Του ΓΙΑΝΝΗ ΨΑΡΡΗ
Μερικά από τα μέλη των ανδρών που απαρτίζουν τον κύκλο μελέτης Αγίας Γραφής της Μητροπόλεως Σταγών και Μετεώρων πραγματοποίησαν προχθές Σάββατο 16 Ιουνίου 2018 θρησκευτική επίσκεψη σε μονές – ναούς της περιοχής μας.
Με τον κυκλάρχη Παναγιώτη Νάνη αρχηγό, τον Νεκτάριο Τσιάτσιο οδηγό και ακμαιότατο ηθικό, ξεκινήσαμε το πρωί από την Καλαμπάκα για αυτήν την εκδρομή. Ο καιρός -σε πείσμα των μετεωρολόγων-, ήταν καλός, συννεφιασμένος και δροσερός.
Πρώτος προορισμός ήταν το μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Χρυσίνου, που είναι κτισμένο στα 700 περίπου μέτρα υψόμετρο σε μια κατάφυτη και καταπράσινη περιοχή με καλή θέα, πάνω από τα Αμπέλια και πριν από τον Κλεινό.
Τα κτήρια της μονής ήταν ερειπωμένα και το καθολικό της σε κακή κατάσταση. Τα τελευταία 18 χρόνια, από τότε που πήγε εκεί ο μοναχός Ιωάννης Παλατζάς, άλλαξε η κατάσταση. Έγινε ανακαίνιση του καθολικού, ανοικοδόμηση των κελλιών, που ήταν κτισμένα με λευκή πέτρα, καθώς και το κτίσμα του καμπαναριού. Το όλο συγκρότημα περιφράχτηκε με ψηλό μαντρότοιχο.
Όταν φτάσαμε, ο παπα-Δημήτρης Πρεβέντης, εφημέριος της Κρύας Βρύσης, τελούσε Θεία Λειτουργία, την οποία παρακολουθήσαμε. Μετά το πέρας αυτής, ο π. Ιωάννης μας μίλησε για την ιστορία του ναού και μας πρόσφερε καφέ.
Σύμφωνα με κεφαλαιογράμματη επιγραφή που υπάρχει στον κυρίως ναός (δεν την αναφέρω ελλείψει χώρου) ανηγέρθη και ιστορήθη από Καλαρρυτικούς αυταδέλφους τον Φεβρουάριο του 1740. Λέγεται πως το όνομα Χρυσίνου προέρχεται από την ασθένεια Χρυσή. Η Παναγία θεράπευε τους ασθενείς.
Δεύτερος προορισμός ήταν η μονή Αγίου Νικολάου Σιαμάδων πριν από την Καστανιά. Κι αυτή η μονή είχε εγκαταλειφθεί. Τα κελλιά ήταν ένας σωρός ερειπίων και το καθολικό σχεδόν ετοιμόρροπο. Παλιά ένα μάνταλο στην κορυφή της πόρτας έκλεινε την είσοδο. Τα τελευταία χρόνια, μετά την άφιξη σ’ αυτήν του Αρχιμανδρίτη και Ηγουμένου της Μακαρίου, άρχισε να αλλάζει όψη. Το καθολικό συντηρήθηκε, τα κελλιά ξανακτίστηκαν και ο χώρος πειφράχτηκε.
Στο καθολικό της μονής μας υποδέχθηκε ο Γέροντας Μακάριος, ο οποίος μας μίλησε και πνευματικά αλλά και ιστορικά για τη μονή. Πάνω από την είσοδο στον κυρίως ναό υπάρχει επιγραφή που αναφέρει ότι ο ναός ανηγέρθη τον Ιούνιο του 1821.
Στην αίθουσα υποδοχής ο π. Μακάριος μας πρόσφερε καφέ. Στη μονή παράγεται μέλι και καλλιεργούνται πατάτες, φακές και άλλα.
Και οι δύο προαναφερθείσες μονές υπάγονται στη μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Σταγιάδων ως μετόχια.
Τρίτος και τελευταίος προορισμός ήταν ο ναός Τιμίου Σταυρού Κρανιάς, στον οποίο φτάσαμε αφού διασχίσαμε μια πανέμορφη περιοχή από ανθισμένες καστανιές, οξιές, έλατα, πεύκα και άλλα δέντρα, και είδαμε το γάργαρο νερό πηγών του Ασπροποτάμου (Αχελώου) να κυλάει δίπλα μας.
Ο ναός του Τιμίου Σταυρού, που είναι κτισμένος σε υψόμετρο 1.100 μ., αυτό το θρησκευτικό στολίδι, αποτελεί τη Χριστιανική Ακρόπολη του Ασπροποτάμου, στην οποία γίνεται πραγματικός χορός Τρούλων! Οι 13 τρούλοι του, ο μεσαίος διώροφος, που συμβολίζουν τον Χριστό με τους δώδεκα μαθητές-Αποστόλους, θυμίζουν σκοπιές που στέκονται ως ακοίμητοι φρουροί της περιοχής αυτής.
Όλο το κτήριο είναι ασοβάτιστο, πέτρινο και χωρίς τοιχογραφίες. Κρυφή σκάλα οδηγεί σε κρυφό σχολειό. Μέχρι το 1925-26 ήταν ανεξάρτητο μοναστήρι. Μετά ήταν μετόχι της ανδρικής, τότε, Μονής Αγίου Στεφάνου Μετεώρων. Πριν και μετά τον πόλεμο του 1940 υπαγόταν στην Κρανιά, ο εφημέριος της οποίας το λειτουργούσε. Τελευταίος ήταν ο μακαριστός Αρχιμανδρίτης και κατόπιν Επίσκοπος Ρεντίνης Σεραφείμ Καλογερόπουλος.
Το 1943 οι αντάρτες έφεραν στη Μονή 80 (;) Γερμανούς αιχμαλώτους στρατιώτες του οποίους και εκτέλεσαν. Γερμανοί στρατιώτες έκαψαν τη μονή του Τιμίου Σταυρού, τη διπλανή μονή της τιμίας Ζώνης και την Κρανιά ίσως ως αντίποινα.
Μετά τον πόλεμο οι Κρανιώτες βάζοντας το χέρι στην τσέπη αλλά και με εράνους και κάποια κρατική βοήθεια ξαναέστησαν τον ναό του Τιμίου Σταυρού. Τώρα τελευταία είναι μετόχι της Μονής Αγίου Στεφάνου Μετεώρων.
Το όνομά του, Τίμιος Σταυρός, ίσως να οφείλεται στο πέρασμα του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού από την Κρανιά, ο οποίος τοποθετούσε σταυρούς σε διάφορα σημεία.
Μοναχές της Ι.Μ. Αγίου Στεφάνου Μετεώρων μας πρόσφεραν λουκούμι και φωτογραφία (καρτ ποστάλ) του Τιμίου Σταυρού που κυκλοφόρησε πριν 20 χρόνια. Να ευχαριστήσουμε τον φύλακα κ. Λουκά.
Στην Κρανιά γευτήκαμε πέστροφα, ιχθυοτροφείου και όχι άγρια ποταμίσια, νάνες και άλλα νηστήσιμα.
Η επιστροφή έγινε από τρία ποτάμα… Περτούλι, Χρυσομηλιά. Όλοι έμεναν ευχαριστημένοι, όσοι δεν ήρθαν, έχασαν.
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!
Οι αναστηλώσεις συγχρηματοδοτήθηκαν από την ΕΕ και το Ελληνικό κράτος. Το πρώτο καρτ ποστάλ του Τιμίου Σταυρού εκδόθηκε από την ΚΕΝΑΚΑΠ το 1995. Η σκάλα που γκρεμίστηκε ήταν ιδέα του Μητροπολίτη και την πλήρωσαν οι φορολογούμενοι πολίτες μιας και πληρώθηκε από το πρόγραμμα LEADER. Ο Ψαρρής επιτέλους έφαγε νάνες, οπότε Αχιλλέα θα σε αφήσει ήσυχο. Την επόμενη φορά ενημερώστε και τον ιερέα για την ανακύκλωση και τα πλαστικά ποτήρια.
Η σκάλα κατασκευάστηκε, την εποχή που ο ναός του Τιμίου Σταυρού υπάγονταν στην Κρανιά, για να εξυπηρετεί τους Κρανιώτες και άλλους που επισκέπτονταν το ναό, επειδή υπήρχε μεγάλη κλίση στο έδαφος. Όταν ο ναός περιήλθε στην Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου Μετεώρων, η σκάλα “εξαφανίστηκε” και στη θέση της κατασκευάστηκε κτήριο του οποίου η στέγη κρύβει μέρος του ναού όταν κάποιος θελήσει να τον φωτογραφίσει από το πάνω μέρος που είναι το καλύτερο γι’ αυτή τη δουλειά.
Τα χρήματα για τα έργα κάποιοι τα βάζουν, δεν πέφτουν από τον ουρανό, φτάνει να πιάνουν τόπο και τα έργα να γίνονται σωστά και λειτουργικά.