Πανδημία και επιπτώσεις

Γράφει ο Θανάσης Σιούτας

Η πανδημία που ενέσκηψε εδώ και εννέα μήνες περίπου σε ολόκληρο τον πλανήτη, μας άλλαξε τον ρου μιας φυσιολογικής ζωής και μας οδήγησε σε ατραπούς, από τις οποίες δεν θα μπορέσουμε στο άμεσο μέλλον να βγούμε με ευκολία.

Ο κορωνοϊός δεν ήρθε για να κάνει μια απλή επίσκεψη και να σηκωθεί να φύγει· ήρθε να απλώσει τα πλοκάμια του και να προκαλέσει πολλά δεινά στην ανθρωπότητα. Ζούμε κάτι πρωτόγνωρο μ’ αυτή την πανδημία και δεν ξέρω πραγματικά αν αυτό είναι καλύτερο ή χειρότερο από μια εμπόλεμη κρίση με τα σύγχρονα οπλικά συστήματα.

Ξέρω βέβαια την απάντηση που θα έπαιρνα αν ρωτούσα κάποιον που πολέμησε και έχει ιδίαν αντίληψη, για το τι σημαίνει πόλεμος. Εδώ τα πράγματα μπερδεύονται, και τούτο γιατί η πανδημική κρίση, έχει πολλά κοινά γνωρίσματα, με εκείνα μιας εμπολέμου καταστάσεως, με μια ειδοποιό διαφορά· στον πόλεμο βλέπεις ή υπολογίζεις τον εχθρό, ενώ στην πανδημία ο εχθρός είναι αόρατος. Ζούμε μια δοκιμασία, που θα πρέπει όλους να μας προβληματίσει.

Είναι όμως καλό να αντιληφθούμε ότι ο άνθρωπος ως λελογισμένη οντότητα, δεν μπορεί να υποτάξει τους απαράβατους νόμους της φύσεως, παρά να υποτάσσεται σ’ αυτούς. Στα πανδημικά αυτά φαινόμενα, που άπτονται της δημόσιας υγείας, δεν υπάρχει φορέας που θα υποστηρίξει ότι είναι υπεράνω από αυτά. Η επιστημονική κοινότητα και μόνο αυτή έχει τον πρώτο λόγο και σ’ αυτούς πρέπει να στηριζόμαστε, έστω και αν ακόμη γίνουν παραλείψεις ή και λάθη, τη στιγμή που συχνά ακούμε από τα μέλη της να λένε ότι το ρίσκο πάντα υπάρχει.

Η ίδια η φύση της ασθένειας ως μολυσματική νόσος μας απομονώνει, μας αποξενώνει, μας καταδικάζει, μας φυλακίζει ψυχή και σώμα και στο τέλος μας οδηγεί στην εγκατάλειψη αυτού του μάταιου κόσμου σαν το σκυλί στο αμπέλι. Φεύγεις εντελώς μόνος, ενδεχομένως και γυμνός, χωρίς ρούχα, για το μακρινό ταξίδι της αιωνιότητας. Εγκαταλείπεις αυτόν τον κόσμο χωρίς κανένας να σε κατευοδώσει, να σου ψελλίσει κάτι και να σου σφίξει έστω και για λίγο το χέρι σου. Φεύγεις με τον πιο άχαρο, σκληρό, απάνθρωπο και επαίσχυντο τρόπο.

Και αυτό δεν ισχύει μόνο γι’ αυτόν που φεύγει με βασική αιτία τον κορωνοϊό, αλλά και αυτός που έχει την ατυχία να φεύγει σε μια τέτοια πανδημική περίοδο από άλλη αιτία, φεύγει χωρίς τις απαραίτητες δόξες και τιμές, αφού δεν συνοδεύεται από το ανάλογο κοινό. Δεν υπάρχει χειρότερο από το να μην μπορείς να σταθείς δίπλα στον συνάνθρωπό σου, που χάνει τον άνθρωπό του. Μαραζώνει στην κυριολεξία από τον καημό του. Δεν σου παρέχεται δυστυχώς η ευχέρεια να εκδηλώσεις ούτε τα θρησκευτικά σου συναισθήματα. Να ακούς πένθιμα την καμπάνα και να μην μπορείς να πλησιάσεις στην εκκλησία. Να θέλεις να ανάψεις το κεράκι σου κι αυτό το τόσο απλό να μην μπορείς να το κάνεις. Μια βασανιστική πρωτόγνωρη κατάσταση, που τραβάει σε μάκρος και δεν έχει τελειωμό.

Οι οικονομίες των χωρών καταβαραθρώνονται η μία μετά την άλλη, πολύ δε περισσότερο η δική μας, που δεν διαθέτει και μεγάλες αντοχές λόγω της παρελθούσης δεκαετούς οικονομικής κρίσης. Ξέρετε τι σημαίνει να μπαίνει ολόκληρη η χώρα σε γενική καραντίνα (LOCKDAWN) δύο φορές σε λιγότερο από δέκα μήνες; Σταματάει η εργασία σημαίνει σταματάει και η ζωή. Από πόσους δεν ακούσαμε τη φράση, αν δεν πάμε από τον κορωνοϊό, θα πάμε πεθαίνοντας από την πείνα. Και δεν έχουν άδικο, αφού επί μήνες παραμένουν άνεργοι. Το ένα κακό διαδέχεται το άλλο και την ίδια μας τη ζωή την παίρνει η κατηφόρα, αφού η οικονομία με την υγεία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες.

Δεν υπάρχει χειρότερο από το να αναγκάζεται η Συντεταγμένη Πολιτεία να κλείνει τις πόρτες των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, για την αντιμετώπιση της διασποράς του θανατηφόρου ιού. Σταματάει κατ’ ανάγκη η πρόοδος, η γνώση, η άσκηση του πνεύματος, ο πολιτισμός…..

Βέβαια, γίνεται μια καλή προσπάθεια από πλευράς Υπουργείου Παιδείας με την τηλεκπαίδευση, αλλά όχι και τόσο ικανή να ανταποκριθεί με πληρότητα με βάση τα δικά μας δεδομένα στον συγκεκριμένο τομέα της τεχνολογίας. Είναι αυτό που λέει ο λαός μας, «από κακιά ξέρα, καλό είναι και το χαλάζι». Ο δάσκαλος στην τάξη -και εννοώ το δάσκαλο σε κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης- δεν αντικαθίσταται με κανένα άλλο μέσο διδασκαλίας.

Η σημερινή γενιά είναι μια άτυχη γενιά. Τα εγγόνια μας δεν χάνουν μόνο τη γνώση από τους δασκάλους, την ορμή και τη δράση της εφηβικής τους ηλικίας, αλλά και τη σοφία από τους παππούδες τους. Βέβαια η μαθητιώσα νεολαία, δεν μπορεί να αντιληφθεί σ’ αυτή την ηλικία το μέγεθος της ζημιάς που γίνεται· θα το καταλάβει όμως πολύ γρήγορα και θα αναγκασθεί να σπεύσει να την αναπληρώσει, με την ευχή ότι δεν θα είναι πλέον αργά.

To ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό των νοσοκομείων της χώρας εξουθενώνεται στην κυριολεξία, αφού υποχρεώνεται να δουλεύει κατά πολύ πέραν του οκταώρου, χωρίς ρεπό και άδειες, προκειμένου να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του νοσηλευτικού μας συστήματος, το οποίο όλοι γνωρίζουμε ότι χωλαίνει και με το πρώτο ταρακούνημα μας έδειξε τα δόντια του. Σ’ αυτούς τους ήρωες της πανδημίας, που έχουν αναλάβει όχι μόνο το ρόλο του θεράποντα, αλλά και τον υποστηρικτικό ρόλο του ασθενούς, χρωστάμε πολλά και θα πρέπει όλοι μας να αναγνωρίσουμε την προσφορά τους.

Οι διαμάχες μεταξύ Κυβέρνησης και αντιπολίτευσης φουντώνουν, και ειδικά όταν η κατάσταση από την πανδημία φθάνει στο απροχώρητο. Η καχυποψία δίνει και παίρνει από τους αντιπολιτευόμενους, και αντί να ευθυγραμμισθούμε και να μονιάσουμε για την αντιμετώπιση της δύσκολης κατάστασης, ρίχνουμε λάδι στη φωτιά και διευρύνουμε την καχυποψία και στους πολίτες, οι οποίοι συνήθως ακολουθούν κατά τα γνωστά τους κομματικούς μηχανισμούς, παραμερίζοντας πολλάκις τη λογική ως υποκειμενική κρίση. Στην αρχή της πανδημίας που όλοι μας είχαμε ευθυγραμμισθεί, η κατάσταση αντιμετωπίσθηκε χωρίς πρόσθετα προβλήματα. Στην παρούσα όμως φάση τα πράγματα πήραν διαφορετική τροπή. Βεβαίως μπορεί να έγιναν και λάθη αλλά αυτό δεν μας απαλλάσσει από τις ευθύνες, που πρέπει όλοι από κοινού να τηρήσουμε, προκειμένου να αντιμετωπισθεί ο ύπουλος και επιθετικός ιός.

Η πανδημία αναγκάζει κάθε πολίτη, από τη μια να σκεφτεί πόσο κοντινή είναι η απόσταση μεταξύ ζωής και θανάτου και από την άλλη να κλονίζεται η ψυχική ισορροπία και να οδηγούμαστε με ακρίβεια σε μια άλλη μορφή νοσημάτων, που χρήζουν άμεσης μετάβασης στον ψυχίατρο ή τον ψυχολόγο, τους οποίους για ευνόητους λόγους αποφεύγουμε να επισκεφθούμε αυτό το κρίσιμο διάστημα, με αποτέλεσμα το χάσμα να γίνεται αγεφύρωτο.

Η μόνη μας παρηγοριά κι ελπίδα είναι τα εμβόλια, τα οποία αγωνιωδώς αναμένουμε να μας απαλλάξουν από αυτόν τον μεγάλο βραχνά. Δυστυχώς απ’ ό,τι φαίνεται και σ’ αυτόν τον τομέα οι προβλέψεις δεν είναι και τόσο ευοίωνες. Όχι μόνο για τη στάση των κινημάτων από τους αντιρρησίες, αλλά και από την καθυστέρηση των εμβολίων στο γενικό πληθυσμό.

Όπως έπρεπε όλοι μαζί να βοηθήσουμε για τον περιορισμό της διασποράς από τον κορωνοϊό, το ίδιο πρέπει να κάνουμε και με τον εμβολιασμό. Θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι για να επιτευχθεί το ποθητό αποτέλεσμα με τα εμβόλια και να επέλθει ανοσία, το ποσοστό συμμετοχής των πολιτών θα πρέπει να ξεπερνά το εξήντα τοις εκατό. Η έλλειψη συμμετοχής στον εμβολιασμό, θα ανακυκλώνει την δυσάρεστη εξέλιξη με την διασπορά του ιού, θα επαναφέρει τα LOCKDOWN και θα δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο με δυσάρεστες συνέπειες.

Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και ταύτιση με τις απόψεις των ειδικών. Διαφορετικά οι απώλειες από κάθε άποψη θα είναι τεράστιες.

Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι τα πράγματα δεν είναι καθόλου απλά και εύκολα· θέλουν από όλους μας ενιαία στάση και μεγάλη προσοχή, υπακοή στους κανόνες, ενδυνάμωση της υπομονής μας, η οποία δυστυχώς πέφτει από την κόπωση και την ταλαιπωρία και αναγκαζόμαστε να τα ρίχνουμε όλα στην τύχη, η οποία ούτως ή άλλως διαδραματίζει το ρόλο της. Φοβάμαι μήπως οδηγηθούμε σε πολλά ακόμη απρόοπτα και απροσδόκητα αδιέξοδα, απ’ αυτόν τον διαβολεμένο εχθρό, ο οποίος επιχειρεί να «κατασπαράξει» την ανθρωπότητα. Μακάρι να μπορούσαμε να ενεργήσουμε όλοι μαζί όπως τα ρομποτάκια, αλλά αυτό είναι φύση αδύνατον.