Tα γραπτά της σε συγκινούν. Έχουν κάτι που σε κάνει να ριγείς: Δύναμη. Μια ήρεμη δύναμη, που δονεί τον αναγνώστη μέχρι το βαθύτερο είναι του. Η γραφή της κυμαίνεται ανάμεσα στην απέριττη καθαρότητα και στην εκφραστική εφευρετικότητα. Έχει συναισθηματική πειθαρχία και μια ασίγαστη επιθυμία για εξέλιξη. Τα θέματα των βιβλίων της: η αποδημία, η ανακούφιση, ο πόθος, η νύχτα, η ευτυχία, η οδύνη. Ρομαντική, δραματική και φιλόστοργη, προσωποποίηση της έμπνευσης, κυρίαρχη. Η Γιόλα Δαμιανού-Παπαδοπούλου έχει διασχίσει πολλές θάλασσες, έχει δει πολλά βουνά, έχει περάσει από πολιτείες υπαρκτές και ανύπαρκτες, κι έχει βουτήξει σε πολλά ποτάμια… Έχει όμως ακόμη να γευτεί πολλές μυστικές χαρές, ταξιδεύοντας στις άγνωστες χώρες και στα μεγαλοπρεπή βασίλεια της λογοτεχνίας. Η πένα της είναι ένας ορμητικός χείμαρρος που στο διάβα του ανταμώνεται με τοπία θαυμαστά, πανανθρώπινες αλήθειες, θαύματα, θηρία, ήρωες, σπουδαίες ιστορίες. Διότι κατευθύνεται από το ίδιο της το ταλέντο, από την ίδια την ευαίσθητη φαντασία της, την προσωπική της ποίηση.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Αν δεν δουλέψεις, δεν θα εξελιχθείς; Τι θεωρείτε ως το πλέον σημαντικό στην εξέλιξη του ανθρώπου;
Ο άνθρωπος πρέπει να προσπαθεί να εξελίσσεται σε πνευματικό και νοητικό επίπεδο. Να καταφέρει να ανακαλύψει τη δύναμη της συνειδητότητάς του και να ενεργοποιήσει την πηγή ενέργειας που κρύβει μέσα του.
Πώς βλέπετε τους νέους σήμερα;
Σαν πεταλούδες που στο πρώτο πέταγμα έκαψαν τα φτερά τους. Και είναι κρίμα, διότι οι ευκαιρίες που είχαμε κάποτε εμείς να κατευθύνουμε κατά πώς θέλαμε τη ζωή μας και να κάνουμε όνειρα έχουν εκλείψει. Τώρα οι νέοι αρπάζουν την ευκαιρία που θα τους λάχει, αν τη βρουν κι ας μην ανταποκρίνεται στις επιθυμίες και τη μόρφωσή τους. Εύχομαι μόνο να καταφέρουν να κρατήσουν ζωντανά τα όνειρά τους για τις καλύτερες μέρες που θα έρθουν!
Ζείτε μέσα στη συνάφεια των ανθρώπων, στην πολιτική, στα ψέματα, στα κουτσομπολιά, στην κρίση. Τι από αυτά σας αγγίζει, σας εμπνέει ή σας θυμώνει;
Με θυμώνει η απληστία, το ψέμα και η υποκρισία των κυβερνόντων και άλλων υψηλά ιστάμενων, που προκάλεσαν τα δεινά που περνούμε σήμερα.
Με εμπνέει ο άνθρωπος, που υπομένει τη δυστυχία και τη φτώχια του σιωπηλά και κρατά άθικτη την αξιοπρέπειά του. Με εμπνέουν αυτοί που άφησαν στην άκρη την υλιστική ζωή τους και βρήκαν χρόνο να κοιτάξουν μέσα τους, γύρω τους και να απλώσουν ένα χέρι βοήθειας.
Θέλετε να μας μιλήσετε για τη ζωή σας στο Κονγκό και τη Νιγηρία; Τι σας στέρησε και τι σας προσέφερε;
Η Αφρική είναι ένα θέμα τόσο πολύπλευρο, τόσο γεμάτο σε αντιφάσεις, που δεν μπορείς να πεις με μια μονοκονδυλιά «μου στέρησε» ή «μου πρόσφερε». Ναι, μου στέρησε οικογένεια, πολιτιστική ζωή, πρόοδο. Όμως, με αντάμειψε με ένα σωρό άλλα. Πιστεύω πως ζώντας στην Αφρική φοίτησα στο μεγαλύτερο Πανεπιστήμιο της ζωής. Μαθαίνεις τις πραγματικές αξίες. Γίνεσαι ένα με την δημιουργία. Μαθαίνεις για την αγάπη. Γι’ αυτά που δεν υπάρχουν και πρέπει να τα φτιάξεις. Το ψωμί που θα ζυμώσεις… Το μαύρο χρώμα που πρέπει να ζυμωθεί στο δικό σου πετσί… Τα διαφορετικά ένστικτα και οι αντιλήψεις των ανθρώπων που συνυπάρχεις, θα τα εμπεδώσεις και θα τα ράψεις στα μέτρα σου για να μπορέσεις να καταλάβεις… Για να μπορείς να ζεις… Κι όλα αυτά ενσωματώνονται μέσα σου, γίνονται προέκταση του δικού σου εαυτού. Και τότε καταλαβαίνεις πως δεν έχουν σημασία οι φυλετικές διαφορές, αλλά αυτά που πιστεύεις, αυτά που αισθάνεσαι, ο τρόπος επεξεργασίας των ιδεών σου. Η Αφρική με δίδαξε τη δύναμη της φιλίας και της αλληλεγγύης. Με έμαθε να μην τα βάζω κάτω στα δύσκολα.
Τι σημαίνει Ελλάδα για σας;
Όχι μονάχα για μένα αλλά για τους περισσότερους Κύπριους Ελλάδα σημαίνει μητέρα Πατρίδα. Είναι η προέκτασή μας. Είναι η ταυτότητά μας. Είμαστε Έλληνες! Γι’ αυτό με ενοχλεί να ακούω να μου λένε «δεν θα πάει πολύ καλά, διότι η Κύπρος στην Ελλάδα δεν πουλά», όταν τα βιβλία μου αναφέρονται στην Κύπρο.
Είναι η συγγραφή για εσάς διέξοδος;
Το γράψιμο για μένα είναι τρόπος ζωής. Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου μια μέρα χωρίς γράψιμο. Είναι ο τρόπος να διαλογίζομαι και να φτάνω στα έγκατα της καρδιάς μου.
Ποια πράγματα γύρω σας σάς κάνουν να υποφέρετε;
Η αδικία και η εκμετάλλευση!
Στο νέο σας βιβλίο «Αργός Χορός» που κυκλοφόρησε πριν λίγες μέρες από τις εκδόσεις «Διόπτρα» θίγονται κοινωνικά θέματα, που είναι επίκαιρα και απασχολούν το σύνολο των αναγνωστών. Περιγράφεται όλη η αγωνία των νέων ανθρώπων για το μέλλον τους, ειδικά σε μια εποχή που οι οικονομικές προοπτικές είναι αποκαρδιωτικές. Πού στοχεύετε, κυρία Παπαδοπούλου;
Στόχος μου ήταν να δώσω ελπιδοφόρα μηνύματα στους νέους. Να τους υπενθυμίσω πως ο κόσμος από αρχαιοτάτων χρόνων αντιμετώπιζε καλές και κακές εποχές, μα πάντα καταφέρνει να ξαναγεννιέται μέσα από τις στάχτες του και να δημιουργεί. Στην ιστορία η γιαγιά Σοφία εξηγεί στον εγγονό της πως η φυγή δεν είναι λύση και δίνει το παράδειγμα ξετυλίγοντας τη δική της ζωή. Η ζωή τής Σοφίας περνά μέσα από όλες τις τραγικές ιστορικές στιγμές τής πατρίδας της.
Στη συγγραφική σας πορεία έχετε αποσπάσει πολλά «εύσημα» κι επαίνους, τόσο σε Ελλάδα και Κύπρο όσο και στην Ευρώπη. Τι σημαίνουν για εσάς αυτές οι διακρίσεις και πώς επιδρούν στην ψυχολογία σας αλλά και στην πορεία σας;
Οι διακρίσεις είναι μια αναγνώριση που σου δίνει δύναμη για τη συνέχεια. Όμως, από την άλλη νιώθω και μια υποχρέωση ή ανάγκη να γίνομαι συνεχώς καλύτερη.
Στο τελευταίο σας βιβλίο θέση-κλειδί για την εξέλιξη της ιστορίας έχει ο ανεκπλήρωτος έρωτας της γιαγιάς τού κεντρικού ήρωα (του Αλέκου), τον οποίον συνταράσσουν τα λόγια της και τον συνοδεύουν: «Να θυμάσαι αγόρι μου, μια αγάπη που εκρήγνυται δεν ξεχνιέται ποτέ. Η λάβα της θα σε ακολουθεί μέχρι το τέλος τής ζωής σου». Θέλετε να μας μιλήσετε γι’ αυτό το κομμάτι του βιβλίου;
Η ανεργία δημιουργεί πολλά ψυχολογικά προβλήματα στον Αλέκο, επιδρά ακόμη και στη σχέση του με την Άννα. Παρ’ όλο που ο δεσμός τους κρατά από τα μαθητικά τους χρόνια, εντούτοις η έλλειψη χρημάτων τον κάνει να νιώθει μειονεκτικά απέναντί της. Του δημιουργείται η εντύπωση πως δεν τον καταλαβαίνει ή δεν της αξίζει, γι’ αυτό απομακρύνεται όλο και πιο πολύ από κοντά της. Η γιαγιά Σοφία όμως που βίωσε ένα ανεκπλήρωτο έρωτα ξέρει πως «μια μεγάλη αγάπη δεν ξεχνιέται ποτέ, την κουβαλάς μέσα σου μέχρι τα βαθιά σου γεράματα». Γι’ αυτό, τον προβληματίζει με αυτή τη φράση, ελπίζοντας πως θα γυρίσει πίσω στην Άννα.
Πόση ασφάλεια αισθάνεται ο συγγραφέας για την επιτυχημένη πορεία των βιβλίων του; Και ποιοι είναι οι παράγοντες εκείνοι που καθορίζουν την επιτυχία τού κάθε βιβλίου κατά τη γνώμη σας, κυρία Παπαδοπούλου;
Πιστεύω πως ο αναγνώστης ψάχνει μέσα από τα βιβλία να βρει σημεία που να μπορεί να ταυτίσει τη δική του ζωή με την ιστορία των ηρώων. Θέλει να διαπιστώσει πως αυτό που περνά δεν το περνά μόνος, αλλά βασανίζει κι άλλους ανθρώπους. Πολλές φορές τα βιβλία τον βοηθούν να βρίσκει λύσεις στα προβλήματά του. Γι’ αυτό, ο συγγραφέας πρέπει να είναι αληθινός και δίκαιος σε όσα γράφει.
Δεν ξέρω τι ακριβώς εννοούμε επιτυχημένη πορεία ενός συγγραφέα, κυρία Δούλη. Την ποσότητα των βιβλίων που πουλά ή τις καλές κριτικές που ακούει; Πιστεύω πως αυτό που με ανησυχεί κάθε φορά που κυκλοφορεί κάποιο βιβλίο μου είναι αν οι κριτικές θα είναι καλύτερες ή χειρότερες από το προηγούμενο.
Πώς αισθάνεστε όταν διαβάζετε τα βιβλία σας;
Πολλές φορές αισθάνομαι ικανοποιημένη κι άλλοτε πάλι σκέφτομαι πως αν το ξανάγραφα θα το έγραφα αλλιώς.
Πόσες ώρες την ημέρα γράφετε;
Τέσσερις με πέντε ώρες την ημέρα.
Τι σημαίνει για εσάς ο χορός και ποιος είναι ο αγαπημένος σας;
Ο χορός είναι έκφραση, ψυχαγωγία, χαρά, αρμονία, ρομαντισμός, τρυφερότητα, αγάπη! Αγαπημένοι μου χοροί είναι ταγκό, βαλς, τουίστ.
Πόσο επηρεάζουν τα βιώματα και οι συμπεριφορές έναν συγγραφέα κατά τη γνώμη σας;
Πολύ. Η ζωή που έζησε, τα ταξίδια που πήγε, οι άνθρωποι που συναναστράφηκε, οι γεύσεις που γεύτηκε, οι μυρωδιές που μύρισε, οι εικόνες που αντίκρισε, τα δάκρυα που έχυσε, το γέλιο. Όλα αυτά αν δεν τα έχει ζήσει, τότε η ζωή του είναι άδεια και δεν έχει να προσφέρει τίποτα ούτε στον εαυτό σου ούτε στους άλλους.
Πότε θεωρείτε ότι πετυχαίνει ένα βιβλίο; Δίνετε σημασία στην εμπορικότητα;
Θεωρώ ένα βιβλίο μου επιτυχημένο όταν οι αναγνώστες αναζητούν το τηλέφωνό μου και κουβεντιάζουν ώρες γι’ αυτά που ένιωσαν διαβάζοντάς το. Θα είναι ψέμα αν πω πως δεν με ενδιαφέρει η εμπορική επιτυχία ενός βιβλίου μου. Μόνο που δεν έχω ζήσει ακόμη τέτοιες μεγάλες στιγμές.
ΤΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ
Η Γιόλα Δαμιανού Παπαδοπούλου γεννήθηκε στη Λευκωσία. Έζησε πολλά χρόνια στο Κονγκό και στη Νιγηρία. Σπούδασε δημοσιογραφία και συνεργάστηκε με ραδιοφωνικούς σταθμούς, περιοδικά και εφημερίδες της Κύπρου σε χρονογράφημα, πολιτιστικά και έρευνα.
Έχει εκδώσει τις συλλογές διηγημάτων «Μπατούρε», «Αφρικάνικες Στιγμές» και τα μυθιστορήματα «Ο ψίθυρος του δάσους», «Το ταξίδι τής καρδιάς μας», «Το πεπρωμένο μιας ζωής» (εκδ. Άγκυρα), «Το άλλο μου μισό» (εκδ. Πατάκη), «Κρατήσου από τα όνειρά σου» και «Έτσι θέλω να θυμάμαι», (εκδ. Ωκεανίδα) καθώς και τα χρονογραφήματα «Πού πας ξυπόλυτη στ’ αγκάθια» (εκδ. Πάργα).
Έγραψε τα βιβλία παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας «Όλου του κόσμου τα παιδιά» (εκδ. Πατάκης), «Μέσα από το φως τού φεγγαριού», «Ο Γαλάζιος Δράκοντας» (εκδ. Εν Τύποις), «Βόλτα με το φεγγάρι» (Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών), «Η απαγωγή τού Γκάπι» (εκδ. Άγκυρα).
Για το έργο της έχει αποσπάσει Κρατικά Βραβεία και πολλές διακρίσεις σε Κύπρο, Ελλάδα και εξωτερικό.
Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Τα Μετέωρα” την 1η Φεβρουαρίου 2013.
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!
