Στις 6 Δεκεμβρίου η εκκλησία μας εορτάζει την μνήμη του Αγίου Νικολάου Επισκόπου Μύρων της Λυκίας. Μπορεί ο Αϊ-Νικόλας να είναι προστάτης των ναυτικών, δεν παύει όμως να εορτάζεται και στην ενδοχώρα. Στη Μητρόπολή μας, εκτός από τα δυο μοναστήρια (Άγιος Νικόλαος Αναπαυσάς και Άγιος Νικόλαος Μπάντοβας), τα πολλά ξωκκλήσια και τα παρεκκλήσια, υπάρχουν και 13 ενοριακοί ναοί σε ισάριθμα χωριά αφιερωμένοι στον Άγιο Νικόλαο τον θαυματουργό.
Ένας από τους ναούς που γιόρτασε ήταν και το παρεκκλήσι του Αγίου Νικολάου στην Καλαμπάκα. Είναι το μικρό εκκλησάκι, με τη μεγάλη ιστορία, που παρέα με το «δίδυμο αδελφάκι του», τον Άγιο Αντώνιο, βρίσκεται στην παλιά Καλαμπάκα κοντά στον Βυζαντινό ναό της Παναγίας και κάτω από τον ψηλότερο και ογκοδέστερο βράχο των Μετεώρων, την Αϊά. Είναι άγνωστο πότε κτίστηκε. Πιστεύω πως μετά την Παναγία, τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο και την Αγία Βαρβάρα, ο ναός της οποίας αναφέρεται το 1163, είναι ο τέταρτος αρχαιότερος ναός στην Καλαμπάκα αυτός του Αγίου Νικολάου. Η είσοδος στο ναό γίνεται από κοινή πόρτα που οδηγεί στον πρόναο. Εκεί υπάρχουν δυο πόρτες. Η αριστερή σε εισάγει στον Άγιο Αντώνιο και η δεξιά και χαμηλότερη στον Άγιο Νικόλαο. Κάτω, δηλαδή, από την ίδια στέγη υπάρχουν δύο ναοί.
Πάνω από την είσοδο του Αγίου Νικολάου εσωτερικά υπάρχει η επιγραφή «Ανεκαινίσθη κατά το ΖΡΚΘ… και δευτέρου κατά το 1819…». Η πρώτη ανακαίνιση έγινε το ΖΡΚΘ=1620/21.
Στην ίδια χρονολογία παραπέμπει και η ευανάγνωστη επιγραφή στο βόρειο τοίχο αριστερά της ζώνης των στηθαρίων: «Δέησις του δούλου του Θεού Θεοτόκης και μετά της cιμβίου αυτού Κουμπούλος και τον τέκνον αυτού Αγοραστός έτος ΖΡΚΘ» (1620/21).
Είναι άγνωστο ποιος αγιογράφος έκανε τις πανέμορφες αυτές αγιογραφίες – τοιχογραφίες το 1620 στο ναό. Το παλαιό ταβάνι, ίσως το πρώτο, ήταν πανομοιότυπο με το ταβάνι του καθολικού της Μονής Αγίου Νικολάου Αναπαυσά Μετεώρων. Το προηγούμενο ήταν πρόχειρο ξύλινο και χαμηλό. Μέσα του εισχωρούσε η κορυφή από μεγάλο σκαλιστό σταυρό που τώρα βρίσκεται στον πρόναο. Το σημερινό ταβάνι απλό ξύλινο τοποθετήθηκε ψηλότερα σε δίρριχτο σχήμα για να φαίνονται όλες οι τοιχογραφίες. Δυστυχώς τα πάνω σημεία των τοιχογραφιών έχουν καταστραφεί από παλιότερες άγαρμπες εργασίες στη στέγη και στο ταβάνι. Λόγω του μικρού χώρου η Αγία Τράπεζα βρίσκεται στην κόγχη του Ιερού και κάτω της υπάρχει μαρμάρινο, ίσως κιονόκρανο, που αποκαλύφθηκε κατά την τελευταία συντήρηση – καθάρισμα των Αγιογραφιών.
Το τέμπλο είναι ξύλινο σκαλιστό και πρόσφατο. Έγινε σε αντικατάσταση του παλιού απλού ξύλινου. Οι εικόνες είναι περίπου του 1960 πλήν μίας του Αγίου Νικολάου που τα δύο πρώτα ψηφία της χρονολογίας είναι 17… Τα δυο τελευταία λείπουν λόγω της φθοράς της εικόνας. Σ’ αυτήν την εικόνα ο Άγιος Νικόλαος κάθεται σε θρόνο, πάνω δεξιά ο Χριστός του δίνει Ευαγγέλιο και πάνω αριστερά η Παναγία του δίνει ωμοφόριο.
Το απόγευμα της Δευτέρας 5 Δεκεμβρίου 2022 τελέστηκε ο Εσπερινός μετά αρτοκλασίας. Σήμερα Τρίτη, ημέρα της εορτής, το πρωί ψάλθηκε ο Όρθρος και στη συνέχεια η Θεία Λειτουργία από τον εφημέριο του Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου π. Ιωάννη Κουβελά και τον πρώην εφημέριο π. Ελευθέριο Κουκουράβα. Πλήθος πιστών παρακολούθησαν και τις δυο ημέρες τις θρησκευτικές τελετές.
«Κανόνα πίστεως και εικόνα πραότητος, εγκράτειας Διδάσκαλον, ανέδειξέσε τη ποίμνη σου, η των πραγμάτων αλήθεια, δια τούτο εκτήσω τη ταπεινώσει τα υψηλά, τη πτωχεία τα πλούσια, πάτερ ιεράρχα Νικόλαε, Πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, σωθήναι τα ψυχάς ημών».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΨΑΡΡΗΣ
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!
