Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΕΡΓΟΥΛΑΣ

Η δυναμική του τοπικού τουρισμού τα τελευταία χρόνια είναι αναγνωρισμένη από όλους. Είναι επίσης αναγνωρισμένο ότι η δυναμική αυτή οφείλεται στην ιδιαιτερότητα του ιερού χώρου των Μετεώρων. Το μοναδικό τοπίο με τη χιλιόχρονη ελληνορθόδοξη μοναχική παράδοση είναι αυτό που καθιέρωσε και προσελκύει τις τελευταίες δεκαετίες το τεράστιο προσκυνηματικό ρεύμα και αποτελεί αναμφίβολα τον κράχτη του Ελληνικού Τουρισμού.

Παρά τη δυναμική όμως του τοπικού τουρισμού και την καθοριστική συμβολή των Αγίων Μετεώρων παρατηρείται μια βαθιά οικονομική κρίση στην περιοχή. Η οικονομική κρίση τελευταία λαμβάνει εκρηκτικές διαστάσεις στους επαγγελματίες της Καλαμπάκας και στην νεολαία μας, καθώς η ανεργία διογκώνεται συνεχώς.

Αναζητώντας την αιτία της δυσάρεστης αυτής κατάστασης, πρέπει να τονιστεί το γεγονός ότι το πρόβλημα του τοπικού τουρισμού δεν εντοπίζεται στον μικρό αριθμό των επισκεπτών που καταφθάνει στην περιοχή ώστε να επιδιώκουμε συνεχώς την αύξησή του. Το κύριο πρόβλημα είναι ότι το τεράστιο προσκυνηματικό τουριστικό ρεύμα κινείται αποκλειστικά προς τις Ιερές Μονές των Μετεώρων, αποφεύγοντας ακόμη και την απλή διέλευση από την πόλη της Καλαμπάκας.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η τοπική κοινωνία να μην επωφελείται αναλόγως και να μην αποκομίζει αυτό που πραγματικά δικαιούται. Το 1998 και το 2011 είχε αποδειχθεί με επίσημα στοιχεία του ΕΟΤ (Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού) ότι το 50% των τουριστικών λεωφορείων που επισκέπτονται τα Μετέωρα παραβιάζουν συστηματικά την τουριστική νομοθεσία και δεν πραγματοποιούν την προβλεπόμενη στάση στην πόλη της Καλαμπάκας.

Αντίθετα, δαπανούν δυσανάλογο χρόνο σε μεμονωμένα τουριστικά καταστήματα εκτός της πόλης με αποτέλεσμα τον οικονομικό μαρασμό των εκατοντάδων καταστημάτων της πόλης και την στασιμότητα της τοπικής οικονομίας γενικότερα.

Με τον αθέμιτο αυτόν τρόπο και την πολιτικοοικονομική διαπλοκή που επικράτησε μετά το 1995 αποδεικνύεται ότι η τουριστική δυναμική που προσφέρουν τα Άγια Μετέωρα παραμένει δυστυχώς μέχρι σήμερα αναξιοποίητη από το μεγαλύτερο μέρος της τοπικής κοινωνίας. Η αιτία της οικονομικής κρίσης επομένως και η διόγκωση της ανεργίας πρέπει να αναζητηθούν στους παράγοντες που εξακολουθούν να λυμαίνονται σαν την λερναία ύδρα το 90% του οργανωμένου τουριστικού ρεύματος των Μετεώρων, και να μην στοχοποιούμε άδικα τα Μοναστήρια μας, που συντελούν τεράστιο έργο σε όλους τους τομείς, και το οποίο παραμένει άγνωστο στους περισσότερους συμπολίτες.

Παρατηρώντας λοιπόν τη δυναμική του τοπικού τουρισμού και την άγνοια της τοπικής νεολαίας για τα πραγματικά αίτια του οικονομικού μαρασμού, ας μου επιτραπεί ως πρώην Γενικός Γραμματέας του Σωματείου Καταστηματαρχών Ειδών Λαϊκής Τέχνης Καλαμπάκας να δημοσιεύσω ένα από τα δεκάδες υπομνήματα της δεκαετίας του 1990-2000 με την ευχή τη νέα τουριστική περίοδο να αντιμετωπιστεί επιτέλους η καταστροφική αυτή τακτική, για να ξανανθίσουν τα χαμόγελα στους επαγγελματίες και σε όλους τους κατοίκους της ευλογημένης περιοχής μας.

Ο Οικονομικός μαρασμός της Καλαμπάκας

Η πολύ κακή τουριστική σαιζόν που διανύουμε συνέχεια μιας πολύ επίσης κακής για τον τουρισμό χρονιάς διόγκωσε ένα ήδη υπάρχον πρόβλημα για την Καλαμπάκα και την αγορά της, αυτό της μειωμένης έως ανύπαρκτης προσέλευσης των επισκεπτών -Ελλήνων και ξένων- μέσα στην πόλη και στα καταστήματά της.

Οι οργανωμένοι σε γκρούπ ταξιδιώτες που επισκέπτονται σε ημερήσια βάση την περιοχή των Μετεώρων για να επισκεφθούν τις Ιερές Μονές ανέρχονται σε χιλιάδες. Από αυτούς μόνο ελάχιστοι -κυρίως όσοι διανυκτερεύουν- μπαίνουν μέσα στην πόλη. Και αυτοί όμως στην πλειονότητά τους είναι ήδη «ψωνισμένοι» και κατευθυνόμενοι.

Αυτό που θέλουμε να καταγγείλουμε και για το οποίο συγχρόνως διαμαρτυρόμαστε δημοσίως είναι η αδράνεια κάθε υπευθύνου, σε κρατικό ή τοπικό επίπεδο, είναι η δράση των οργανωμένων κυκλωμάτων που τα αποτελούν ορισμένοι από τους συνοδούς (οδηγοί, ξεναγοί, αρχηγοί) των επισκεπτών σε συνεργασία με κάποιους επιχειρηματίες που έχουν τις επιχειρήσεις τους εκτός Καλαμπάκας.

Κίνητρο για τους μεν είναι τα μεγάλα ποσοστά προμήθειας και για τους δε η εξασφάλιση σταθερής και πολυάριθμης πελατείας. Το ότι οι πελάτες οδηγούνται σε καταστήματα εκτός Καλαμπάκας από κάποιους συνοδούς συμβαίνει για να υπάρχει η δυνατότητα του «μαντρώματος», για να μην ξεφεύγει κανείς προς τα γύρω καταστήματα ούτε να υπάρχει η δυνατότητα επιλογής.

Παρόλο που η υπόδειξη καταστημάτων από τους συνοδεύοντες τα γρούπ αποτελεί αδίκημα που τιμωρείται (αρθρ. 15, Ν 711/77 & αρθρ. 458 Π.Κ. περί ευθύνης των τουριστικών γραφείων), παρόλο που η άγρα πελατών επίσης τιμωρείται (ελάτε ένα μεσημέρι μπροστά στις Ιερές Μονές των Μετεώρων να δείτε επιχειρηματίες να παζαρεύουν με οδηγούς και συνοδούς), παρ’ όλες τις συνεχείς προσπάθειες και διαμαρτυρίες προς τους αρμοδίους το γεγονός συνεχίζει να υφίσταται και να μεγεθύνεται. Οι κραυγές μας δυστυχώς αγνοήθηκαν!!! Δεν ελήφθη υπόψη κανένα από τα αιτήματα των νομοταγών φορολογούμενων επαγγελματιών και στυλοβατών της ανάπτυξης του Ελληνικού τουρισμού. Αντίθετα, ευνοήθηκε και συνεχίζει να ευνοείται η ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΑ, η ΜΑΥΡΗ ΑΓΟΡΑ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ, Η ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗ και τελικά Η ΔΥΣΦΗΜΙΣΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ προς όφελος ορισμένων επιτήδειων «επαγγελματιών».

Με τη φετινή μεγάλη μείωση των τουριστών στην πόλη της Καλαμπάκας το πρόβλημα για τους επαγγελματίες έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις. Πολλά καταστήματα ειδών λαϊκής τέχνης, εστιατόρια, ταβέρνες, καταστήματα τροφίμων, οικιακών, περίπτερα, φούρνοι, καφετέριες, φαστ φούντ, ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ, εμπορικά καταστήματα, αντιμετωπίζουν πρόβλημα λειτουργίας και πολλές οικογένειες έχουν πρόβλημα επιβίωσης.

Το έννομο(;) κράτος πρέπει να γνωρίζει ότι η αντοχή – υπομονή του κάθε επαγγελματία έχει και όρια και αυτά τα όρια με την αναλγησία που δείχνει έχει αγγίξει. Είναι πλέον θέμα ύπαρξης των οικογενειών μας και η απόγνωση συχνά οδηγεί τον άνθρωπο σε ανεξέλεγκτες και πέραν κάθε λογικής ενέργειες.

Η επικοινωνία μας αυτή με τα μέσα μαζικής επικοινωνίας αποτελεί το τελευταίο βήμα πριν την τελική ρήξη. Η Κρίση βρίσκεται στο οριακό της σημείο και θα αναγκαστούμε να καταφύγουμε σε αντιδράσεις που θα βλάψουν τον τουρισμό και τη φήμη της Ελλάδος γενικότερα (αφού κανείς δεν προστατεύει τους νομοταγείς φορολογούμενους επαγγελματίες) όπως το κλείσιμο των καταστημάτων μας, η ενημέρωση των ξένων Μ.Μ.Ε., η προσφυγή στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο και κάθε άλλη ενέργεια που θα θεωρήσουμε ότι προστατεύει τα συμφέροντά μας.
(17-9-1997)