα αναγνωρίζεται ως ορεινή φύση – ορεινό τοπίο. Η άποψη ότι η επέμβαση στην τοπική μορφολογία, δεν απαιτεί, σύμφωνα με τη μελέτη του έργου, ειδικές ενέργειες αποκατάστασης δεν μπορεί να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Συμφωνούμε σ’ αυτό το σημείο με τις διαπιστώσεις της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Περιφέρειας Θεσσαλίας και της Περιβαλλοντικής Οργάνωσης “ΚΑΛΛΙΣΤΩ”. Τα σχεδιαγράμματα που περιλαμβάνονται στις γνωμοδοτήσεις της ΔΙ. ΠΕ.ΧΩ.Σ. και της ΜΚΟ “ΚΑΛΛΙΣΤΩ” μιλούν από μόνα τους. Δεν υπάρχει περίπτωση να αποκατασταθούν τα βουνά στην κατάσταση που είναι τώρα.

β) Άμεσες επιπτώσεις στον πρωτογενή τομέα (Κτηνοτροφία) και στη βιοποικιλότητα

Η άμεση επίπτωση για την κτηνοτροφία στην περιοχή των χωριών μας τονίζεται ιδιαίτερα στις αποφάσεις των τοπικών κοινοτήτων. Το έργο “στερεί βοσκές απαραίτητες για τους κτηνοτρόφους, για τη συντήρηση τους και την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας τους”. Αυτό θα συμβεί στο άμεσο μέλλον αν εγκριθεί το εν λόγω έργο.
Επιπροσθέτως, στην Περιβαλλοντική Μελέτη που κατατέθηκε έχει παραβλεφθεί το γεγονός ότι πέρα από τόπους βοσκής, τα βουνά των Χασίων αποτελούν το σπίτι άγριων ζώων και πουλιών και μάλιστα κάποια από αυτά όπως η καφέ αρκούδα ή ο λύκος αποτελούν προστατευόμενα είδη σύμφωνα με συγκεκριμένες οδηγίες της Ε.Ε.(ΚΟ 92/43 EEC) και κατ’ επέκταση η όλη περιοχή έχει χαρακτηρισθεί ως ζώνη υψηλής ευαισθησίας για κάποια από αυτά τα είδη (π.χ. καφέ αρκούδα) και επομένως πρέπει να διατηρηθεί ως έχει.

γ) Κατολισθητικά και διαβρωτικά φαινόμενα

Συνδεδεμένο με τις επιπτώσεις στα μορφολογικά χαρακτηριστικά είναι το θέμα των γεωλογικών υποστρωμάτων πινδαϊκού φλύσχη που πολύ πιθανό να προκαλέσει κατολισθητικά και διαβρωτικά φαινόμενα. Κατολισθήσεις γνωρίζουν τα χωριά μας στο διάβα της ιστορίας τους. Η Τρυγόνα άλλαξε θέση τρεις φορές λόγω καθίζησης: μεταφέρθηκε από την Ανάληψη, στο Παλαιοχώρι και στη συνέχεια στην τοποθεσία που είναι σήμερα. Η πρόταση με την οποία σχεδιάζεται να εγκατασταθούν τεράστιες ανεμογεννήτριες σε τσιμεντένιες βάσεις με θεμέλια κυκλικής διατομής που θα έχουν διάμετρο 20 μέτρα, που χρειάζονται εκσκαφές επιφάνειας περίπου 314 τετραγωνικά, σε βάθος 3 μέτρων από την επιφάνεια του εδάφους και συνολικό όγκο εκσκαφής 942 κυβικά για κάθε ανεμογεννήτρια ύψους 200 μέτρων είναι καταστροφική. Επιπλέον η χάραξη/διάνοιξη δρόμων προσαρμοσμένων για μεταφορές υλικών με οχήματα 60 μέτρων, η κατασκευή οκτώ «θέσεων μανούβρας» με διαπλατύνσεις 60 μέτρων η κάθε μία στις στροφές προκειμένου να μπορέσουν να ελιχθούν τα οχήματα μεταφοράς, είναι δεδομένα που θα πρέπει να ανησυχήσουν όλους τους υπεύθυνους του προτεινόμενου έργου.
Σε σχετική έκθεση από το 1964 για τις μεγάλες κατολισθήσεις του εδάφους στις ορεινές περιοχές της Ελλάδος τον χειμώνα 1962-1963, περιγράφονται οι κατολισθήσεις στα χωριά Ορθοβούνι, Τρυγόνα, Κορυδαλλός, Παναγία και Μαλακάσι. Στις προτάσεις που κάνει η έκθεση για την ανάσχεση των κατολισθήσεων στην Τρυγόνα αναφέρει: “Να αναδασωθούν οι κλιτείς της οροσειράς του κοινοτικού χώρου, ως και αι επικλινείς εκτάσεις των οποίων να απαγορευθεί η καλλιέργεια. Η αναδάσωση της περιοχής θα ρυθμίσει την απορροήν του ύδατος των ατμοσφαιρικών κατακρημνισμάτων και θα παύσει η διαβρωτική τούτου ενέργεια και επομένως και η προετοιμασία του εδάφους εις την κατολίσθησιν”. Η αναδάσωση θεωρείται από τον ερευνητή/συντάκτη της έκθεσης “η ριζική θεραπεία του κακού των ολισθήσεων”. Το δασαρχείο Καλαμπάκας αναφέρει στη γνωμοδότησή του ότι “Η εν λόγω έκταση δεν έχει κηρυχθεί αναδασωτέα ούτε ισχύει Π.Δ.Α”. Δεν μας είναι κατανοητό πώς αυτό το επιχείρημα παρουσιάζεται από το δασαρχείο ως υποστήριξη υλοποίησης του έργου. Το Δασαρχείο είναι αρμόδιο για την προστασία των δασών. Είναι περίεργο που ή μοναδική υπηρεσία “προστάτιδα των δασών” κατέθεσε θετική γνωμοδότηση για το έργο. Είναι σαφές ότι το θέμα των κατολισθήσεων είναι πολύ σημαντικό για την ασφάλεια του πληθυσμού της περιοχής και θα πρέπει να τύχει της ανάλογης προσοχής των αρμόδιων αρχών.

δ) Έργο μη υλοποιήσιμο στο σύνολο του, με βάση τους ισχύοντες κανονισμούς

Δεν μπορούμε να παραλείψουμε το κατασκευαστικό κομμάτι του έργου και τις αναπόφευκτες συνέπειες αυτού. Κατ’ αρχήν, σύμφωνα με τον αναθεωρημένο χωροταξικό χάρτη Θεσσαλίας και τις χρήσεις γης στην περιοχή, δεν υπάρχει δυνατότητα ανάπτυξης ΑΠΕ στη θέση “Ξηρόκαμπος”. Αυτό καθιστά αυτομάτως την όλη κατασκευή ασύμβατη με τους ισχύοντες κανονισμούς, κάτι για το οποίο το ΥΠΕΝ έχει δεσμευθεί πως δεν θα επιτρέψει να ξανασυμβεί στον Ελλαδικό Χώρο και δη στα έργα που αφορούν την Πράσινη Ανάπτυξη. Στην περίπτωση υλοποίησης του έργου, η ενδεδειγμένη απόρριψη των δυνητικά επικίνδυνων υγρών και στερεών αποβλήτων καθώς και των πλεοναζόντων υλικών εκσκαφής του είναι απίθανη. Αυτό, γιατί στην ευρύτερη περιοχή του προτεινόμενου ΑΣΠΗΕ δεν υπάρχουν μονάδες επεξεργασίας ΑΕΚΚ (Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων) με αποτέλεσμα η διαχείριση των υποπροϊόντων πολύ μικρότερων κατασκευών να αποτελεί ήδη πρόβλημα στις τοπικές κοινότητες. Οποιοσδήποτε άλλος τρόπος διευθέτησης όλων αυτών των υλικών, θα επιφέρει φυσικά την επιδείνωση κατολισθητικών φαινομένων, αλλά και την αλλαγή της διαδρομής των επιφανειακών και υπογείων υδάτων και τη χημική ρύπανση αυτών και του εδάφους. Επιπλέον, στη ΜΠΕ που έχει κατατεθεί υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις τεχνικής φύσεως όπως θα διαπιστώσετε κι εσείς κατά τον έλεγχο του φακέλου.

ε) Το έργο θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην προσπάθεια να κρατηθούν τα χωριά μας ζωντανά

Υπάρχουν προθέσεις από τους κατοίκους να αναλάβουν πρωτοβουλίες για προγράμματα ανάπτυξης της περιοχής εκμεταλλευόμενοι την ιδιαιτερότητα της βουνίσιας φύσης: δάση ελάτης και μαύρης πεύκης, καθαρές πηγές, άγρια ζώα και πουλιά, αυτοφυή μανιτάρια και βότανα, αλλά και τα ιστορικά μονοπάτια που συνέδεαν τους οικισμούς. Με την έγκριση ενός τέτοιου έργου όμως, θα στερηθούν κάθε δυνατότητας για προγράμματα και έργα που θα κρατήσουν ζωντανά τα χωριά μας. Ήδη βρισκόμαστε σε μια κατάσταση σταδιακής ερήμωσης της περιοχής. Ουσιαστικά, αντί έργων που καταστρέφουν τη φύση θα έπρεπε να επενδύσουμε σε έργα αξιοποίησης των δυνατοτήτων και συγκριτικών πλεονεκτημάτων σε τοπική κλίμακα που μας δίνουν οι φυσικές ομορφιές και το κλίμα των χωριών της θιγόμενης περιοχής. Η ανάπτυξη της υπαίθρου θα πρέπει να γίνει προτεραιότητα των Περιφερειακών, Δημοτικών και Εθνικών πολιτικών και στρατηγικών αφού συνιστά την αειφόρο ανάπτυξη, την συγκράτηση η/και επάνοδο των ορεινών πληθυσμών την ανάπτυξη μιας ήπιας και βιώσιμης μορφής ορεινής οικονομίας, σε αντιπαραβολή με ένα έργο πεπερασμένης διάρκειας που θα μετατρέψει το παρθένο τοπίο σε περιοχή με βιομηχανικό χαρακτήρα ακυρώνοντας όλα τα παραπάνω. Οι δυνατότητες χρηματοδότησης προγραμμάτων ορεινού τουρισμού από την Ε.Ε. και το Ελληνικό Κράτος, θα πρέπει να υποστηριχθούν από τα αρμόδια Υπουργεία. Οι κοινότητες Πεύκης και Τρυγόνας έχουν κτιριακές εγκαταστάσεις κατασκηνώσεων οι οποίες έχουν λειτουργήσει με επιτυχία στο παρελθόν και έχουν εγκαταλειφθεί τα τελευταία χρόνια ενώ θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για τα συγκεκριμένα προγράμματα. Δυστυχώς όμως οι ευκαιρίες που χρηματοδοτούνται μέχρι σήμερα σε αυτό πλαίσιο είναι μηδαμινές. Στην περιοχή υπάρχουν επίσης καταλύματα και χώροι εστίασης που θα μπορούσαν κι αυτά να ενταχθούν σε κάποιο επιδοτούμενο πρόγραμμα για να γίνουν πιο ελκυστικά στους επισκέπτες αντί να πληγούν από περαιτέρω εγκατάλειψη εξαιτίας της περιβαλλοντικής καταστροφής που θα επιφέρει το συγκεκριμένο έργο.

Δ) Πρέπει να ληφθεί υπόψη η ομόφωνη αντίρρηση των τοπικών κοινωνιών κατά της εγκατάστασης των ανεμογεννητριών στα βουνά μας

Από τα σχόλια των κατοίκων των Τοπικών Κοινοτήτων του Δήμου Μετεώρων, μπορεί κανείς να συμπεράνει ότι ο φορέας του Έργου προτίθεται να αναλάβει την υλοποίηση ενός εγχειρήματος που δεν έχει τη συναίνεση των τοπικών αρχών (Δήμος Μετεώρων, Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Περιφέρειας Θεσσαλίας, Περιφερειακό Συμβούλιο Θεσσαλίας,Τοπικές Κοινότητες της περιοχής), των Περιβαλλοντικών Φορέων, των Πρωτοβουλιών πολιτών, και των κατοίκων των τοπικών κοινοτήτων (Περιβαλλοντική Οργάνωση “ΚΑΛΛΙΣΤΩ”, Δίκτυο φορέων και πολιτών για την προστασία του Ασπροποτάμου, ομάδα “Φίλοι Τρυγώνας”).
Η Ελληνική Πολιτεία δεν επιτρέπεται να αγνοήσει την ομόφωνη στάση των άμεσα ενδιαφερόμενων αδειοδοτώντας ένα τέτοιο έργο.

Ε) Να ενεργοποιοηθεί/επεκταθεί ο θεσμός “Απάτητα Βουνά” του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τη θεσμοθέτηση της περιοχής ως ΠΑΔ (Περιοχή Άνευ Δρόμων)

Τον Ιανουάριο 2022 ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας παρουσίασε τη νέα πρωτοβουλία του Υπουργείου “Απάτητα Βουνά” με την οποία υποστηρίζει την εφαρμογή ειδικού καθεστώτος υψηλής προστασίας ορεινών όγκων και απαγορεύει την κατασκευή οποιασδήποτε τεχνικής επιφάνειας σε βουνά. Η παρουσίαση της πρωτοβουλίας συνοδεύτηκε από τη δήλωση του Υπουργού ότι όλα τα έργα ΑΠΕ (αιολικά πάρκα και ένα μικρό υδροηλεκτρικό έργο) που είχαν πάρει άδεια για τις συγκεκριμένες περιοχές σταματούν αυτόματα καθώς δε θα επιτρέπεται στα συγκεκριμένα σημεία καμμία παρέμβαση. Η δήλωση αφορούσε 6 περιοχές: τα Λευκά Όρη στην Κρήτη, τον Σάος στη Σαμοθράκη, τον Σμόλικα και την Τύμφη στην Ήπειρο, τον Ταΰγετο στην Πελοπόννησο και το όρος Χατζή στη Θεσσαλία. Αυτά είναι τα 6 πρώτα βουνά που θα προστατεύονται με την Υπουργική Απόφαση.
Η πρωτοβουλία του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποτελεί ένδειξη ότι το Υπουργείο ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για μια καθ΄ όλα σωστή πολιτική προστασίας των Βουνών. Αν ευσταθούν οι ειδήσεις στον τύπο, ελπίζουμε ότι ο Υπουργός Κώστας Σκρέκας, συμπατριώτης μας από τα Τρίκαλα, θα ευαισθητοποιηθεί δείχνοντας το ανάλογο ενδιαφέρον και για τα βουνά των Χασίων, τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της Πίνδου, ραχοκοκκαλιάς της Ελλάδας, πάνω στην ο-ποία σχεδιάζεται, στη θέση “Ξηρόκαμπος”, η εγκατάσταση ανεμογεννητριών σε υψόμετρα από 1.100 ως 1.560 μέτρα.Για τις έξι (6) περιοχές που αναφέραμε παραπάνω έγινε ανάκληση της αδείας. Στη δική μας περίπτωση ζητάμε να μη δοθεί άδεια εξ’ αρχής, πράγμα που είναι ευκολότερο να γίνει.

Περιμένουμε την απάντησή σας στο email: [email protected]

Φίλοι Τρυγώνας

Το κείμενο συνυπογράφουν:

Πρόεδρος Κακοπλευρίου Γιώργος Τσικέλης

Πρόεδρος Πεύκης, Θωμάς Παρώνης

Πρόεδρος Μαλακασίου και Αντιδήμαρχος Μετεώρων, Νικόλαος Μπατανίκας

Πρόεδρος Ορθοβουνίου, Ευάγγελος Σταύρος

Συνυπογράφουν επίσης με αλφαβητική σειρά:

Αδελφότητα Παναγίας Κουτσούφλιανη

Αθλητικός Όμιλος Μετσόβου, διοργανωτής “Ursa Trail”

Δίκτυο φορέων και πολιτών για την προστασία του Ασπροποτάμου

Δίκτυο φορέων και πολιτών για την προστασία των Αγράφων

Δράση για την Άγρια Ζωή

Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Καρδίτσας (ΕΟΣΚ)

Κοιν.Σ.Επ. TERRA PINDUS

Μέλη ΔΣ ΕΟΣ Ιωαννίνων (Αικατερίνη Στατηρά, Φυσικός, Αντιπρόεδρος – Παύλος Τσιρώνης, Εφορία Αναβάσεων – Σωτήρης Σταύρου, Έφορος Υλικών)

ΜΚΟ “Kαλλιστώ”

Ορειβατική Λέσχη Καλαμπάκας

Ορειβατικός Περιηγητικός Όμιλος Πύλης

ΠΑΝΔΟΙΚΟ – Πανελλήνιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων

Πολιτιστική-Περιβαλλοντική Ομάδα ”Οξυγόνο των Αγράφων’’

Πολιτιστικός Σύλλογος Κακοπλευρίου

Πολιτιστικός Σύλλογος Ξηροκάμπου

Πολιτιστικός Σύλλογος Ορθοβουνίου

Πολιτιστικός Σύλλογος Πεύκης Καλαμπάκας

Προοδευτικός Σύλλογος Κορυδαλλού Καλαμπάκας

Πρώτο ψηφιακό Δίκτυο Παράδοσης και Πολιτισμού Adeti

Σύλλογος Αθηνών “Τρυγόνα”

Σύλλογος Επαγγελματιών Ορεινού Όγκου Ν. Τρικάλων “ΞΕΝΙΟΣ ΖΕΥΣ”

Σύλλογος Ορειβασίας και Χιονοδρομίας Τρικάλων

Σύλλογος Σαρακατσαναίων Τρικάλων “Τα Κονάκια”

Συντροφιά Βλάχων Αθήνας

Χιονοδρομικός Ορειβατικός Σύλλογος Γρεβενών- ΧΟΣΓ

Η επιστολή κοινοποιείται (αλφαβητικά) επίσης σε:

Ελληνική Eταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού

Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης

Ένωση Ξενοδόχων Τρικάλων

Μανιταρόφιλοι Ελλάδας

Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο “MedINΑ”

Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ)

Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων (Π.Ο.Π.Σ.Β.)

Πανελλήνιος Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Τοπίου

ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ -Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών

Σύλλογος Προστασίας Άγριας Ζωής “ΑΝΙΜΑ”

Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Τζουμέρκων, Κοιλάδας Αχελώου, Αγράφων και Μετεώρων

Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!