Ρόζα Ιμβριώτη - Η μεγάλη παιδαγωγός, η μεγάλη αγωνίστρια

Στις 8 Οκτώβρη στην Ελάτη Τρικάλων τιμάμε την μεγάλη κομμουνίστρια παιδαγωγό Ρόζα Ιμβριώτη. Η βαθιά της μόρφωση, η αταλάντευτη πολιτική της θέση για την σοσιαλιστική κοινωνία και ο πολυμέτωπος αγώνας για την κατάκτησή της, σφυρηλάτησαν μια μοναδική προσωπικότητα που επηρέασε μαθητές και συνεργάτες. Η θεωρητική και αγωνιστική της προσφορά ήταν τεράστια καθώς η Ιμβριώτη αποτέλεσε τον ορισμό της ενταγμένης στο εργατικό κίνημα διανοούμενης και της αληθινής παιδαγωγού, που βλέπει στο παιδί τον άνθρωπο δημιουργό μιας νέας κοινωνίας.

Εξοπλισμένη με την κομμουνιστική ιδεολογία, τις αξίες και ηθικές αρχές της, η Ρόζα Ιβριώτη απολύτως συνειδητά εντάχτηκε και παρέμεινε ως το τέλος της ζωής της στις γραμμές της ταξικής πάλης για κάθε κοινωνικό ζήτημα, θέτοντας τις γνώσεις και τις δυνάμεις της στην μεριά των εκμεταλλευομένων και καταπιεσμένων.

Αναδεικνύοντας μόνο ένα μέρος του τεράστιου έργου της θα πρέπει να αναφέρουμε την συμβολή της στην Ειδική Αγωγή στην Ελλάδα. Ήταν εκείνη που ίδρυσε το 1937 και διηύθυνε ως το 1940 το Πρότυπο Ειδικό Σχολείο Αθηνών, το πρώτο ειδικό σχολείο στην Ελλάδα, όταν εκδιώχτηκε από το Γυμνάσιο από τον δικτάτορα Μεταξά για την ιδεολογία και πολιτική της δράση. Το έργο της αυτό αποκάλυπτε τις κοινωνικές πληγές της αστικής κοινωνίας που μπορούν να προκαλέσουν μειονεξίες (φτώχεια, ανεργία, αρρώστιες, αλκοολισμός, κ.α.), αποκάλυπτε τον φαρισαϊσμό, την αστική φιλανθρωπία, τον οίκτο και χτύπαγε την απάνθρωπη διάκριση και την κοινωνική απόρριψη.

Η Ρόζα Ιμβριώτη αξιοποιώντας τις σπουδές της στην Φιλοσοφία, στην Παιδαγωγική και στην Ψυχολογία, μαζί με τους συνεργάτες της έβαλαν το σημάδι τους στο χώρο της Ειδικής Αγωγής. Η ίδρυση του Πρότυπου Ειδικού Σχολείου Αθηνών υπήρξε ουσιαστικά αφετηρία και μεγάλος σταθμός στην πορεία εξέλιξης των ειδικών σχολείων στην Ελλάδα. Για πρώτη φορά εφαρμόστηκαν παιδαγωγικές και ψυχολογικές αρχές και μέθοδοι που φέρνουν στην κοινωνική και εκπαιδευτική σκηνή το ζήτημα της εκπαίδευσης των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Το εκπαιδευτικό του πρόγραμμα, το διδακτικό υλικό δεν υπολείπονταν σε τίποτα απ’ τα Πρότυπα Ειδικά Σχολεία της Ευρώπης. Στο σχολείο αυτό εκπαιδεύονταν παιδιά με νοητική καθυστέρηση αλλά και δάσκαλοι προκειμένου να εμπλουτίσουν το επιστημονικά καταρτισμένο προσωπικό της Ειδικής Αγωγής και να διδάξουν σε πόλεις και χωριά. Η απήχηση του Πρότυπου Ειδικού Σχολείου Αθηνών ήταν μεγάλη με συνέπεια πολλοί Έλληνες και ξένοι επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων να επισκέπτονται το Σχολείο για να μελετήσουν το έργο του ενώ παράλληλα γράφτηκαν άρθρα και σχόλια σε πληθώρα επιστημονικών περιοδικών της εποχής.

Σήμερα που ο χώρος της Ειδικής Αγωγής μαστίζεται από την υποχρηματοδότηση, την εμπορευματοποίηση γνώσεων και υπηρεσιών, από περικοπές και ελλείψεις σε υποδομές και υλικά, την είσοδο και δραστηριοποίηση ΜΚΟ και ιδιωτών, τους συμβασιούχους – συχνά εξουθενωμένους – εργαζόμενους, σήμερα που το αστικό εκμεταλλευτικό σύστημα καταπατά με κάθε τρόπο και μέσο τα δικαιώματα ατόμων με ειδικές ανάγκες και τα τοποθετεί στο κοινωνικό περιθώριο, σήμερα προβάλλει απαιτητική η ταξική στάση και δράση του Ειδικού Παιδαγωγού και γενικότερα κάθε Εκπαιδευτικού στην περιφρούρηση και διεκδίκηση των δικαιωμάτων των μαθητών τους στη Παιδεία, στην Εργασία, στην Πρόνοια, στην Υγεία, η πάλη για μια άλλη κοινωνία.

Η «κόκκινη δασκάλα» όπως την έλεγαν, η Ρόζα Ιμβριώτη ήταν ξεκάθαρη: “Η αποστολή του Δασκάλου είναι να φτιάξει ανθρώπους, μα για να φτιάξουμε ανθρώπους, πρέπει πρώτα εμείς να γίνουμε άνθρωποι. Δεν μπορούμε να μείνουμε έξω από τους αγώνες του λαού, να μην κάνουμε δήθεν πολιτική. Γιατί τότε κάνουμε πολιτική αντίθετη από τα συμφέροντα του λαού. Εμείς θα φτιάξουμε ανθρώπους συνειδητούς και ελεύθερους. Χρέος μας είναι να σταθούμε πλάι στο λαό μας και στην ανάγκη να τον οδηγήσουμε.”