Ο σύγχρονος κόσμος άρχισε να γίνεται πολιτισμένος και ανθρώπινος όταν σταμάτησε να θεωρεί νόμιμο και ορθό να εργάζονται τα μικρά παιδιά. Είχαν προλάβει να πεθάνουν εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά που από την ηλικία των 6 ή 7 ετών δούλευαν νυχθημερόν στα ορυχεία, τις φάμπρικες ή τα χωράφια, τροφοδοτώντας την κρεατομηχανή της οικονομίας.
Το πρόβλημα αρχίζει να επανακάμπτει όσο «φιλελευθεροποιείται» (ξανά) η οικονομία μας. Και μάλιστα στην Κρήτη αυξάνεται ραγδαία, αφού οι ανήλικοι που εργάζονται – νόμιμα ή παράνομα – σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου, θα ξεπεράσουν τους 1.000 στα τέλη Αυγούστου. Παρόμοια κατάσταση επικρατεί και σε άλλους νομούς της Κρήτης, όπως στους νομούς Χανίων και Ρεθύμνου. Είναι ένα φαινόμενο που καταδεικνύει με τον πλέον εμφανή τρόπο τη δεινή κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει τα νοικοκυριά, καθώς πλέον πολλοί είναι οι γονείς που «σπρώχνουν» τα ανήλικα τέκνα τους να μπουν στην αγορά εργασίας πριν την ωρίμανσή τους, αφού τα «έξοδα τρέχουν». Ενδεικτικό της γενικότερης κατάστασης που επικρατεί είναι πως, σε σχέση με την περυσινή χρονιά, ο αριθμός των ανηλίκων που έχουν μπει στην αγορά εργασίας με νόμιμο τρόπο μέσω της Επιθεώρησης Εργασίας έχει διπλασιαστεί στον νομό Ηρακλείου.
Στο πλαίσιο αυτό, το Εργατικό Κέντρο Ηρακλείου, σεβόμενο τις ανάγκες του εργατικού κόσμου και του μισθωτού εργαζομένου, εξέδωσε ανακοίνωση, στη βάση της οποίας κάνει σαφή αναφορά σε ένα φαινόμενο με κοινωνικές αποχρώσεις το οποίο έχει διευρυνθεί το 2022. Όπως επισημαίνει, σε ελέγχους που έχει πραγματοποιήσει η Επιθεώρηση Εργασίας έχει διαφανεί ότι πολλοί εργοδότες που έχουν προσλάβει ανήλικους εργαζόμενους έχουν προχωρήσει σε σωρεία παραβάσεων.
Ανακοίνωση του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου
Στην ανακοίνωση του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου γίνεται αρχικά αναφορά για το μείζον αυτό κοινωνικό πρόβλημα που μπορεί να δημιουργήσει ισχυρό αντίκτυπο στη «βαριά βιομηχανία» του τόπου μας που είναι ο τουρισμός, ενώ δίνει στοιχεία για τις αυξανόμενες αιτήσεις μέσω της νόμιμης οδού, με τις οποίες ο γονέας δίνει τη συναίνεσή του ώστε να δουλέψει ο ανήλικος γιος ή κόρη του.
«Σε μείζον κοινωνικό πρόβλημα εξελίσσεται η απασχόληση ανηλίκων στον νομό μας (νόμιμη ή παράνομη), δημιουργώντας τριτοκοσμικές εικόνες που μας προσβάλλουν ως κοινωνία αλλά και ως εικόνα στα μάτια εκατομμυρίων τουριστών που επισκέπτονται τον τόπο μας.
Μόνο οι αιτήσεις μέσω της νόμιμης οδού έχουν σχεδόν πενταπλασιαστεί από το 2020, οπότε και είχαν γίνει 120. Το 2021 έγιναν 385 αιτήσεις, ενώ για φέτος οι αιτήσεις έχουν ήδη φτάσει τις 727 και προβλέπεται μέχρι τα τέλη Αυγούστου να έχουν ξεπεράσει τις 1.000 στον νομό μας.
Παράλληλα, έπειτα από επιτόπιους ελέγχους της Επιθεώρησης Εργασίας, έχει διαπιστωθεί σωρεία παραβάσεων που αφορούν σε αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία σε δουλειές που δεν επιτρέπονται για ανηλίκους, όπως μηχανουργεία, λάντζα, παραλίες, κ.τ.λ.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ξενοδοχείο στην Ανάληψη Χερσονήσου, του οποίου το 1/5 του προσωπικού που απασχολεί είναι ανήλικοι. Μεγάλη, όμως, κοινωνική πληγή αποτελούν και άλλοι κλάδοι, όπως οι κατασκηνώσεις, ο επισιτισμός κ.τ.λ., που στην πλειοψηφία τους απασχολούν ανηλίκους εργαζομένους ως φθηνά εργατικά χέρια», τονίζει το Εργατικό Κέντρο Ηρακλείου σε ανακοίνωσή του.
Ταυτόχρονα, το ΕΚΗ στην ανακοίνωσή του καλεί «τους γονείς να προστατεύουν τα παιδιά τους και πριν δώσουν την έγκρισή τους στην Επιθεώρηση Εργασίας να είναι βέβαιοι ότι τα παιδιά θα εργαστούν σε ένα προστατευμένο εργασιακό περιβάλλον, που θα τηρεί όλα τα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας. Σε διαφορετική περίπτωση να μη διστάσουν να προβούν σε καταγγελίες είτε στο Εργατικό Κέντρο, είτε στην Επιθεώρηση Εργασίας.
Το σοβαρό αυτό κοινωνικό φαινόμενο δείχνει με τον πιο τραγικό τρόπο τη δύσκολη θέση στην οποία έχει εισέλθει η ελληνική οικογένεια, με τους γονείς να αναγκάζονται να στέλνουν τα παιδιά τους στην αγορά εργασίας, έτσι ώστε να βοηθήσουν στον οικογενειακό προϋπολογισμό.
Το ΕΚΗ είναι αποφασισμένο, εκτός από τη δημόσια καταγγελία, να προχωρήσει στην ανάδειξη του ζητήματος της απασχόλησης εργασίας ανηλίκων στην κυβέρνηση, ενώ από κοινού με τη ΓΣΕΕ θα αποστείλει και σχετικό έγγραφο-καταγγελία και στο Διεθνές Γραφείο Εργασίας, που εδρεύει στις Βρυξέλλες.
Τέλος, να επισημάνουμε ότι η διαδικασία έκδοσης κάρτας εργασίας για ανηλίκους προσθέτει επιπλέον βάρος, λόγω γραφειοκρατίας, στο προσωπικό του ΣΕΠΕ, με αποτέλεσμα οι Επιθεωρητές Εργασίας να μην μπορούν να πραγματοποιούν ελέγχους και να απενεργοποιείται ο ελεγκτικός μηχανισμός».
Αυθαιρεσίες εργοδοτών
Εκπρόσωποι του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου υποστήριξαν πως η απασχόληση των ανηλίκων στους χώρους εργασίας είναι ένα άκρως ανησυχητικό φαινόμενο για τη συνοχή του κοινωνικού ιστού, ενώ διεμήνυσαν πως η Επιθεώρηση Εργασίας πρέπει να εγκύψει στο πρόβλημα των αυθαιρεσιών των εργοδοτών καταδικάζοντας τις όποιες παρατυπίες.
Όπως υποστήριξε ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου, Στέλιος Βοργιάς, «είναι ανησυχητικό φαινόμενο η απασχόληση των ανηλίκων στον χώρο εργασίας. Είναι κάτι που δε μας τιμά. Μιλάμε για ανηλίκους 16-18 ετών. Κάποιοι γονείς έδωσαν τη συναίνεσή τους για να εργαστούν τα παιδιά τους, καθόσον δεν έχουν άλλη οικονομική βοήθεια για να στηριχτεί οικονομικά το νοικοκυριό τους. Όμως αυτό που παρατηρείται είναι πως είναι εμφανής η παράνομη εργασία που ασκούν οι ανήλικοι. Δηλαδή εργάζονται σε χώρους που με βάση τον νόμο δεν πρέπει να εργάζονται, όπως σε συνεργεία ή στη λάντζα. Μας έχει κάνει τρομερή εντύπωση αυτό. Και είναι τόσο μεγάλο και έντονο το συγκεκριμένο εργασιακό φαινόμενο ώστε σε περιοχές όπως στην Ανάληψη Χερσονήσου το 1/5 των εργαζομένων είναι ανήλικοι. Δηλαδή, το 20% των εργαζομένων στη συγκεκριμένη περιοχή, που είναι τουριστική, είναι ηλικίας κάτω των 18 ετών. Εμείς θα στείλουμε κοινή επιστολή στον πρόεδρο της ΓΣΕΕ, τον κ. Παναγόπουλο, όπου θα κάνουμε γνωστό το συγκεκριμένο πρόβλημα και θα ζητήσουμε ποσόστωση εργαζομένων ανά επιχείρηση».
«Διόγκωση φαινομένου»
«Ένα μεγάλο ποσοστό ανηλίκων απασχολείται στον τουρισμό. Η εργασία των ανηλίκων δεν είναι τωρινό φαινόμενο. Υπήρξε τα προηγούμενα χρόνια, αλλά τώρα βλέπουμε μια διόγκωση του φαινομένου. Έχουν πολλαπλασιαστεί οι αιτήσεις για είσοδο στην αγορά εργασίας ανήλικων ατόμων, κάτι που ενδεχομένως εξηγείται από την υγειονομική και ενεργειακή κρίση που έχουν προκαλέσει ισχυρό οικονομικό αντίκτυπο στις ζωές των ανθρώπων. Αυτό που μας απασχολεί είναι οι συνθήκες εργασίας στις οποίες δουλεύουν και κυρίως εάν οι ανήλικοι γίνονται σεβαστοί ως προς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Η Επιθεώρηση Εργασίας είναι αποδεκατισμένη και έχει κάνει σαφές πως οι παραβιάσεις είναι πολλές. Η Πολιτεία πρέπει να το ρυθμίσει», ανέφερε ο πρόεδρος του Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων Νομού Ηρακλείου και αντιπρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου Νίκος Κοκολάκης, ενώ συνέχισε: «Οι ανήλικοι εργαζόμενοι στα ξενοδοχεία δουλεύουν κυρίως στο σέρβις. Υπάρχει όμως συγκεκριμένη νομοθεσία γι’ αυτούς. Για παράδειγμα, δεν πρέπει να δουλέψουν ούτε στην κουζίνα ούτε στη λάντζα ούτε να απασχολούνται σε εργασίες όπως ως ναυαγοσώστες. Δυστυχώς, υπάρχουν πολλές παραβιάσεις από ξενοδόχους που δεν εφαρμόζουν το γράμμα του νόμου».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων Επισιτισμού-Τουρισμού Νομού Ηρακλείου, Μιχάλης Ριζικιανάκης, υποστήριξε πως «η απασχόληση ανηλίκων είναι ένα ανησυχητικό κοινωνικό φαινόμενο. Το συγκεκριμένο φαινόμενο έχει δύο προεκτάσεις: την οικονομική δυσπραγία των νοικοκυριών που αδυνατούν να αντεπεξέλθουν λόγω των αυξήσεων των τιμών, και την έλλειψη στις θέσεις εργασίας που έχει δημιουργήσει ένα θολό τοπίο, με άμεση συνέπεια πολλοί ανήλικοι να εργάζονται στις θέσεις που παλαιότερα εργάζονταν ενήλικοι. Πρέπει να υπάρξει ένα νομοθετικό πλαίσιο που θα απαγορεύει κάθε είδους παραβίαση των εργασιακών δικαιωμάτων των ανήλικων εργαζομένων. Τελευταία πολλοί είναι οι ανήλικοι που δουλεύουν στον χώρο του επισιτισμού. Οι οικογένειες πρέπει να στηριχτούν ώστε οι νέοι που βρίσκονται στην καλύτερη και πιο παραγωγική ηλικία της ζωής τους, που πρέπει να σκύψουν πάνω στην εκπαίδευση και στη μόρφωση, να μη δουλεύουν σε εργασίες του επισιτισμού που δεν είναι και οι πιο εύκολες».
Αναζητούν διέξοδο στον τουρισμό –
Δουλεύουν για να στηρίξουν τις οικογένειές τους
«Η προσωπική μου πεποίθηση είναι πως έχει σχεδόν τετραπλασιαστεί ο αριθμός των ανήλικων εργαζομένων σε σχέση με προηγούμενες χρονιές. Ο ανήλικος για να δουλέψει χρειάζεται να πάρει απλά ένα χαρτί από την Επιθεώρηση Εργασίας, το οποίο θα είναι υπογεγραμμένο από τον γονέα του, ο οποίος και δίνει τη συγκατάθεσή του για να εργαστεί το παιδί του. Οι τουριστικές επιχειρήσεις απασχολούν μεγάλο μέρος του εργασιακού δυναμικού των ανηλίκων, καθώς δεν υπάρχουν εργατικά χέρια. Δυστυχώς ωστόσο παρατηρείται το ίδιο φαινόμενο με τις συμβάσεις εργασίας. Καταπατούνται συνεχώς. Τα πράγματα είναι άσχημα. Οι ανήλικοι δουλεύουν για να στηρίξουν τις οικογένειές τους και υπάρχει η δυσοίωνη εκτίμηση πως μετά το τέλος της τουριστικής περιόδου πολλοί υπάλληλοι σε ξενοδοχειακές μονάδες και γενικότερα εργαζόμενοι στον τουριστικό χώρο θα απομακρυνθούν από τον συγκεκριμένο χώρο εργασίας», υποστήριξε ο γενικός γραμματέας του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου, Νεκτάριος Μωυσάκης.
«Ζούμε το 2022 που η τεχνολογία και οι παραγωγικές δυνατότητες έχουν σημειώσει αξιοσημείωτη πρόοδο. Και όπως έχει επισημανθεί εξυπηρετούν ποικίλες ανάγκες. Το ζήτημα είναι πως βλέπουμε μια αρκετά διαφορετική εικόνα, καθώς νέα άτομα, ηλικίας κάτω των 18 ετών, αντί να ασχολούνται με την καλλιέργεια του εαυτού τους, με το παιχνίδι και την κοινωνικοποίηση, αναγκάζονται να εργαστούν κάτω από αντίξοες συνθήκες. Παρά το γεγονός ότι μας κατηγορούν για “ξύλινη” γλώσσα, το συγκεκριμένο φαινόμενο αποκαλείται καπιταλισμός. Εμείς καλούμε τα συνδικάτα και τα σωματεία να καταδικάσουν τη συγκεκριμένη αυτή πρακτική και με νομοθετική ρύθμιση να καταργηθεί το εργασιακό αυτό φαινόμενο», υπογράμμισε το μέλος της διοίκησης του ΕΚΗ και της διοίκησης της Ένωσης Ιδιωτικών Υπαλλήλων Νομού Ηρακλείου Δημόκριτος Σαλούστρος.
«Έχει αυξηθεί η απασχολησιμότητα των ανηλίκων στους χώρους εργασίας. Δουλεύουν πολλοί ανήλικοι σε χώρους εργασίας, πολλοί εκ των οποίων δεν έχουν εκπληρώσει καν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις. Εργάζονται γιατί επιθυμούν να συνδράμουν στον οικογενειακό προγραμματισμό, αλλά ένας επίσης βασικός λόγος είναι η έλλειψη χεριών. Δεν εργάζεται ενήλικος κόσμος σε μεγάλες εταιρείες, με αποτέλεσμα να υπάρχει προτίμηση στα νεαρά άτομα. Οι ανήλικοι λαμβάνουν χαμηλό μισθό, ο οποίος είναι κατώτερος των περιστάσεων. Πρέπει να σταματήσει άμεσα το συγκεκριμένο φαινόμενο γιατί λειτουργεί ως αντίβαρο στις συνθήκες που προσπαθούμε να δημιουργήσουμε, δηλαδή σε ένα σαφώς βελτιωμένο κατώτερο μισθό», είπε από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος στην Επιτροπή του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ Αναστάσιος Ξενάκης.
Εξαντλητικά ωράρια – Ανήλικοι δουλεύουν μέχρι τη 1 τα ξημερώματα
Υπάρχει υπερδιπλασιασμός των ανήλικων εργαζομένων στον νομό Ρεθύμνου, με τις παραβάσεις να αφορούν, εκτός των άλλων, και ακύρωση του ωραρίου εργασίας τους από τους εργοδότες, όπως υποστήριξε ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ρεθύμνου, Κωνσταντίνος Νικολιδάκης. Ο ίδιος έκανε σαφές πως ο μισθός του γονέα δε φτάνει να καλύψει τις ανάγκες.
«Αυτή τη στιγμή υπάρχει υπερδιπλασιασμός των ανήλικων εργαζομένων στον νομό Ρεθύμνου. Η Επιθεώρηση Εργασίας έχει μετατραπεί σε ένα “Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών” που βγάζει σωρηδόν αθρόες κάρτες για την είσοδο ανηλίκων στην αγορά εργασίας. Πολλοί ανήλικοι εργάζονται γιατί πλέον οι γονείς τους δεν μπορούν να ανταποκριθούν στην ακρίβεια και στις αυξημένες τιμές των αγαθών. Η ακρίβεια είναι παγκόσμιο φαινόμενο και ο οικογενειακός προϋπολογισμός δε βγαίνει. Το μέσο νοικοκυριό δεν αντέχει. Αυτό που μας έχει κάνει ωστόσο αίσθηση είναι το γεγονός πως ανήλικοι εργάζονται τα σαββατοκύριακα και μετά τις 10 το βράδυ. Πρόκειται για παράβαση νομοθεσίας. Βλέπουμε ανηλίκους να δουλεύουν μέχρι και τη 1 τα ξημερώματα στον χώρο του τουρισμού. Και όπως ξέρουμε όλοι, η κατάσταση είναι εξαντλητική για τον κόσμο των ξενοδοχοϋπαλλήλων… Αρκεί να πω ότι με την ακρίβεια που υπάρχει σε βασικά αγαθά και στην ενέργεια ο μισθός του ξενοδοχοϋπαλλήλου έχει μειωθεί κατά 12% από το 2012», είπε ο κ. Νικολιδάκης.
Παρόμοια κατάσταση επικρατεί και στον νομό Χανίων, με τον πρόεδρο του Εργατικού Κέντρου, Γιάννη Μανωλικάκη, να κάνει σαφές πως έχει τριπλασιαστεί ο αριθμός των γονέων που ζητούν συμβουλές από το Εργατικό Κέντρο με σκοπό την έκδοση κάρτας εργασίας.
«Οι ανήλικοι εργαζόμενοι δουλεύουν κυρίως το καλοκαίρι. Έχει τριπλασιαστεί ο αριθμός των γονέων που παίρνουν τηλέφωνο για να ρωτήσουν πώς εκδίδεται το βιβλιάριο εργασίας, το οποίο αποτελεί τη συμβολή του γονέα που δίνει τη συναίνεση, αλλά και του εργοδότη, ο οποίος ορίζει τις ώρες εργασίας και τόπο εργασίας του ανηλίκου. Το νομοθετικό πλαίσιο είναι αυστηρό. Στον νομό Χανίων, ωστόσο, η αύξηση είναι κατακόρυφη», είπε ο κ. Μανωλικάκης.
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!
