Η Πρωτοχρονιά γιορτάζεται σ’ όλο τον κόσμο με μεγαλοπρέπεια, λαμπρότητα και με διάφορες εκδηλώσεις. Κατά την ημέρα αυτή γίνεται ανταλλαγή επισκέψεων και δώρων και επικρατούν διάφορα έθιμα, όπως η βασιλόπιτα, το ποδαρικό, το σπάσιμο του ροδιού κ.ά., τα οποία μας κληροδότησαν οι Βυζαντινοί πρόγονοί μας, διότι, σύμφωνα με τις πληροφορίες των αρχαίων συγγραφέων, ούτε οι Έλληνες ούτε οι Ρωμαίοι γιόρταζαν την πρώτη μέρα του χρόνου.
Κάθε Πρωτοχρονιά, αιώνες τώρα, τα σπιτικά προετοιμάζονται, για να υποδεχτούν το νέο έτος, κρατώντας τις παραδόσεις.
Αν και κάθε τόπος έχει τα δικά του ήθη και έθιμα, δεν υπάρχει σπίτι που να μην τηρεί το «ποδαρικό» ή άλλες Πρωτοχρονιάτικες συνήθειες καλοτυχίας.
«Πάει ο παλιός ο χρόνος, ας γιορτάσουμε παιδιά και του χωρισμού ο πόνος ας κοιμάται στην καρδιά…». Αυτοί είναι οι στίχοι του τραγουδιού που έχουμε όλοι τραγουδήσει, αποχαιρετώντας τον παλιό χρόνο, και περιμένοντας να «μπει» ο καινούριος, με όνειρα, προσδοκίες κι ευχές.
H πρώτη εθιμική κίνηση που γίνεται με τον ερχομό κάθε καινούργιου χρόνου ονομάζεται στην Ελλάδα, όπως είναι γνωστό, «ποδαρικό». Είναι ίσως το πιο γνωστό και διαδεδομένο, σε προληπτικούς και μη, έθιμο της νύχτας της Πρωτοχρονιάς.
Πρόκειται, όπως γνωρίζουμε, για την πρώτη είσοδο, το πρώτο βήμα ενός επισκέπτη, συγγενικού ή φιλικού προσώπου, στο σπίτι μιας οικογένειας τα ξημερώματα ή το πρωί της Πρωτοχρονιάς, και η παράδοση επιβάλλει να πραγματοποιείται πάντα με το δεξί πόδι.
Το πρόσωπο αυτό έρχεται στο σπίτι, για να φέρει το μήνυμα της αλλαγής του χρόνου, την καλή τύχη και την ευτυχία για όλη τη διάρκεια της νέας χρονιάς.
Αυτή είναι η επιθυμία όλων των νοικοκυραίων, όμως επειδή το πρώτο αυτό πάτημα, η πρώτη αυτή επίσκεψη πιστεύεται ότι μπορεί να έχει και αρνητικά αποτελέσματα, αυτός που θα κάνει ποδαρικό πρέπει να είναι καθαρός στην ψυχή, άδολος, αγνός, καλόκαρδος, χαρούμενος, γελαστός και καλότυχος. Τα στοιχεία αυτά χαρακτηρίζουν κυρίως τα παιδιά, γι’ αυτό και θεωρούνται τα καταλληλότερα, για να κάνουν ποδαρικό. Αν το ποδαρικό «βγει σε καλό», τότε αυτός που το έκανε θεωρείται γουρλής, πολλοί δε επιδιώκουν να τον καλούν κάθε χρόνο να τους κάνει ποδαρικό στο σπίτι ή στις επιχειρήσεις τους.
Μετά το ποδαρικό και τις κατάλληλες ευχές για καλή τύχη, η σπιτονοικοκυρά προσφέρει κεράσματα στον άνθρωπο που έκανε το ποδαρικό, ενώ αν είναι παιδί, το ανταμείβει με ένα χρηματικό ποσό.
Το ποδαρικό σε πολλές περιοχές της χώρας μας συνδυάζεται με σπάσιμο ενός ροδιού. Το ρόδι πρέπει να πεταχτεί στο πάτωμα με δύναμη, ώστε με το σπάσιμό του οι ρώγες να διασκορπιστούν παντού και να γεμίσει τύχη ο τόπος, όπως πιστεύεται, ενώ παράλληλα αυτός που το σπάει ψιθυρίζει και κάποιες ευχές.
Η δύναμη του ροδιού είναι οι κόκκοι του, που είναι πολλοί και συμβολίζουν την αφθονία και τη γονιμότητα, αλλά και το χρώμα του, διότι είναι κόκκινο και φέρνει καλή τύχη.
Το έθιμο του «ποδαρικού» είναι πολύ παλιό. Υπήρχε στους αρχαίους Έλληνες, στους Ρωμαίους αλλά και στους Ιουδαίους. Οι βυζαντινοί ονόμαζαν τους τυχερούς ανθρώπους «καλόποδες» και τους έβαζαν στο σπιτικό τους την Πρωτοχρονιά.
Είτε πιστεύετε είτε όχι στις παραδόσεις, εύχομαι ολόψυχα σε όλους να έχετε μία Καλή Χρονιά με όσο λιγότερα προβλήματα γίνεται.
Ευτυχισμένο και Ευλογημένο το 2016!
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΑΣ. ΜΠΑΚΟΛΑΣ
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!
