Δεκαπέντε χρόνια πριν, όταν ξεκίνησε το Μουντομπάσκετ της Τουρκίας, το πρώτο πράγμα που τράβηξε την προσοχή μου ήταν ο Bascat. Αυτό το αρχικώς απροσδιορίστου συνομοταξίας παράξενο ζωάκι, με το φεγγαρόσχημο κεφάλι και τα διαφορετικού χρώματος μάτια, που όταν το πρωταντίκρισα μου ενέβαλλε περίεργες και ανησυχαστικές σκέψεις. Κάτι το ημισελινοειδές κρανίο του, κάτι το γκριζόασπρο χρώμα του, κάτι το ετερόχρωμο βαθυγάλαζο μάτι του, κάτι το γεγονός πως από το δημοτικό μας μάθανε να μιλούμε με καχυποψία για των εξ’ ανατολών κίνδυνο, άρχισαν να ξυπνούνε μέσα μου εθνικοί φόβοι και συνδηλούμενα αμυντικής εγρήγορσης.
Βρε μήπως και είναι λύκος και μάλιστα γκρίζος; Μήπως οι γείτονές μας διαλέξανε για μασκοτ του Μουντομπασκετ, αυτό το χαρακτηριστικό, ζωόμορφο σύμβολο του εθνικισμού τους; Μήπως, κατ’ αναλογίαν των βιβλικών ‘λύκων με προβιά αμνών’, οι Γκρίζοι Λύκοι της Ανατολίας περιενδύθησαν την αθώα προβιά της αθλητικής μασκότ για εκμετάλλευση της παγκόσμιας προβολής του αθλητικού αυτού γεγονότος, ώστε να στείλουν τα συγκεκαλυμμένα μηνύματά τους; Μέχρι και σε ιστορικές πηγές ανέτρεξα, για να δω μήπως ο Κεμαλ, που ανάμεσα στα άλλα ήταν γνωστός και για το βαθύ γαλάζιο βλέμμα του, είχε ετερόχρωμα μάτια, όπως θρυλούνταν για τον δικό μας Μεγαλέξανδρο και όπως εμφανιζόταν ο γλαυκόφθαλμος και φαιόφθαλμος Μπασκάτ.
Όμως όλοι αυτοί οι φόβοι μου απέκτησαν γρήγορα και επάξια την ταμπέλα της υπερβολής, όταν με μια προσεκτικότερη ματιά στον καημενούλη τον Μπασκάτ και με μια ενδελεχέστερη ανάγνωση στις σχετικές αθλητικές ιστοσελίδες, διαπίστωσα πως όχι μόνον δεν επρόκειτο για γκρίζο λύκο, απόγονο του επιθετικού μογγολικού ανιμισμού της γείνοτος, αλλά για μια παιχνιδιάρικη γατούλα Βαν. Σίγουρα, η εμφάνισή της με το ημισεληνοειδές κρανίο γεννά την υποψία, στα μάτια του κλινικού γιατρού (ή κτηνιάτρου), περί της υπάρξεως κάποιας συγγενούς ανωμαλίας ή και κάποιου πιθανού γενετικού συνδρόμου που συνδυάζει τις δυσμορφίες της ιριδικής ετεροχρωμίας και της εξεγκεφαλίας, αλλά από το σημείο αυτό, μέχρι τα αφελή φοβικά μου ανατανακλαστικά που την πρωτοεμφάνισαν ως γκρίζο λυκάκι, υπάρχει μεγάλη απόσταση. Μία απόσταση που δεν θα είχα τόσο αφελώς διανύσει αν είχα καταφύγει εξ’ αρχής στην ετυμολόγηση του ονόματός της που, κατά πάσαν πιθανότητα, προέρχεται από το αγγλικό cat (γάτα) και το basket. Δηλαδή κανένας γκρίζος λύκος. Απλά μία λευκή-κρεμ γατούλα που της αρέσει το μπάσκετ.
Δεν θέλω να υποστηρίξω την άποψη πως η Τουρκία θα εμφανιστεί ποτέ ως η ήρεμη γατούλα που γουργουρίζει καλοπροαίρετα στα πόδια της Ευρώπης και στην αυλή του Αιγαίου. Τα αιλουροειδή αντανακλαστικά της τουρκικής διπλωματίας και στρατηγικής είναι πάντοτε οξυμμένα και απαιτούν ανάλογη προετοιμασία, δραστηριότητα και ετοιμότητα εκ μέρους μας. Όμως εξίσου σημαντική είναι και η καλλιέργεια κλίματος συνεργασίας και κυρίως άρσης της αμοιβαίας καχυποψίας. Μιας καχυποψίας που ενσταλαγμένη μέσα από τις αγκυλώσεις της εκπαίδευσης και εμποτισμένη στην ιστορική διαδρομή αιματηρών αιώνων και συγκρούσεων που προηγήθηκαν, ευθύνεται για εθνικές συμφύσεις και συλλογικές συσκοτίσεις που συχνά μας κάνουν να βλέπουμε κρυφές απειλές εκεί που δεν υπάρχουν. Όπως ο δήθεν γκρίζος λύκος που μου φάνηκε ότι εξύφαινε τις προπαγανδιστικές του συνωμοσίες, εκεί που απλά ένα γατάκι, στο Μουντομπάσκετ του 2010, ήθελε -απλά- να παίξει με το πορτοκαλί «κουβάρι του», την μπάλα του μπάσκετ.
Οπότε και εχθές, στο EUROBASKET του 2025, απλά χάσαμε από μία υπέρτερη ομάδα… Αυτό και τίποτε άλλο!…
Χρίστος Χ. Λιάπης MD, MSc, PhD
Επικ. Καθηγητής Ψυχιατρικής Δ.Π.Θ.
Αναπλ. Πρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου ΕΟΠΑΕ
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!
