Του ΓΙΑΝΝΗ ΨΑΡΡΗ
Η Α’ Κυριακή των Νηστιών της Μεγάλης Σαρακοστής (του Πάσχα) έχει καθιερωθεί από την Ορθόδοξη Εκκλησία ως Κυριακή της Ορθοδοξίας. Τη μέρα αυτή η Ορθόδοξη Εκκλησία γιορτάζει και την αναστήλωση των εικόνων.
Μετά την εικονομαχία (727-843) που έφερε αρκετά δεινά στην Ορθοδοξία, την ήττα των εικονομάχων και τη νίκη της Ορθοδοξίας επί όλων των αιρέσεων, αποφασίστηκε το 843 επί Αυτοκράτειρας Θεοδώρας η αναστήλωση των εικόνων με την παραδοχή ότι δεν αποδίδεται τιμή στην εικόνα αλλά στο εικονιζόμενο ιερό πρόσωπο και ότι η εικόνα αποτελεί μέσο και όχι αντικείμενο τιμής.
Αυτή τη μέρα σε ανάμνηση της αναστήλωσης των εικόνων περιφέρονται εικόνες εντός των ναών. Σε μερικούς ναούς η περιφορά των εικόνων γίνεται γύρω από αυτούς. Ένας από τους ναούς στους οποίους συμβαίνει αυτό για αρκετά χρόνια είναι και ο ιστορικός Βυζαντινός ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου της πόλης μας, ο Χριστιανικός Παρθενώνας της Καλαμπάκας και χριστιανικό στολίδι αυτής και της Ορθοδοξίας ταυτοχρόνως.
Αναφέρουμε ότι αυτός ο ναός υπήρχε κατά την εικονομαχία. Αυτό αποδεικνύεται, εκτός των άλλων στοιχείων, και από το ότι στο πίσω μέρος του ιερού υπάρχει μεγάλο μαρμάρινο σύνθρονο με τέσσερις σειρές σκαλοπάτια ημικυκλικού σχήματος, στο κέντρο του οποίου και στο ψηλότερο σημείο μαρμάρινος θρόνος στον οποίο κάθονταν ο εκάστοτε Επίσκοπος της Επισκοπής Σταγών.
Αν αναλογιστούμε ότι η Επισκοπή Σταγών ήταν μια από τις παλιότερες Επισκοπές τουι Οικουμενικού Θρόνου της Κωνσταντινουπόλεως και ότι διασωθέντα γραπτά στοιχεία της υπάρχουν από τον 9ο αιώνα, πάμε αρκετούς αιώνες πίσω.
Πριν την εικονομαχία ο κυρίως ναός και το τέμπλο ήταν ενιαίος χώρος. Οι πιστοί έβλεπαν τους κληρικούς και οι κληρικοί τους πιστούς. Μάλιστα σ’ αυτόν το ναό, στις δυο άκρες του σημερινού ξυλόγλυπτου τέμπλου απ’ την πλευρά του ιερού υπάρχουν δυο μαρμάρινες κολώνες πανομοιότυπες με τις κολώνες του μοναδικού διπλού μαρμάρινου άμβωνα που υπάρχει στο κέντρο του κυρίως ναού και είναι έργο πριν τον 6ο αιώνα. Κατά την άποψή μας οι δυο αυτές μαρμάρινες κολώνες ίσως στήριζαν το πρώτο τέμπλο το οποίο πρέπει και αυτό να ήταν μαρμάρινο.
Σήμερα Κυριακή 5 Μαρτίου 2017 το πρωί τελέστηκε ο Όρθρος. Μετά εξήλθαν από το ναό οι ψάλτες ακολουθούμενοι από τον εφημέριο του ναού παπα-Λευτέρη Κουκουράβα και όσοι πιστοί βρίσκονταν την ώρα εκείνη στο ναό, κρατώντας στην αγκαλιά τους από μια εικόνα.
Στις τέσσερις πλευρές του ναού έγινε στάση και ο ιερέας έψαλλε διάφορες ευχές. Στο τέλος όλοι οι πιστοί εισήλθαν στο ναό και στάθηκαν σε σειρά έτσι ώστε ο κάθε επόμενος να ασπάζεται τις εικόνες από τους προηγούμενους. Ήταν μια κατανυκτική και συγκινητική στιγμή.
Μετά τελέστηκε η Θεία Λειτουργία.
Αναφέρουμε ότι στον κυρίως ναό και στη νότια πλευρά του κεντρικού κλίτους του κυρίως ναού, μετά το μοναδικό τρίβηλο πέρασμα, υπάρχει τοιχογραφία στην οποία επιγράφεται: «Η αναστήλωσις των σεπτών και αγίων εικόνων».
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!
