Πρόκειται για έναν πνευματικά έντιμο άνθρωπο, έναν νέο, εργατικό και καίριο συγγραφέα παιδικών βιβλίων, που ολοένα εφευρίσκει καινούργιες ιστορίες, αξιοπρόσεκτες και εντυπωσιακές.
Πιστεύει ότι τα παραμύθια μιλούν κατευθείαν στην καρδιά. Δεν έχουν ανάγκη από περίπλοκες λέξεις για να εκφράσουν μεγάλες αλήθειες.
Τονίζει ότι ένας συγγραφέας πρέπει να θυμάται ότι τα παιδιά αντιλαμβάνονται τον κόσμο με ειλικρίνεια και φαντασία, χωρίς τα στερεότυπα των ενηλίκων.
Θεωρεί πώς η γλώσσα των παιδικών βιβλίων πρέπει να είναι απλή, αλλά όχι απλοϊκή, και το μήνυμα να περνά μέσα από τη δράση και τους χαρακτήρες, χωρίς διδακτισμό.
Ο Κυριάκος Μούρτζης σημειώνει επίσης ότι ένα ολοκληρωμένο παιδικό παραμύθι είναι ένας συνδυασμός λέξεων και εικόνων, μια συνολική αισθητική εμπειρία που προσκαλεί το παιδί να το ανακαλύψει και να ταυτιστεί με αυτό. Κι αυτό, διότι τα παιδιά αγαπούν τα βιβλία, όταν τα συνδέουν με στιγμές τρυφερότητας και εξερεύνησης.
Το μήνυμά του για την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου, που θα γιορτάσουμε την προσεχή Τετάρτη 2 Απριλίου, είναι ότι τα παραμύθια δεν είναι μόνο για παιδιά, αλλά για όλους όσοι θέλουν να θυμηθούν τη δύναμη της φαντασίας, τη μαγεία της αφήγησης και το νόημα της μοναδικότητας, διότι πολύ απλά κάθε ιστορία μπορεί να μας αλλάξει, αρκεί να της επιτρέψουμε να μας αγγίξει!
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Πριν από λίγο καιρό κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Key Books» το βιβλίο σας για παιδιά με τίτλο «Κουμπί είμαι κι εγώ», στο οποίο οι μικροί αναγνώστες -και όχι μόνο- μπορούν να διαβάσουν πώς ένα κουμπί προβάλλει τη μοναδικότητά του με υπομονή, θάρρος και αποφασιστικότητα. Από πού αντλήσατε την έμπνευσή σας για να το γράψετε, κύριε Μούρτζη;
Η έμπνευση γεννήθηκε από μια και μόνο σκέψη: πώς μπορούμε να μιλήσουμε στα παιδιά για τη μοναδικότητα με έναν τρόπο απλό, διασκεδαστικό και κατανοητό; Τα παιδιά δεν γεννιούνται με προκαταλήψεις – εμείς οι μεγάλοι τις δημιουργούμε. Στο βιβλίο, ένα νέο κουμπί, ο Ορέστης, παίρνει τη θέση ενός άλλου κουμπιού, που χάθηκε σε ένα κόκκινο παλτό, όμως τα υπόλοιπα παλιά κουμπιά τον απορρίπτουν πριν καν τον γνωρίσουν, επειδή δεν τους μοιάζει. Μέσα από την υπομονή και την αποφασιστικότητά του, τους δείχνει πως η αξία δεν βρίσκεται στην ομοιομορφία, αλλά στη μοναδικότητα. Όπως τα κουμπιά ενώνουν υφάσματα, έτσι κι εμείς υπάρχουμε για να συνδεόμαστε.
Πιστεύετε ότι τα παραμύθια και οι εικονογραφημένες ιστορίες αγγίζουν την ψυχή των μικρών παιδιών, και τι είναι αυτό που πρέπει να προσέχει ένας συγγραφέας, όταν τα γράφει;
Τα παραμύθια μιλούν κατευθείαν στην καρδιά, κυρία Δούλη. Δεν έχουν ανάγκη από περίπλοκες λέξεις για να εκφράσουν μεγάλες αλήθειες. Ένας συγγραφέας πρέπει να θυμάται ότι τα παιδιά αντιλαμβάνονται τον κόσμο με ειλικρίνεια και φαντασία, χωρίς τα στερεότυπα των ενηλίκων. Η γλώσσα λοιπόν πρέπει να είναι απλή, αλλά όχι απλοϊκή, και το μήνυμα να περνά μέσα από τη δράση και τους χαρακτήρες, χωρίς διδακτισμό.
Η όμορφη εικονογράφηση της ιστορίας σας έγινε από την κ. Ιφιγένεια Καμπέρη. Κατά τη γνώμη σας η εικονογράφηση και η γενικότερη εικόνα (επιμελημένη έκδοση, επιπλέον δραστηριότητες κ.λπ.) ενός παιδικού βιβλίου επηρεάζουν την επιλογή ενός υποψήφιου αναγνώστη;
Και πραγματικά την ευχαριστώ πολύ, διότι έχει κάνει υπέροχη δουλειά! Φυσικά, η εικονογράφηση είναι εξίσου σημαντική με το κείμενο, διότι βοηθά το παιδί να αντιληφθεί την ιστορία μέσα από χρώματα και συναισθήματα. Ένα ολοκληρωμένο παιδικό παραμύθι είναι ένας συνδυασμός λέξεων και εικόνων, μια συνολική αισθητική εμπειρία, που προσκαλεί το παιδί να το ανακαλύψει και να ταυτιστεί με αυτό.
Σε παιδιά ποιας ηλικίας απευθύνεται το βιβλίο σας; Από πόσο νωρίς πρέπει να φέρνουμε τα παιδιά σε επαφή με τα βιβλία και με ποιον τρόπο;
Το βιβλίο απευθύνεται σε παιδιά από 4 έως 8 ετών, αλλά νομίζω ότι το μήνυμά του αφορά σε κάθε ηλικία. Η επαφή με τα βιβλία πρέπει να ξεκινά από τη βρεφική ηλικία, μέσα από το μοίρασμα ιστοριών, την αφήγηση και την εικονογράφηση. Τα παιδιά αγαπούν τα βιβλία, όταν τα συνδέουν με στιγμές τρυφερότητας και εξερεύνησης.
Στα παιδικά σας χρόνια εσείς διαβάζατε βιβλία; Ποιο είναι το παραμύθι ή βιβλίο που θυμόσαστε μέχρι σήμερα και γιατί;
Δεν ήμουν από τα παιδιά που διάβαζαν πολλά βιβλία, αλλά υπήρξε μια στιγμή που άλλαξε τα πάντα: όταν στην πέμπτη δημοτικού διάβασα τον «Μικρό Πρίγκιπα». Ήταν το πρώτο βιβλίο που με έκανε να δω την ανάγνωση ως μια εμπειρία μαγική, και από τότε δεν σταμάτησα να ψάχνω ιστορίες που με ταξιδεύουν.
Πόσο εύκολο είναι να γράψει κάποιος ένα παιδικό βιβλίο; Οι σπουδές σας στις Γραφιστικές και Εικαστικές Τέχνες σάς βοήθησαν στη συγγραφή;
Το να γράψει κανείς ένα παιδικό βιβλίο μπορεί να φαίνεται εύκολο, αλλά στην πραγματικότητα απαιτεί σκέψη, ευαισθησία και απλότητα στη δομή. Οι σπουδές μου στις τέχνες με βοήθησαν να κατανοήσω τη δύναμη της εικόνας και της αφήγησης, καθώς και τη σημασία της σύνδεσης των δύο σε ένα παιδικό βιβλίο.
Πώς ξεκινήσατε να γράφετε το πρώτο σας βιβλίο;
Όλα ξεκίνησαν από τις ιστορίες που έλεγα στα παιδιά στις ομάδες που δούλευα. Μια μέρα αποφάσισα να τις καταγράψω. Έτσι, γεννήθηκε το πρώτο μου παραμύθι. Από τότε η συγγραφή έγινε τρόπος να εκφράζω όσα θέλω να πω στα παιδιά, αλλά και στον εαυτό μου.
Τι θυμάστε με ξεχωριστή συγκίνηση κι αγάπη από τα παιδικά σας χρόνια, κύριε Μούρτζη;
Θυμάμαι τα καλοκαίρια της παιδικής μου ηλικίας γεμάτα παιγνίδι, ήλιο και ατέλειωτες ώρες εξερεύνησης. Εκείνες οι στιγμές ελευθερίας και δημιουργικότητας είναι που προσπαθώ να μεταφέρω και στα βιβλία μου.
Πόσο εύκολο είναι για ένα νέο συγγραφέα αρχικά να εκδώσει το πόνημά του και στη συνέχεια να το προβάλει και να το προωθήσει;
Χρειάζεται υπομονή, επιμονή και αγάπη για αυτό που κάνεις. Η έκδοση ενός βιβλίου είναι μόνο η αρχή, ενώ η προώθηση απαιτεί εξωστρέφεια, συμμετοχή σε εκδηλώσεις, αλληλεπίδραση με το κοινό και τα παιδιά, κάτι που με συναρπάζει, αφού κάθε φορά είναι κάτι το μοναδικό.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου, που θα γιορτάσουμε σε λίγες ημέρες και συγκεκριμένα στις 2 Απριλίου, ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να διαδώσετε στους μικρούς –αλλά και στους μεγαλύτερους– αναγνώστες σας;
Θα ήθελα να πω σε όλους, μικρούς και μεγάλους, πως τα παραμύθια δεν είναι μόνο για παιδιά. Είναι για όλους όσοι θέλουν να θυμηθούν τη δύναμη της φαντασίας, τη μαγεία της αφήγησης και το νόημα της μοναδικότητας. Κάθε ιστορία μπορεί να μας αλλάξει, αρκεί να της επιτρέψουμε να μας αγγίξει.
*Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΤΑ ΜΕΤΕΩΡΑ στις 28 Μαρτίου 2025.
