Μία διήμερη εκδρομή στην Κόρινθο και μία εξόρμηση στα ορεινά της με γέμισε με χαρά-θαυμασμό αλλά και με μελαγχολία συνάμα για τις εικόνες της. Αυτά τα αντίθετα συναισθήματα ήλθαν ως απότοκα μιας σύγκρισης της εικόνας ενός κοπαδιού από αίγες (γίδια) σε ένα ορεινό χωριό της Κορινθίας και της εικόνας από τα “λεγόμενα” και “διαδραματιζόμενα” στα πρωινάδικα της ελληνικής τηλεόρασης.
Ηλία Γιαννακόπουλου
Φιλολόγου
Βέβαια, θα πει κάποιος πως η σύγκριση αυτή είναι άστοχη, αφού τα συγκρινόμενα μέρη είναι άσχετα μεταξύ τους και η σύγκριση παραβιάζει την μαθηματική λογική, όπως η πρόσθεση μήλων και μαχαιριών. Να, όμως, που δεν παραβίασα καμία μαθηματική λογική, ούτε τους γενικούς κανόνες μιας σύγκρισης. Εξάλλου η σύγκριση προέκυψε αυτόματα και ως αποτέλεσμα των νόμων του ελεύθερου συνειρμού.
Ας έλθουμε, ωστόσο, στην πρώτη εικόνα του κοπαδιού των αιγών που για μένα, αν και κατάγομαι από χωριό, ήταν πρωτόγνωρη για το πλήθος των αιγών. Ίσως ξεπερνούσαν τις 400, αφού ο τσοπάνης με υπερηφάνεια μού είπε πως από το κοπάδι λείπουν πολλές αίγες!!!
Το πλήθος των αιγών (γίδια) το οδηγούσαν με περισσό καμάρι δύο-τρία “γκεσέμια” (αρσενικοί τράγοι) με τα μεγάλα κέρατα. Φυσικά υπήρχαν και άλλα τέτοια γκεσέμια διασκορπισμένα μέσα στο πλήθος των αιγών του κοπαδιού. Έτσι γίνεται πάντοτε στο κοπάδι. Γι αυτό λέμε πως και η κοινωνία και τα κόμματα (ονόματα δεν λέμε) θέλουν τα κατάλληλα γκεσέμια (μπροστάρηδες, πρωτοπόρους, αρχηγούς) να πάνε μπροστά.
Την όλη εικόνα του μεγάλου κοπαδιού συμπλήρωναν και τα πολλά σκυλιά ως προστάτες των ζώων από λύκους ή και από άλλα σαρκοφάγα ζώα του βουνού.
Εννοείται πως την οπτική εικόνα την συνόδευε και ο ήχος- μελωδία από τα πολλά κουδούνια που έφεραν στο λαιμό τους τόσο οι αίγες όσο και τα γκεσέμια.
Μία πλαγιά ολόκληρη γέμισε από τα “ζωντανά” (600-700;!) – έτσι αρέσκονται να τα λένε οι τσοπάνηδες- δίνοντας ένα μοναδικό και ξεχωριστό χρώμα στο φυσικό περιβάλλον ενός χωριού της ορεινής Κορινθίας.
Άφησα τελευταία την ήρεμη και “ηρωική” μορφή του τσοπάνη (γύρω στα 40) που με περίσσεια υπομονή και φροντίδα οδηγούσε το κοπάδι σε χώρο κατάλληλο για τροφή.
Σε ένα σύντομο διάλογο μαζί του διαπίστωσα την ευγένειά του και την ιώβεια υπομονή του να φροντίζει το κοπάδι, χωρίς ίχνος δυσαρέσκειας για τη ζωή ενός τσοπάνη στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Σε ερώτησή μου για το ποσό της επιχορήγησης που λαμβάνει γι αυτό το κοπάδι μού είπε πως τα χρήματα είναι λίγα, αλλά δεν γκρίνιαξε, ούτε διατύπωσε κάποια εύκολη και του συρμού “επαναστατική κορώνα”. Ήταν σαν αποδέχεται με χαρά αυτό που κάνει, χωρίς τις συνήθεις μεγαλοστομίες των επαγγελματιών συνδικαλιστών περί επιτέλεσης ενός “εθνικού έργου”, που τέτοιο είναι κατ’ ουσίαν.
Κάτι τέτοιοι άνθρωποι σαν τον τσοπάνο είναι που κρατούν ακόμη την Ελλάδα ζωντανή, αθόρυβα και ταπεινά και χωρίς γκρίνιες ή θορυβώδεις διεκδικήσεις. Είναι οι άνθρωποι που “παράγουν πλούτο” με τη ριζική έννοια του όρου ζώντας ασκητικά στα ελληνικά βουνά. Μόνη τους συντροφιά τα αγαπημένα τους “ζα”-ζωντανά που τα καθοδηγούν με τη δική τους γλώσσα στα κακοτράχαλα μονοπάτια των ελληνικών βουνών.
Είναι οι άνθρωποι που προσφέρουν τα μέγιστα στο κοινωνικό σύνολο χωρίς να ασχολείται κανείς μαζί τους, γιατί ως εικόνα και θέμα δεν “πουλάει” σύμφωνα με τους σκληρούς νόμους της τηλεοπτικής αγοράς.
Είναι οι άνθρωποι που δεν φτιάχνουν και δεν ρίχνουν βόμβες για να αλλάξουν το σύστημα, αλλά με την εργασία τους και με την προσφορά τους στο κοινωνικό σύνολο κάνουν την μεγαλύτερη και πιο αποτελεσματική κοινωνική επανάσταση.
Είναι οι άνθρωποι που δεν χτίζουν τους καθηγητές στο γραφείο τους, αλλά σμιλεύουν κάποιες πέτρες για να χτίσουν αυτοσχέδια μαντριά για την προστασία του κοπαδιού τους. Είναι οι άνθρωποι που στο πρώτο φως του ήλιου δεν σκέπτονται τη σύγκρουση με τα ΜΑΤ (για λόγους επαναστατικής γυμναστικής), αλλά τη σύγκρουση με τα στοιχεία της Φύσης (βροχή, χιόνι, ξηρασία…) με στόχο την αύξηση παραγωγής του κοπαδιού τους (γάλα, κρέας…).
Αυτή και πολλές άλλες είναι η δική τους “επανάσταση”!!!
Είναι αυτοί που δεν θα έχουν την ευκαιρία και την τύχη να τους αποθεώσουν κάποιοι θαυμαστές στο αεροδρόμιο ή στο γήπεδο για κάποιο γκολ ή τρίποντο. Είναι αυτοί που δεν θα γνωρίσουν ποτέ στη ζωή τους την εμπειρία και τη δόξα ενός zoom της τηλεοπτικής κάμερας στο τραχύ πρόσωπό τους.
Είναι τέλος αυτοί οι άνθρωποι που το πρωί στον καθρέφτη τους, αν υπάρχει κάτι τέτοιο στο μαντρί τους, δεν κοιτάζουν και δεν φροντίζουν με ποιο ρούχο θα προκαλέσουν το βλέμμα και το ενδιαφέρον των συνανθρώπων τους. Αυτό το αφήνουν για τους celebrities και για όλους εκείνους που η μόνη φιλοδοξία και προσφορά τους είναι να γίνουν πρωτοσέλιδο στα Πρωινάδικα και αντικείμενο πολύωρων και ανούσιων σχολιασμών.
Κάτι τέτοιες σκέψεις βασάνιζαν το μυαλό μου βλέποντας το κοπάδι των αιγών και συνομιλώντας για λίγο με τον ευγενικό τσοπάνη. Οι εικόνες έγιναν σκέψεις και οι σκέψεις ενεργοποίησαν το μηχανισμό της σύγκρισης με το περιεχόμενο των Πρωινάδικων που αναλίσκονται στην καταγραφή μιας επικαιρότητας ή καθημερινότητας που ενδιαφέρει μόνον τα πρόσωπα του “πάνελ”.
Βέβαια οι υπεύθυνοι αυτών των εκπομπών θα αντιτείνουν πως αυτή η τηλεοπτική ζώνη και η θεματολογία της έχουν την μέγιστη θεαματικότητα, οπότε οι αιτιάσεις για την ελαφρότητά τους είναι άδικες και υπερβολικές.
Λάθος μεγάλο και ασύγγνωστη απάτη αυτός ο ισχυρισμός. Το τηλεοπτικό κοινό αυτών των εκπομπών “εσείς το εκπαιδεύσατε να αρέσκεται να βλέπει αυτές τις εκπομπές”. Την αισθητική του “εσείς τη διαμορφώσατε” και όχι οι ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των τηλεθεατών.
Ποιος ο παραγόμενο πλούτος (πνευματικός, υλικός…) αυτών των εκπομπών; Ποια η προσφορά τους στο κοινωνικό σύνολο; Η ενημέρωση ή η Ψυχαγωγία; Λίγο δύσκολο να το δεχτούμε αυτό αφού η Ψυχαγωγία (αγωγή Ψυχής) προϋποθέτει κάτι άλλο. Ακόμη και η διασκέδαση προϋποθέτει κάτι πιο ποιοτικό.
Για την ενημέρωση θα ήταν προσβολή κάθε σύγκριση με άλλες ενημερωτικές εκπομπές που διεκδικούν δάφνες ποιότητας.
Αλήθεια πόσο πιο πλούσιοι (όχι μόνον υλικά ή πνευματικά) γίναμε από τα πρωινάδικα με την 1000στή αναφορά στη δίκη-καταδίκη του γνωστού ηθοποιού ή του δικηγόρου; Πόσο πιο ευτυχισμένοι νιώσαμε ακούγοντας πολύωρες συζητήσεις για το ενδεχόμενο αποχώρησης ή ένταξης-προσχώρησης σε άλλο πρωινάδικο γνωστής-γνωστού παρουσιαστή; Πόσο ικανοποίησε τη ματαιοδοξία μας η ενημέρωση για την εμφάνιση και τις χορευτικές επιδόσεις της Τζένιφερ Λόπεζ;
Ποιον και πόσο μπορεί να ενδιαφέρει το ξεκατίνιασμα μεταξύ των τηλεπαρουσιαστριών για μία αναφορά στο όνομά τους ή σε ένα σχόλιο για την εκπομπή τους; Ποιους θα πείσει η ετυμηγορία τους για τις τηλεδίκες που στήνονται κάθε πρωί επί παντός επιστητού; Ποιον μπορεί να ενδιαφέρει η πολύωρη αναφορά σε κάποια σύγκρουση μεταξύ παικτών του Survivor;
Αυτά και άλλα πολλά στάθηκαν η αιτία και η αφορμή για τη σύγκριση της εικόνας του κοπαδιού στην ορεινή Κορινθία και της ελαφρότητας των εκπομπών των Πρωινάδικων. Μία σύγκριση που αναδεικνύει την αδικία της κοινωνίας και του κράτους σε εκείνους τους ανθρώπους που κυριολεκτικά μάς τρέφουν και αξίζουν το θαυμασμό και τη φροντίδα μας.
Συνιστά μέγιστη προσβολή σε αυτούς τους ανθρώπους (τσοπάνης) η απουσία αναφοράς στην εργασία και στην προσφορά τους. Συνιστά εθνικό στρουθοκαμηλισμό να μην βλέπουμε το έργο εκείνων των ανθρώπων που προσφέρουν πολλά και διεκδικούν τα λιγότερα.
Συνιστά, επίσης, και μια ασυγχώρητη προσβολή η απουσία μιας ετήσιας γιορτής γι αυτούς τους ανθρώπους που γνωρίζουν όσο λίγοι την αξία του να υπηρετείς τον τόπο σου μένοντας στον τόπο σου.
Ή να υπάρχει μια εβδομαδιαία εκπομπή για την ευαισθητοποίηση των πολιτών πάνω σε θέματα ιεράρχησης των αξιών και των προτύπων μας ως λαού.
Να, λοιπόν, που η εικόνα ενός κοπαδιού από γίδια στην ορεινή Κορινθία μού ανέδειξε τις δύο Ελλάδες. Την Ελλάδα που παράγει πλούτο και είναι στην αφάνεια και στην περιφρόνηση και στην Ελλάδα της κατανάλωσης και της ελαφρότητας.
Την Ελλάδα της δημιουργίας και της παραγωγής και την Ελλάδα του θεάματος και της εικόνας.
Την Ελλάδα της ηρεμίας, της σιωπής και των μοναχικών ανθρώπων και την Ελλάδα του άγχους, του θορύβου και της φλυαρίας των κοινωνικών ανθρώπων
Την Ελλάδα του τσοπάνη με το τραχύ πρόσωπο από το κρύο και τον ήλιο των βουνών και την Ελλάδα των τηλεπαρουσιαστριών με το λαμπερό πρόσωπο του μακιγιάζ.
Την Ελλάδα της αυθεντικότητας και την Ελλάδα της μίμησης.
Δύο Ελλάδες στον ίδιο χώρο και χρόνο που συμπλέουν ως ταξιδευτές του ονείρου και της επιβίωσης και που πολλές φορές η μία αγνοεί ή και περιφρονεί την άλλη.
Η Ελλάδα – “Τρελοβάπορο”, όπως την περιέγραψε και ο Ποιητής…
“Έλα χριστέ και κύριε λέω κι απορώ/
Τέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάπορο/
Χρόνους μας ταξιδεύει δε βουλιάξαμε/
Χίλιους καπεταναίους τους αλλάξαμε”
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!
