Με απόφαση του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας, Δημήτρη Κουρέτα, έγινε εξειδίκευση της Δράσης 2.7.1.1 «Αστικές
περιβαλλοντικές παρεμβάσεις σε οικισμούς με επικέντρωση σε Πράσινες και Μπλε υποδομές» (έκδοση 1), του Προγράμματος «Θεσσαλία» 2021-2027.
Η δράση αφορά στη δημιουργία – αναβάθμιση κοινοχρήστων χώρων που περιλαμβάνουν σημαντική έκταση πρασίνου ή και υδάτινων στοιχείων στα οικιστικά κέντρα της Περιφέρειας, εξαιρουμένων των περιοχών στις οποίες θα υλοποιηθούν Στρατηγικές Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΣΒΑΑ).
Σύμφωνα με την απόφαση δικαιούχοι είναι οι εξής Δήμοι: Βόλου, Τυρνάβου, Φαρσάλων, Μετεώρων, Λαρισαίων, Αλμυρού, Ελασσόνας, Σοφάδων, Σκιάθου, Παλαμά, Κιλελέρ, Αγιάς, Σκοπέλου, Ρήγα Φεραίου.
Περιγραφή δράσης
Οι επενδύσεις σε πράσινες και γαλάζιες υποδομές, αποτελούν φυσικές λύσεις για τις πόλεις και τις περιφέρειες για την προστασία της φύσης, της βιοποικιλότητας και τη συμβολή στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τη μείωση της ευπάθειας σε φυσικές καταστροφές.
Οι πράσινες και μπλε υποδομές παρέχουν στους οικισμούς σημαντικές υπηρεσίες προς τα τοπικά οικοσυστήματα και είναι σημαντικές παρεμβάσεις μετριασμού των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Μεταξύ των υπηρεσιών που παρέχουν οι πράσινες και μπλε υποδομές είναι η ρύθμιση της θερμοκρασίας και η μείωσή της σε συνθήκες καύσωνα, η ενίσχυση της βιοποικιλότητας μέσω της διατήρησης οικολογικών στοιχείων του τοπίου και τη φιλοξενία διαφόρων ειδών πανίδας, η παροχή χώρων αναψυχής στους κατοίκους, η συγκράτηση των υδάτων και ο καθαρισμός του αέρα, κ.α..
Οι παρεμβάσεις θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη αντίστοιχες καλές πρακτικές και εμπειρίες από την υλοποίηση στο πλαίσιο λοιπών χρηματοδοτικών εργαλείων (π.χ πρόγραμμα LIFE) και θα πρέπει εντάσσονται στον συνολικό σχεδιασμό των οικιστικών κέντρων για τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, μέσα από ολοκληρωμένες οικοσυστημικές προσεγγίσεις.
Στο πλαίσιο αυτών, ενδεικτικές παρεμβάσεις στο πλαίσιο της Δράσης, που αφορά σε παρεμβάσεις σε οικισμούς, με Λύσεις που Βασίζονται στη Φύση και με συστήματα όπου τα πράσινα χαρακτηριστικά δρουν αλληλένδετα με τα μπλε χαρακτηριστικά, είναι :
• αναπλάσεις κοινοχρήστων χώρων οικισμών για μετατροπή τους σε «πάρκα πόλης», με κύρια επένδυση σε πράσινα ή/και υδάτινα στοιχεία,
• ενίσχυση/αναβάθμιση πρασίνου και υδάτινων υποδομών σε υφιστάμενους κοινόχρηστους χώρους ή πάρκα
• αστικές ζώνες πρασίνου, πράσινες διαδρομές οικισμών ή και δίκτυα πράσινων χώρων εντός αστικού ιστού ή και σε σύνδεση με το περιαστικό πράσινο,
• «πάρκα τσέπης» (“pocket parks”) σε κοινόχρηστους χώρους δομημένου περιβάλλοντος οικισμών, «πράσινης» ή και «μπλέ» επικέντρωσης,
• Ανάπτυξη επιφανειακών γαλάζιων υποδομών σε αστικές περιοχές, σημειακών κατά θέση/χώρο ή αξονικών κατά μήκος κοινοχρήστων χώρων/παραποτάμιων περιοχών κλπ., όπως ενδεικτικά δημιουργία μικρών λιμνοδεξαμενών / υδάτινων επιφανειών / συστοιχιών συντριβανιών κ.α.
• Πράσινες στέγες, κάθετοι κήποι – πράσινοι τοίχοι και πράσινα δώματα σε δημοτικά μόνο κτίρια
• κήποι βροχής – αειφόρα συστήματα διαχείρισης ομβρίων και διαπερατές / πορώδεις επιφάνειες
• αστική γεωργία (δημοτικοί λαχανόκηποι, αστικοί δεντρόκηποι, σχολικοί δεντρόκηποι ή λαχανόκηποι)
Ως Πράσινη αστική υποδομή νοείται το δίκτυο αστικών χώρων πρασίνου που διατηρεί φυσικές αξίες και λειτουργίες οικοσυστήματος και παρέχει σαφή πλεονεκτήματα στον πληθυσμό.
Ως Γαλάζια αστική υποδομή νοείται το σύνολο των επιφανειακών υδάτων σε έναν οικισμό.
Ο όρος «Μπλε» αναδεικνύει την σπουδαιότητα των φυσικών ιδιοτήτων του νερού αυτού καθαυτού, ενώ ο όρος «Πράσινο», συνδέει τις λειτουργίες της υδρολογίας στο αστικό περιβάλλον με τα συστήματα της βλάστησης κατά τον σχεδιασμό του τοπίου των πόλεων.
Επιλέξιμοι για την υπόψη δράση είναι οικισμοί με πληθυσμό άνω των 2.900 κατοίκων. Κάθε Δικαιούχος δύναται να υποβάλλει μόνον μία πρόταση ανά οικισμό.
Απαραίτητη για την επιλεξιμότητα των προτάσεων είναι η υλοποίηση τουλάχιστον τριών σημειακών παρεμβάσεων πράσινης υποδομής ή η σύνδεση δύο τουλάχιστον σημείων πράσινης υποδομής μέσω διαδρομής. Κατά μήκος παρεμβάσεις παρόχθιες ή σε παραλιακό μέτωπο, καθώς και διαδρομές που χαρακτηρίζονται από συστοιχίες δέντρων ή/και περιβάλλουσα βλάστηση, μονοπάτια εντός δημοτικών δασικών εκτάσεων ή άλλων φυσικών περιοχών, επίσης, πληρούν τον χαρακτηρισμό της πράσινης ή μπλε υποδομής.
Ο ελάχιστος προϋπολογισμός της κάθε πρότασης ορίζεται σε 200.000€, ενώ ο μέγιστος προϋπολογισμός προσδιορίζεται σε 1.500.000€.
Για τη δράση επιλέγεται η συγκριτική μεθοδολογία αξιολόγησης. Η Πρόσκληση θα συνοδεύεται από Οδηγό της δράσης.
Ο Π/Υ της Πρόσκλησης δύναται να ανέλθει στο 120% λαμβάνοντας υπόψη τις υποβληθείσες προτάσεις και τις χρηματοδοτικές δυνατότητες του Προγράμματος.
